Laatste nieuws coronacrisis

Rechter: gemeente Utrecht mocht restaurant Waku Waku sluiten

In dit blog lees je het laatste nieuws over het coronavirus in binnen- en buitenland. Wil je via de mail op de hoogte blijven? Schrijf je in voor onze nieuwsbrieven.

Slechts een derde van Afrikaanse landen haalt vaccinatiedoelstelling WHO

Van de 54 Afrikaanse landen hebben vijftien landen minstens tien procent van de bevolking gevaccineerd tegen het coronavirus. Daarmee haalt ruim twee derde van de landen in Afrika het doel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) niet. Dat doel, een vaccinatiegraad van tien procent in alle landen ter wereld op 30 september, werd in mei door de WHO vastgesteld.

De meeste landen die de doelstelling hebben gehaald, hebben een relatief kleine bevolking, zoals de Seychellen en Mauritius, waar meer dan zestig procent van de bevolking volledig is gevaccineerd. Op de eilandengroepen de Comoren en Kaapverdië is ruim twintig procent van de bevolking geprikt. Verder hebben ook Marokko en Tunesië de doelstelling gehaald. Ruim de helft van alle Afrikaanse landen heeft volgens de WHO echter nog geen twee procent van de bevolking volledig weten te vaccineren.

Het continent Afrika is sterk afhankelijk van het Covax-programma van de WHO, dat vaccins – mede via donaties uit rijkere landen – verdeelt over armere landen. Die zendingen nemen toe: zo kwamen er in september 23 miljoen vaccins aan in Afrika, veertien keer zoveel als in juni. Toch verlopen de vaccinatieprogramma’s in de respectievelijke landen traag: slechts 60 miljoen Afrikanen zijn tot nu toe volledig gevaccineerd, zo’n twee procent van de wereldwijd toegediende vaccins.

„De laatste gegevens laten een bescheiden winst zien, maar er is nog een lange weg te gaan om de WHO-doelstelling van volledige vaccinatie van veertig procent van de bevolking tegen het einde van het jaar te halen”, zei Richard Mihigo, programmacoördinator voor Afrika op de website van de WHO.

Steeds meer steden voeren polsbandjes voor horecabezoekers in

In navolging van Alkmaar, Breda en Den Haag, gaan ook Rotterdam en Zwolle horecabezoekers vanaf komend weekend polsbandjes geven die gebruikt kunnen worden als coronatoegangsbewijs. Het polsbandje, dat mensen bij mobiele controlepunten in de stadscentra kunnen halen, vergemakkelijkt coronacontroles in de horeca. Het kabinet gaf woensdag al toestemming voor het controlesysteem.

In Rotterdam worden de controlepunten neergezet bij drukke uitgaansgebieden, zoals het Stadhuisplein. Wie bij deze controlepunten zijn of haar identiteitsbewijs en QR-code laat zien, krijgt een polsbandje dat voor één dag geldig is. In Zwolle, waar het systeem in ieder geval twee weekenden wordt uitgeprobeerd, wordt bij een van de controleposten ook een testlocatie neergezet.

Ook Den Haag, Roosendaal en Oosterhout gaan vanaf dit weekeinde aan de slag met polsbandjes, Alkmaar en Breda deden dat vorig weekeinde al. In Utrecht wordt het systeem overwogen en zijn gemeenten en horecaondernemers nog in gesprek over hoe het proces in de praktijk werkt. Met de polsbandjes zouden wachtrijen voor horecagelegenheden voorkomen moete worden en kunnen uitbaters makkelijker controleren. Het kabinet eist wel dat polsbandjes niet langer dan 24 uur geldig zijn en alleen in specifieke horecagebieden met een centraal controlepunt geaccepteerd worden.

‘Europese landen met lage vaccinatiegraad kunnen nieuwe coronagolf veroorzaken’

Europese landen met een lage vaccinatiegraad kunnen een nieuwe coronagolf veroorzaken. Daarvoor waarschuwt het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) donderdag in een rapport. In het onderzoek gaat het om alle landen van de Europese Unie en Noorwegen, IJsland en Liechtenstein.

Van alle landen bij elkaar is vooralsnog 61,1 procent van de inwoners ingeënt. Het verschil tussen de landen is groot: de hoogste vaccinatiegraad ligt op 79,4 procent in Malta, de laagste op 18,4 procent in Bulgarije. Daarnaast is er ook nog binnen de landen een groot verschil qua vaccinatiedichtheid, waarschuwt de ECDC. „Daardoor blijven grote delen van Europa vatbaar voor Covid-19.”

Zeker de Deltavariant kan dit risico ernstig vergroten tussen nu en eind november, waarschuwt de ECDC, tenzij de vaccinatiegraad in de komende weken hoger wordt. Een nieuwe coronagolf zou opnieuw zorgen voor een oplopend aantal besmettingen en meer ziekenhuisopnames.

Weer minder coronapatiënten op IC’s, 1.732 positieve coronatests

Momenteel liggen er nog steeds 456 patiënten met Covid-19 in het ziekenhuis, dat zijn er evenveel als een dag eerder. Dat blijkt uit donderdag gepubliceerde cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Het aantal patiënten met Covid-19 op de intensive cares is wel iets gedaald. Er liggen nu nog 140 coronapatiënten op de IC’s, drie minder dan een dag eerder. Het is de negende dag op rij dat het aantal coronapatiënten op de IC’s afneemt.

Het afgelopen etmaal zijn bij het RIVM 1.732 positieve coronatests gemeld. De afgelopen week zijn er elke dag tussen de 1.300 en 1.800 besmettingen geregistreerd. Verder meldt het instituut twee nieuwe sterfgevallen als gevolg van Covid-19. Mogelijk zijn deze niet het afgelopen etmaal overleden; een sterfgeval door corona wordt soms later geregistreerd.

Rechter: sluiting Waku Waku door gemeente Utrecht was rechtmatig

De sluiting van restaurant Waku Waku door de gemeente Utrecht was gerechtvaardigd. Dat heeft de rechtbank in Utrecht donderdag geoordeeld. De eigenaren van Waku Waku hadden een kort geding aangespannen nadat het restaurant op last van burgemeester Sharon Dijksma was gesloten. Dijksma had daartoe besloten nadat het restaurant weigerde bezoekers te controleren op het coronatoegangsbewijs. Na de sluiting kwamen honderden mensen protesteren voor het restaurant.

Volgens de rechter is het coronatoegangsbewijs een slechts tijdelijke maatregel, die proportioneel is gezien de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus. Wel oordeelde hij dat er sprake is van „inperking van grondrechten” maar kan een restaurant zich niet buiten de wet plaatsen vanwege principiële overwegingen. Dat de gemeente de sloten van het restaurant verving en dat er werd gehandhaafd op de regels was niet meer dan de plicht van de lokale autoriteiten, aldus de rechtbank. Totdat de gemeente een bezwaarschrift behandeld heeft, zal het restaurant gesloten blijven.

De advocaten van de eigenaren van Waku Waku hadden eerder op de dag gewezen op het feit dat het restaurant zich altijd aan de coronaregels had gehouden wat betreft inrichting van het restaurant en zouden de coronacijfers in Nederland stabiel zijn. Volgens de gemeente waren de eigenaren erop gewezen dat ze de regels overtraden door niet op de coronapas te controleren en moeten ondernemers zich aan de wet houden, op straffe van mogelijke sluiting.

Door de vele demonstranten voor de deur van het restaurant zouden andere restaurants in de buurt omzet zijn misgelopen, aldus EenVandaag woensdag. Door de drukte zou ander publiek niet naar binnen durven. Kiprestaurant Kloek bleef dicht door de demonstraties. Vanwege mogelijke wanordelijkheden en verkeersrisico’s bij restaurant Waku Waku wees burgemeester Dijksma het Jaarbeursplein aan als demonstratieplek. Betogers willen dat dit besluit van Dijksma wordt geschorst en hebben een kort geding aangespannen. Op vrijdag buigt de rechtbank zich over het demonstratieverbod bij het restaurant.

Demonstranten bij het restaurant Waku Waku. Foto Olivier Middendorp

Europa kleurt wat groener op risicokaart ECDC

Europa kleurt weer een stukje groener op de nieuwste Europese coronakaart die het Europese Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) wekelijks publiceert. Grote delen van Polen, het noorden van Spanje en Frankrijk en het Italiaanse eiland Sardinië krijgen in tegenstelling tot vorige week de kleurcode groen, wat staat voor een laag risico op besmetting voor reizigers.

Nederland kleurt net als vorige week overwegend oranje. Alleen de provincie Friesland is nog altijd ‘rood’, wat betekent dat er 200 tot 499 besmettingen zijn per 100.000 inwoners, waarbij wordt gekeken naar het gemiddelde van de afgelopen twee weken. Ook kleurt een land rood als meer dan 4 procent van de coronatests in een land positief zijn. Ook Duitsland is, op de noordelijke regio’s na, nog altijd volledig roodgekleurd.

Twitter avatar WLoon Wouter van Loon Voor de verandering is Duitsland (en een noordelijke provincie) eens rood. En het groen lijkt wat terug te keren in West-Europa https://t.co/XMFZbhLGPN

Updated🚦 maps are online!

These maps aim to support the @EUCouncil recommendation on travel measures in the EU during #COVID19 pandemic.

Color-blind friendly map in the next tweet.https://t.co/CcBVx6B0o5 pic.twitter.com/fIRdtRje4A

— ECDC (@ECDC_EU) September 30, 2021

De ECDC-kaart heeft vier kleuren; groen, oranje, rood en donkerrood. Doorgaans heeft alleen die laatste categorie in de praktijk consequenties, omdat een land of regio dan door andere landen kan worden beschouwd als een hoogrisicogebied. Toen Nederland in juli donkerrood kleurde (500 positieve meldingen of meer), scherpten Duitsland en Frankrijk hun inreisregels aan voor Nederlanders.

Bijwerkingencentrum Lareb meldt bijna 10.000 menstruatiestoornissen na coronaprik

Bij bijwerkingencentrum Lareb zijn tot nu toe bijna tienduizend meldingen binnengekomen van menstruatiestoornissen die zijn begonnen kort na toediening van het coronavaccin. Volgens de instantie kan nog niet met zekerheid gesteld worden of hun klachten een bijwerking zijn. In een woensdag verschenen verklaring zegt het de meldingen nader te onderzoeken.

Lees ook dit interview met Agnes Kant, directeur van Lareb: ‘Een melding is nog geen bijwerking’

Het soort menstruatieklachten is zeer divers. Zo komen er meldingen binnen van het uitblijven van de menstruatie, hevige menstruatie en doorbraakbloedingen, maar ook van het optreden van bloedingen na de overgang. Naast onderzoek van Lareb wordt ook in internationaal verband onderzoek gedaan naar een mogelijk verband tussen menstruatiestoornissen en het coronavaccin.

Menstruatiestoornissen kunnen vele oorzaken hebben, zoals een infectie, ziekte of stress. Ze komen ook zonder vaccinatie vaak voor, maar volgens Lareb bestaat de mogelijkheid dat het een bijwerking is van het coronavaccin. Dit komt omdat het vaccin het immuunsysteem aanwakkert, wat weer effect kan hebben op hormoonspiegels. Het bijwerkingencentrum benadrukt dat er geen aanwijzingen zijn dat coronavaccins onvruchtbaarheid kunnen veroorzaken.

Een vrouw wordt gevaccineerd bij de GGD vaccinatielocatie in Utrecht. Foto Ilvy Njiokiktjien

Winterspelen in China: geen buitenlandse toeschouwers, wel vaccinatievoorschrift sporters

Buitenlandse toeschouwers worden niet toegelaten bij Olympische Winterspelen en de Paralympische Winterspelen van 2022, die in februari en maart volgend jaar plaatsvinden in Beijing. Alleen Chinezen die op het vasteland wonen kunnen een kaartje kopen. Alle betrokkenen moeten in zogenaamde ‘closed-loop bubbels’ verblijven. Dat betekent dat naast sporters, ook bestuurders en journalisten alleen kunnen eten, slapen en sporten met een vaste groep mensen, hun bubbel. Deze maatregelen heeft het Internationaal Olympisch Comité (IOC) woensdag bekendgemaakt.

De organisatie neemt de maatregelen om „veilige en succesvolle” Spelen te kunnen organiseren. De deelnemende atleten wordt daartoe ook gevraagd zich te laten vaccineren. Als ze dat niet doen moeten ze eenentwintig dagen in quarantaine voordat ze aan de Spelen kunnen deelnemen. Voor atleten die zich vanwege medische redenen niet kunnen laten vaccineren, zal het IOC bekijken of er een uitzondering op de quarantaineplicht mogelijk is.

Een plan met verder uitgewerkte maatregelen wordt in oktober bekendgemaakt, maar het is nu al duidelijk dat het de ruim drieduizend deelnemende atleten met de meest restrictieve Spelen ooit te maken krijgen. Bij de dit jaar georganiseerde Olympische Zomerspelen in Tokio werden weliswaar geen toeschouwers toegestaan, maar er gold ook geen vaccinatievoorschrift. Bovendien konden sporters zich buiten sportaccomodaties om vrijer bewegen dan in Beijing het geval zal zijn.

De logo’s van de Olympische Spelen en de Paralymische Spelen die in februari en maart volgend jaar in Beijing georganiseerd worden. Foto Florence Lo/Reuters

Tientallen demonstranten gearresteerd bij Utrechts restaurant Waku Waku

De politie in Utrecht heeft woensdagavond „tientallen” demonstranten aangehouden voor restaurant Waku Waku. Burgemeester Sharon Dijksma had protestacties voor het pand op het Vredenburg verboden omdat het volgens haar een gevaar opleverde voor de verkeersveiligheid en openbare orde. Demonstreren op het nabijgelegen en ruimere Jaarbeursplein was wel toegestaan.

Desondanks stroomde de stoep voor het restaurant in de loop van woensdagavond vol met betogers. Zij zijn het ermee oneens dat de gemeente Utrecht Waku Waku deze week liet sluiten omdat de exploitant weigerde coronapassen van bezoekers te controleren. Horecazaken zijn daar sinds zaterdag toe verplicht.

Vanwege het plaatselijke demonstratieverbod rukte de politie woensdagavond uit voorzorg uit naar het Vredenburg. Tientallen leden van onder meer de Mobiele Eenheid en agenten te paard probeerden de situatie in goede banen te leiden. Het Algemeen Dagblad schat dat zo’n vijftig demonstranten zijn aangehouden, maar dat aantal kan de politie bevestigen noch ontkennen.

Lees ook: Restaurant Waku Waku naar de rechter om gedwongen sluiting

Meer positieve coronatests gemeld bij het RIVM, totaal nu boven 2 miljoen

Het afgelopen etmaal zijn bij het RIVM 1.776 meldingen van positieve coronatests binnengekomen. Dat is een stijging van 116 ten opzichte van een dag eerder. Zes mensen overleden aan de gevolgen van Covid-19. Volgens het Rijksinstituut is het aantal positieve coronatests sinds het begin van de pandemie nu boven de 2 miljoen uitgekomen.

Het aantal dagelijkse positieve coronatests is afgelopen twee weken gedaald tot onder de tweeduizend, nadat het daarvoor wekenlang schommelde tussen de twee- en drieduizend positieve tests per dag. Afgelopen week werd het laagste aantal positieve tests sinds begin juli gemeten. In de afgelopen week werd in totaal bij 11.618 personen vastgesteld dat ze Covid-19 hadden, gemiddeld 1.660 per dag.

Het overschrijden van de 2 miljoen positieve tests betekent niet noodzakelijk dat evenzoveel Nederlanders Covid-19 hebben opgelopen. Een kleine groep mensen is meerdere keren besmet geweest met het coronavirus.

Celstraf voor man die Rutte en Van Dissel bedreigde

Een 73-jarige man uit Dordrecht is deze week door de Haagse politierechter veroordeeld tot veertien dagen celstraf wegens het bedreigen van demissionair premier Rutte (VVD), demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) en OMT-voorzitter Jaap van Dissel. Dat meldt het Openbaar Ministerie woensdag.

In een groepschat op het sociale medium Telegram plaatste de man afgelopen mei beelden waarin Rutte, De Jonge en Van Dissel werden getoond met een strop om hun nek. De gemonteerde video, die zichtbaar was voor duizenden leden, eindigde met onder meer de tekst: „Eindelijk hun verdiende straf”.

De 73-jarige man heeft verklaard dat hij veel spijt heeft van de bedreiging. Hij is naar eigen zeggen „te veel alleen” en „slaat dan wegen in die niet goed voor me zijn”. Hoewel de politierechter zei begrip te hebben voor de persoonlijke situatie van de Dordtenaar, is dit volgens het vonnis „echt een buitencategorie bedreiging”, waar een gevangenisstraf op dient te volgen. De uitspraak is hetzelfde als de eis van justitie.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen opnieuw gedaald

Momenteel liggen er 456 coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen, een daling van negentien ten opzichte van een dag eerder. Dat blijkt woensdag uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Het aantal opgenomen patiënten bevindt zich al enkele dagen onder de vijfhonderd, nadat het lange tijd tussen de vijf- en zeshonderd schommelde.

Op de intensive cares liggen nu 143 coronapatiënten. Dat is een afname van elf vergeleken met een dag eerder. Op reguliere afdelingen zijn nu 313 mensen voor de gevolgen van Covid-19 opgenomen.

United Airlines ontslaat bijna zeshonderd medewerkers vanwege weigeren vaccinatie

De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij United Airlines gaat 593 medewerkers ontslaan die ondanks de vaccinatieplicht die het bedrijf in augustus aankondigde nog geen prik hebben gehaald. De deadline was 27 september. Dat zegt het bedrijf tegen de Amerikaanse krant The Wall Street Journal. United Airlines was een van de eerste grote Amerikaanse bedrijven die een vaccinatieplicht aankondigden.

Ongevaccineerde United-medewerkers kunnen hun baan behouden als ze in de komende dagen, voor hun officiële ontslaggesprek, toch nog besluiten zich te laten vaccineren. „We weten dat mensen huiverig waren over dit besluit,” schreef de directeur van United Airlines in een brief waaruit The Wall Street Journal citeert. „Maar het staat voor ons vast dat sommigen van jullie een ziekenhuisopname – of zelfs overlijden – hebben voorkomen door een prik te nemen.”

Ongeveer tweeduizend medewerkers van de luchtvaartmaatschappij hebben een uitzonderingsregeling gevraagd vanwege religieuze of medische bezwaren tegen vaccinatie, zegt United Airlines. Met die groep is het bedrijf nu verwikkeld in een juridische strijd: het bedrijf wil ze voorlopig onbetaald verlof geven, de werknemers vinden dat ze daarmee gediscrimineerd worden. Delta Airlines, een andere grote Amerikaanse luchtvaartmaatschappij, vraagt haar ongevaccineerde medewerkers maandelijks 200 dollar (171 euro) extra te betalen voor hun ziektekostenverzekering. Ook onder meer Amerikaanse techbedrijven Google en Microsoft, de bank Morgan Stanley en de krant The New York Times verplichten hun medewerkers zich te laten vaccineren.

United Airlines was een van de eerste grote Amerikaanse bedrijven die een vaccinatieplicht aankondigde. Foto Chris Helgren/Reuters

Restaurant Waku Waku naar de rechter om gedwongen sluiting

Restaurant Waku Waku stapt naar de rechter om de door de gemeente Utrecht gedwongen sluiting aan te vechten. De voorzieningsrechter van de rechtbank Midden-Nederland buigt zich donderdagochtend over de vraag of de horecazaak, die werd gesloten omdat er herhaaldelijk niet gecontroleerd werd op coronatoegangsbewijzen, voorlopig open mag totdat de gemeente een ingediend bezwaar heeft behandeld.

Waku Waku werd maandagavond gesloten in opdracht van burgemeester Sharon Dijksma. Dinsdagochtend liet de gemeente de sloten van de zaak vervangen. Toch ging het restaurant weer open, vanuit de deuropening werden drankjes geserveerd aan tientallen bijeengekomen sympathisanten.

Het is niet bekend of de voorzieningsrechter donderdag ook meteen uitspraak zal doen. In de tussentijd heeft een inzamelingsactie, door de eigenaren van Waku Waku begonnen om de misgelopen inkomsten te compenseren, al meer dan 220.000 euro opgeleverd.

De gemeente Utrecht verving dinsdag de sloten van restaurant Waku Waku, waarvan de exploitant bij bezoekers de CoronaCheck-app niet wil controleren. Foto Jeroen Jumelet/ANP

Na Noorwegen en Denemarken schrapt ook Zweden bijna alle coronamaatregelen

Zweden heeft woensdag afscheid genomen van bijna alle coronamaatregelen die nog van kracht waren. Er geldt geen maximum aantal bezoekers meer voor evenementen en horecazaken, ook is geen vaccinatiebewijs meer nodig om toegang te verkrijgen. Hierdoor kan bijvoorbeeld weer gedanst worden in nachtclubs. De autoriteiten roepen ongevaccineerden op om afstand te bewaren en grote evenementen te vermijden, meldt de Zweedse publieke omroep SVT.

Met de versoepelingen is Zweden nog één stap verwijderd van het compleet opheffen van de restricties die werden ingesteld om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het overheidsadvies om thuis te blijven en te testen bij klachten blijft bestaan. Ook blijft het voor restaurants tot januari 2022 verplicht om te reserveren.

Afgelopen vrijdag schrapte Noorwegen al enigszins onverwachts nagenoeg alle coronamaatregelen. Het leidde volgens persbureau AP tot grote feesten in Noorse binnensteden, die op sommige plekken ook tot opstootjes en ongeregeldheden leidden. Begin september hief Denemarken als eerste land in Scandinavië de coronamaatregelen op. De enige restricties die overbleven, waren inreismaatregelen voor mensen afkomstig uit het buitenland.

Tijdens het ABBA Voyage-evenement, gehouden op 2 september in Stockholm, gold nog een maximumcapaciteit en was een coronatoegangsbewijs verplicht. Foto Fredrik Persson/EPA

Welkom in een nieuw blog

In dit blog doet NRC verslag van de belangrijkste ontwikkelingen in de coronacrisis. In de week nadat het coronatoegangsbewijs verplicht werd gesteld in onder meer de horeca, is het aantal afspraken via Testen voor Toegang ruim verdriedubbeld. Tot nu toe verloopt het controleren van de coronapas in cafés en restaurants over het algemeen rustig, op incidenten na. Zo is een Utrechts restaurant maandag door de gemeente gesloten omdat de eigenaar weigerde coronatoegangsbewijzen te controleren. Een dag later opende het restaurant alsnog deels de deuren, tot vreugde van zo’n tweehonderd sympathisanten voor de deur.

Lees hier het oude blog terug