Nederlandse veestapel afgelopen jaar nauwelijks gekrompen

Landbouw Het inkrimpen van de veestapel is een politiek gevoelig onderwerp, maar wordt noodzakelijk geacht om de stikstofuitstoot terug te dringen en natuurschade te beperken.
Hoewel het totale aantal varkens sinds 2019 licht daalt, is het aantal varkens per bedrijf in tien jaar bijna verdubbeld.
Hoewel het totale aantal varkens sinds 2019 licht daalt, is het aantal varkens per bedrijf in tien jaar bijna verdubbeld. Tom van Limpt/ANP

De Nederlandse veestapel is sinds vorig jaar amper gekrompen. Dat blijkt uit de woensdag gepubliceerde Landbouwtelling van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal varkens daalde met 4 procent naar 11,4 miljoen, de rundveestapel bleef met 3,8 miljoen nagenoeg gelijk. Het aantal melkgeiten nam licht toe naar 482.000. Het inkrimpen van de veestapel is een politiek gevoelig onderwerp, maar wordt wel noodzakelijk geacht om de stikstofuitstoot terug te dringen en zo natuurschade te beperken.

Ondanks de afname van het aantal varkens, bleef het gemiddelde aantal varkens per bedrijf gelijk. In de afgelopen tien jaar zijn dankzij uitkoopprogramma’s ruim drieduizend varkenshouders gestopt, maar de overgebleven boeren hebben hun varkensstapel bijna verdubbeld van 1.905 in 2011 naar 3.363 in 2021. De grootste bedrijven zijn volgens het CBS gevestigd in Limburg en Noord-Brabant met gemiddeld respectievelijk 5.300 en 4.800 varkens.

Het aantal melkgeiten nam na jaren van flinke stijging in het afgelopen jaar slechts licht toe. In Gelderland en Noord-Brabant, waar in 2017 een geitenstop werd ingesteld omdat bewoners in de omgeving een groter risico liepen op longziektes, vlakte de groei pas afgelopen jaar af. Wel zijn in deze twee provincies met 141.000 (Noord-Brabant) en 117.000 (Gelderland) de meeste geiten te vinden.

Het verkleinen van de veestapel is al jaren een belangrijk, maar in bepaalde kringen omstreden thema. Uit plannen die door NRC zijn ingezien blijkt dat de ministeries van Financiën en Landbouw vergevorderde plannen hebben om boeren uit te kopen. Op die manier moet de stikstofuitstoot fors teruggebracht worden. Daardoor zou verdere natuurschade voorkomen worden en kan er juist ruimte worden gecreëerd om grootschalige bouwprojecten door te laten gaan. Veel van deze projecten liggen nu stil door geldende stikstofnormen.