Formatieblog

Segers: nog geen afspraken gemaakt over medisch-ethische kwesties

In dit blog houdt NRC het verloop van de kabinetsformatie en de ontwikkelingen daaromheen bij. Luister hier de podcast Haagse Zaken en schrijf je hier in voor nieuwsbrief De Haagse Stemming.

Dit blog is gesloten

In dit blog hield NRC eind vorige maand de ontwikkelingen rond de formatie bij. Volg het laatste nieuws in ons nieuwe blog.

Volg in dit nieuwe blog de meeste recente ontwikkelingen rond de formatie

Segers: nog geen afspraken gemaakt over medisch-ethische kwesties

Volgens ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers zijn er tijdens de formatiegesprekken geen afspraken gemaakt over medisch-ethische kwesties. Hij spreekt daarmee tegen wat informateur Johan Remkes eerder op de dag zei tijdens zijn persconferentie. Remkes stelde toen dat er „ook door de fractie van de ChristenUnie” geen blokkade opgeworpen zou zijn tegen „dit soort onderwerpen en wat de Kamer doet”. Segers zei een paar uur later tegen persbureau ANP: „De heer Remkes is geen woordvoerder van mij.”

De fractieleider van de ChristenUnie zegt dat deze gevoelige kwesties de afgelopen dagen niet ter sprake zijn gekomen. Dat zal de komende weken nog tijdens de verdere formatiegesprekken moeten gebeuren. Remkes zei in de persconferentie dat het „gek” zou zijn als aan de formatietafel afspraken worden gemaakt die het parlement in mogelijkheden beperkt. Dat noemde hij een „vorm van oude politieke cultuur”.

Het gaat hierbij vooral om het wetsvoorstel over voltooid leven van voormalig D66-Kamerlid Pia Dijkstra, waar de ChristenUnie op tegen is. „Als je alles over laat aan de vrije krachten van de Kamer dan weet ik niet of dit kabinet een lang leven beschoren is”, aldus Segers. „Dan zal je toch vertrouwen moeten hebben dat je op belangrijke onderwerpen weet wat je afspreekt.” Wel zei de ChristenUnie-leider zondag tegen het AD dat de discussie over medisch-ethische kwesties gevoerd moet worden. Hij stelde hierbij wel dat hij geen „blokkerende minderheid” wil zijn.

Gert-Jan Segers (ChristenUnie) woensdag na afloop van gesprekken over de kabinetsformatie. Foto Bart Maat/ANP

PvdA gaat oppositie in en heeft ‘geen rol in vorming van dit kabinet’

De Partij van de Arbeid gaat de oppositie in. Dat heeft PvdA-leider Lilianne Ploumen donderdag aangekondigd op Twitter na de persconferentie van informateur Johan Remkes. Ze zegt dat de conclusies van Remkes niet overeenkomen met wat er met haar besproken is aan de onderhandelingstafel.

Donderdag werd duidelijk dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie met elkaar gaan onderhandelen over een nieuw kabinet. Remkes liet de mogelijkheid open voor middenpartijen om mee te werken aan een nieuw kabinet, bijvoorbeeld door het leveren van ministers of staatssecretarissen, maar Ploumen wijst dit voorstel af. „Voor de PvdA is er geen enkele rol in de vorming van dit kabinet. Niet in onderhandelingen, niet in het leveren van bewindspersonen.” Ze noemde een mogelijke doorstart van de huidige coalitie eerder op de dag „pijnlijk”.

Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver heeft het voorstel om bewindspersonen te leveren aan het kabinet afgewezen. Hij zegt op Twitter dat het zijn partij om de inhoud gaat, „niet om de poppetjes”. Klaver: „Wij leveren geen ministers aan een rechts kabinet.” Hij zei eerder op donderdag dat Nederland verandering nodig heeft. Een voortzetting van de huidige coalitie is „meer van hetzelfde”.

PvdA-leider Lilianne Ploumen vorige week tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Foto David van Dam

Remkes: rol voor andere middenpartijen bij onderhandelingen

Er was, buiten de fracties van VVD, D66, CDA en ChristenUnie om, geen steun bij andere partijen voor een minderheidskabinet. Omdat bij de vier huidige coalitiepartijen „wel de bereidheid aanwezig is” voor een meerderheidskabinet, moeten deze vier partijen het voortouw nemen bij de onderhandelingen over een mogelijke nieuwe regering. Dat schrijft formateur Johan Remkes in zijn eindverslag.

Op verzoek van D66-leider Sigrid Kaag, en met goedkeuring van de andere drie partijen, kunnen de PvdA, GroenLinks, Volt, SGP en fractie den Haan betrokken worden bij de inhoudelijke gesprekken. Volgens Remkes zou het gaan om het inbrengen van thema’s of onderdelen van het regeerprogramma en „de ontwikkeling van het financieel/fiscale kader en de bestuurscultuur/ omgangsvormen die vervolgens de grondslag vormen van het regeerakkoord”.

Deze middenpartijen zouden ook inspraak kunnen krijgen in de samenstelling van het kabinet. Remkes schrijft in zijn eindverslag overtuigd te zijn „dat er een breed draagvlak is om op deze wijze een belangrijke bijdrage te leveren aan een nieuwe bestuurscultuur en bestuurlijke vernieuwing”.

Remkes: onderhandelingen met nieuwe coalitie draaien onder meer om relatie tussen overheid en burgers

Vormgeving van een nieuwe bestuurscultuur en een betere omgang tussen de overheid en burgers, dat zijn de belangrijkste punten waar een nieuwe coalitie zich in de onderhandelingen op moeten richten. Dat adviseert informateur Johan Remkes donderdag in zijn eindverslag dat hij inmiddels heeft overhandigd aan Kamervoorzitter Vera Bergkamp. Remkes gaf in een persconferentie toelichting op zijn bevindingen: er is niet voldoende steun voor een extraparlementair kabinet en een minderheidskabinet is niet mogelijk. Wel ligt er een „open uitnodiging” aan de middenpartijen om in een alternatieve vorm steun te geven aan het kabinet.

VVD, D66, CDA en ChristenUnie gaan met elkaar om tafel. Alle partijen hebben hun wens uitgesproken voor een beknopt regeerakkoord, zodat daarna bewindspersonen dit kunnen uitwerken in de regeerperiode, stelt Remkes. „Er zal sprake zijn van een aantal nieuwe gezichten. De inhoud zal ook anders zijn. De agenda van de toekomst is een andere dan de inhoudelijke agenda van 2017.”

Op de „hobbels” tijdens de formatie in het afgelopen halfjaar wilde Remkes niet ingaan, maar volgens hem hebben meerderde dossiers het proces belast. Hij erkent dat het „spannender” wordt voor de Kamer door de veranderde bestuurscultuur waarnaar gestreefd wordt. „Wat nadrukkelijk aan de orde kwam aan die [onderhandelings]tafel was de indruk: ‘We moeten dat verleden niet met ons meeslepen.’” Het is nog niet duidelijk of Remkes de volgende onderhandelingen begeleidt. „Dat zien we wel”, aldus Remkes.

D66-leider Sigrid Kaag liet eerder op donderdag weten toch te willen onderhandelen met huidige coalitiepartijen VVD, CDA, ChristenUnie. Dat besloot ze na lang overleg met de D66-fractie. Ook VVD en CDA hebben inhoudelijke gesprekken met de huidige coalitiepartijen toegezegd. Leider van de ChristenUnie Gert-Jan Segers heeft bevestigd dat de partij deel zal nemen aan de onderhandelingen: „Wij willen deel van de oplossing zijn, niet van het probleem.” Hij benadrukt dat de partij wil dat deze nieuwe coalitie „recht doet aan mensen”.

Informateur Johan Remkes. Foto David van Dam

‘Geen voortzetting van coalitie, maar nieuwe start’ met VVD, CDA, D66 en ChristenUnie

De huidige regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie gaan verder praten over de vorming van een regering. Nu D66 toch open staat voor onderhandelingen over een nieuwe samenwerking met de andere regeringspartijen kunnen de gesprekken beginnen. In afwachting van een persconferentie die formateur Johan Remkes om 15.45 deze donderdag geeft, zei VVD-leider Mark Rutte dat het gaat om een „nieuwe start”. Het verslag van de informateurs is inmiddels ook gepubliceerd. Remkes heeft het document overhandigd aan Kamervoorzitter Vera Bergkamp.

„Het is geen voorzetting van de coalitie, maar echt een nieuwe start. En dat moeten we laten zien samen, met wat we op papier gaan zitten met elkaar aan bestuurscultuur. Maar het is echt iets nieuws”, zei Rutte op het Binnenhof. De demissionair premier wees erop dat de vier partijen hard aan de slag moeten. „Er ligt een enorme hoop werk wat betreft veiligheid, onderwijs, klimaat, vraagstukken op de woningmarkt”.

Volgens D66-leider Sigrid Kaag moet „de inhoud leidend zijn” bij de gesprekken. „Stikstofproblemen, investeringen in onderwijs, bescherming van de rechtsstaat en een leidende rol in Europa zijn voor ons grote, belangrijke thema’s. Dat is de inzet bij de onderhandelingen”, zei Kaag. Daarbij houdt ze een slag om de arm wat betreft het vormen van een nieuwe regering. „Ik heb niet gezegd dat het gaat lukken”.

CDA-leider Wopke Hoekstra ziet dat er „bij alle vier de partijen, ook bij het CDA, behoefte bestaat om verantwoordelijkheid te nemen in een lastig politiek landschap”. Volgens Hoekstra moet het over de inhoud gaan tijdens de gesprekken. „We hebben een gemeenschappelijk beeld van de problemen die er liggen, maar ook wat goed gaat”.

Gert-Jan Segers heeft donderdagmiddag via Twitter de positie van de ChristenUnie verspreid. In zijn verklaring staat dat coalitiedeelname niet een doel op zich is, en dat de partij een coalitie voor ogen staat „die recht doet aan mensen”. Volgens Segers is aan zijn partij een „indringend beroep” gedaan en is de ChristenUnie „bereid om de gesprekken daarover en over constructieve samenwerking aan te gaan”.

Twitter avatar gertjansegers Gert-Jan Segers Vandaag is er een indringend beroep op ons gedaan. Namens de ChristenUnie-fractie is dit mijn reactie👇 https://t.co/0ft5tx3B8N

Met medewerking van politiek redacteur Lamyae Aharouay vanuit Den Haag

Kaag: D66 wil onderhandelen met huidige coalitiepartijen VVD, CDA, ChristenUnie

D66-leider Sigrid Kaag meldt donderdag dat ze met de huidige coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie gaat onderhandelen over een nieuw kabinet. Dat deed ze na overleg met haar fractie afgelopen nacht en donderdagochtend. Kaag zegt dat D66 onderhandelingen over een nieuw kabinet verkiest boven nieuwe verkiezingen.

In haar verklaring zegt Kaag dat D66 de verkiezingen is ingegaan met de belofte verantwoordelijkheid te nemen om een zo breed, stabiel en progressief mogelijk kabinet te vormen. Lange tijd wilde de partij niet opnieuw gaan samenwerken met de ChristenUnie, maar vorig weekend hief Kaag deze politieke blokkade op vanwege de roep „van de samenleving om een daadkrachtige regering”. D66 hoopte dat VVD en CDA op hun beurt GroenLinks en PvdA zouden willen betrekken, maar dit gebeurde niet. „Dit heeft helaas niet het gewenste resultaat gebracht”, stelde Kaag.

Hierdoor stond D66 volgens Kaag voor een keuze: of opnieuw verkiezingen, óf inhoudelijk onderhandelen met de VVD, CDA en de ChristenUnie. D66 verkiest volgens Kaag onderhandelingen boven nieuwe verkiezingen „omdat de samenleving daar recht op heeft”.

Politici zijn volgens Kaag „op aarde om Nederland verder te brengen”. Nieuwe verkiezingen bieden volgens haar geen garantie op een ander resultaat. Ze zal vanmiddag persoonlijk haar besluit toelichten aan informateur Johan Remkes.

D66 gaat volgens Kaag „vol overtuiging” de onderhandelingen in met VVD, CDA en CU. Ze zet in op een regeerakkoord dat „recht doet aan alle mensen in Nederland”, met als speerpunten onder meer het voortouw te nemen in de klimaatcrisis, structurele investeringen in onderwijs, het versterken van de rechtsstaat en een belangrijke rol in Europa.

Lees ook de analyse: Draai van D66 maakt doorstart Rutte III opeens mogelijk
Twitter avatar Markla94 Mark Lievisse Adriaanse D66 wil onderhandelen met vvd, cda en ChristenUnie, aldus Kaag. “Niemand heeft baat bij verkiezingen.” https://t.co/Cnm8GOK5dB

Formatiegesprekken gaan donderdag door met VVD, D66 en CDA

Informateur Johan Remkes praat donderdag vanaf 12.30 uur verder met de partijleiders van de VVD, D66 en CDA. Eerder stelde Remkes vandaag nog „conclusies te trekken”, maar een uitkomst in de gesprekken bleef toch uit. Toen Mark Rutte (VVD), Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA) deze avond naar buiten kwamen bij Het Logement op Het Plein in Den Haag, stelden ze „goede gesprekken” te hebben gevoerd maar nu met hun eigen fracties te moeten overleggen.

Negen politieke partijen kwamen woensdag om 11.30 uur bijeen bij Remkes om te praten over de formatie. Ruim vijf uur later gingen de PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Volt, de SGP en Fractie Den Haan weg. De fractievoorzitters van de VVD, CDA en D66 bleven over en praatten tot 19.00 uur door. Ingewijden zeggen tegen NRC dat aan lijkt te worden gestuurd op een coalitie met de VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie.

Formatiegesprekken afgerond, uitkomst niet direct duidelijk

De formatiegesprekken van woensdag zijn ten einde. Of informateur Johan Remkes tot een definitief besluit is gekomen, is niet direct duidelijk. Na afloop zegt D66-leider Sigrid Kaag „goede en stevige gesprekken” te hebben gevoerd. „Wij gaan ons nu beraden als D66-fractie”. Wopke Hoekstra (CDA) sloot zich daarbij aan: „We hebben goede gesprekken gehad en gaan ons daar nu intern op beraden.” VVD-leider Mark Rutte gaat ook met de eigen fractie overleggen.

Remkes ging woensdag in gesprek met de VVD, D66, het CDA, de PvdA, GroenLinks, de ChristenUnie, Volt, de SGP en de Fractie Den Haan. Rond 17.00 uur vertrokken de kleinere partijen en bleven hoofdrolspelers VVD, D66 en CDA achter in Het Logement op Het Plein in Den Haag. Eerder stelde Remkes vandaag conclusies te zullen trekken, waarmee het erop leek dat deze formatiegesprekken de laatste zouden worden.

Ingewijden zeiden eerder tegen NRC dat Remkes lijkt aan te sturen op onderhandelingen tussen de ‘oude’ coalitiepartijen van Rutte III: VVD, D66, CDA en ChristenUnie. De eerder door Remkes genoemde optie van een extraparlementair kabinet lijkt vooralsnog van tafel; te veel partijen zouden tegen zo’n idee zijn. Wat de uiteindelijke uitkomst is, blijkt mogelijk later op de avond.

Sigrid Kaag (D66) na afloop van de formatiegesprekken woensdag. Foto Bart Maat/ANP

Remkes lijkt aan te sturen op coalitie VVD, D66, CDA en ChristenUnie

Informateur Johan Remkes lijkt aan te sturen op onderhandelingen tussen de ‘oude’ coalitiepartijen van Rutte III: VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Dat is volgens betrokkenen de uitkomst van een lange dag van gesprekken met negen partijen in Het Logement op Het Plein in Den Haag. De leiders van VVD, D66 en CDA praten daar op dit moment nog over door, onder leiding van Remkes. Pas vanavond zal blijken wat de uiteindelijke uitkomst is.

De optie van een extraparlementair kabinet lijkt vooralsnog helemaal van tafel. Volgens ingewijden waren veel partijen tegen zo’n idee. GroenLinks en PvdA willen alleen meedoen aan een meerderheidskabinet, met eigen bewindslieden. Daar klinkt: als we meeregeren, dan ook voluit. D66 ziet niets in een extraparlementair kabinet, en had al in het weekend de blokkade tegen de ChristenUnie opgegeven. De CU zelf stelde zich de hele dag meegaand op, in die partij is nu al even het idee dat het moeilijk is om, na zoveel moeizame maanden, nog nee te blijven zeggen.

Voor VVD en CDA was doorgaan met de oude partijen al vanaf het begin de gedroomde coalitie. Die haalde bij de verkiezingen in maart ook al een meerderheid, maar toen was D66 nog fel tegen doorgaan op oude voet – D66-leider Sigrid Kaag was de verkiezingscampagne ingegaan met de belofte van ‘nieuw leiderschap’ en een andere politieke cultuur. Rutte IV als kopie van Rutte III leek daar helemaal niet in te passen.

Conclusies trekken
Woensdag had Remkes de partijleiders ruim vijf uur lang gesproken. Eerst in een groepsgesprek, daarna waren ze één voor één langsgekomen om met de informateur te praten. Aan het eind van de middag bleven alleen de partijleiders VVD, D66, CDA bij Remkes achter. Dinsdag zei Remkes al wel dat hij uiterlijk op woensdag conclusies wilde trekken.

De partijleiders voor VVD, D66 en CDA hadden elkaar maandag ook al urenlang onder leiding van Remkes gesproken, in groepsverband en ook alleen met hun secondant en de informateur. Dat zij anders dachten over met welke partijen gesproken zou moeten worden om toch nog tot een meerderheidskabinet te komen was al veel en vaak besproken. Dat er woensdag nóg zes partijleiders aan tafel zaten was te danken aan de starre houding van VVD-leider Mark Rutte, CDA-leider Wopke Hoekstra en aan D66-leider Kaag. Die bijeenkomst had niets opgeleverd.

Partijen verlaten gesprek met Remkes: VVD, D66 en CDA blijven over

Alleen de politiek leiders van VVD, D66 en CDA zijn momenteel nog in gesprek met informateur Johan Remkes over een nieuwe formatie. De andere partijen die woensdag rond te tafel zaten, zijn rond 17.00 uur vertrokken. Naast de drie hoofdrolspelers namen de fractievoorzitters van PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Volt, de SGP en Fractie Den Haan deel aan de gesprekken. Na afloop spraken GroenLinks-leider Jesse Klaver en PvdA-leider Lilianne Ploumen samen de pers toe.

Klaver zei dat alle partijen duidelijk hebben gemaakt wat ze willen en dat het nu aan de overgebleven fracties is om „keuzes te maken”. Wanneer dat gebeurt is onduidelijk; volgens Klaver kan dat „morgen, vandaag, wanneer ze willen”. Zowel Klaver als Ploumen benadrukten nogmaals dat zij voor een meerderheidskabinet zijn. Klaver sprak van een „zo breed mogelijk meerderheidskabinet”.

Remkes maakte eerder in de week duidelijk dat de formatiegesprekken vandaag hoogstwaarschijnlijk tot een einde zouden komen. „Woensdag gaan we conclusies trekken”, zei de informateur maandag toen ruim tien uur vergaderen met VVD, D66 en CDA opnieuw niet tot een doorbraak leidde. Dinsdag schreef hij in een brief geen perspectief voor een minderheidscoalitie te zien, maar wel nog naar andere mogelijkheden te zullen kijken zoals een extraparlementair kabinet dat niet gebonden is aan een regeerakkoord.

Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks) na afloop van gesprekken over de kabinetsformatie. Foto Bart Maat/ANP

Informateur Remkes doet met negen partijen laatste poging tot formatie kabinet

Informateur Johan Remkes praat vandaag om 11.30 uur met de VVD, D66, het CDA, de PvdA, GroenLinks, de ChristenUnie, Volt, de SGP en de Fractie Den Haan over de vorming van nieuw kabinet. Het lijkt erop dat hij wil dat er vandaag een definitief besluit wordt genomen over de samenstelling van een regering. „Ons land heeft met grote urgentie een nieuw kabinet nodig,” schreef hij op dinsdag in een uitnodiging aan de partijen.

In diezelfde uitnodiging schreef hij over de stand van zaken in de formatie. Hij concludeerde dat de vorming van een „traditionele minderheidscoalitie” met de partijen VVD, D66 en CDA niet levensvatbaar is. Dat „bemoeilijkt” de uitvoering van zijn opdracht, schrijft hij, maar betekent niet dat die is afgerond. Remkes noemt „andere vormen van samenwerking en samenstelling” die nog verkend kunnen worden, zoals een extraparlementair kabinet.

Rond 11 uur arriveerde Johan Remkes bij het Logement en zei tegen de aanwezige pers: „Ik heb geen zin in flauwekul en het regent ook nog.” Het lijkt erop dat hij wil dat er vandaag een definitief besluit wordt genomen over de samenstelling van een regering. „Ons land heeft met grote urgentie een nieuw kabinet nodig,” schreef hij op dinsdag. „Gelet op het tijdsverloop sinds de verkiezingen op 17 maart is nu echt het moment aangebroken dat de fracties van alle partijen [...] daartoe hun verantwoordelijkheid moeten nemen.”

Twitter avatar pdekoning Petra de Koning Geïrriteerde Johan Remkes bij Het Logement ‘Ik heb geen zin in flauwekul en het regent ook nog’ #kabinetsformatie
Lees ook: Vier scenario’s voor de formatie, geen van alle is favoriet

Negen partijen gaan vandaag in gesprek met informateur Johan Remkes, om een laagste poging te doen voor het formeren van een kabinet. Foto David van Dam

Remkes sluit minderheidscoalitie uit en oppert extraparlementair kabinet

Informateur Johan Remkes ziet geen perspectief voor de vorming van een „traditionele minderheidscoalitie” bestaande uit de VVD, CDA en D66. Dat schrijft hij dinsdag in een brief over de voortgang van de formatie. Hij ziet zijn taak als informateur „bemoeilijkt, maar niet afgerond”, omdat er nog mogelijkheden zijn, zoals een extraparlementair kabinet. Een dergelijke regering bestaat uit bewindspersonen die afkomstig kunnen zijn uit meerdere partijen, of zelfs van buiten de Tweede Kamer. Een belangrijk verschil met een parlementair kabinet is dat een extraparlementair kabinet niet is gebonden aan een regeerakkoord, maar aan een regeringsprogramma. Fracties in de Tweede Kamer kunnen hier losser mee omgaan, omdat niet alles van tevoren vaststaat.

Om de mogelijkheden voor een extraparlementair kabinet te verkennen, zijn woensdag naast ‘vaste klanten’ VVD, CDA en D66 ook de fractievoorzitters van de PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Volt, de SGP en Fractie Den Haan door Remkes uitgenodigd om op gesprek te komen. Volgens de informateur heeft Nederland „met grote urgentie” een nieuw kabinet nodig. Daarom is het „nu echt” tijd dat „fracties van alle partijen uit het brede en constructieve midden” verantwoordelijkheid nemen.

Maandag liep een lange dag vergaderen in het Logement op het Haagse Plein nog op niets uit. Toen stapte Remkes na tien uur overleggen met de VVD, CDA en D66 naar buiten met de cryptische boodschap dat „creatieve varianten” nog open stonden, maar dat hij niet zou teruggrijpen naar coalitievarianten die al door de vorige informateur Mariëtte Hamer onderzocht waren.

Informateur Johan Remkes na het formatieoverleg van maandagavond. Foto David van Dam

Gesprekken VVD, D66 en CDA met Remkes leiden nog tot niets, woensdag verder

Na ruim tien uur vergaderen met de drie hoofdrolspelers heeft informateur Johan Remkes nog altijd geen doorbraak in de kabinetsformatie bereikt. Die is evenmin definitief geklapt. „We gaan woensdag conclusies trekken”, zei Remkes zei na afloop van een lange dag in het Logement op het Haagse Plein, het nieuwe onderkomen voor de formatiebesprekingen. De partijleiders en hun secondanten zaten maandag van ongeveer 11.30 uur tot 21.30 uur met elkaar aan tafel.

De partijleiders van VVD, D66 en CDA wilden aan de korte verklaring van de informateur niet veel toevoegen. Remkes sprak enigszins cryptisch dat de varianten die al door zijn voorganger Mariëtte Hamer zijn onderzocht niet opnieuw worden bekeken. „Dat is een herhaling van zetten, dat gaan we niet doen”, aldus Remkes.

Wel staan er nog een aantal „creatieve varianten” open. „Daarover gaan we woensdag het goede gesprek voortzetten”, zei Remkes. Dat kan betekenen dat de huidige informateur alleen kijkt naar een meerderheidskabinet van zes partijen: de drie gesprekspartners van dinsdag plus het linkse blok van PvdA en GroenLinks en de ChristenUnie. Of toch een minderheidskabinet, waar de Tweede Kamer Remkes formeel om heeft gevraagd.

Remkes ontvangt VVD, D66 en CDA voor nieuwe formatiegesprekken

Johan Remkes gaat maandag om 11.30 uur in gesprek met de fractievoorzitters en de nummers twee van de VVD, D66 en het CDA. De informateur hoopt deze week een doorbraak in het formatieproces te forceren. Afgelopen weekend namen D66 en ChristenUnie daar al voorzichtig een voorschot op, door bij monde van fractievoorzitters Sigrid Kaag en Gert-Jan Segers toenadering tot elkaar te zoeken. Beide partijen hadden eerder aangegeven principiële bezwaren tegen onderlinge samenwerking te hebben.

Door voornoemde toenadering lijkt een meerderheidskabinet toch weer een mogelijkheid, op het moment dat de formatie door samenwerkingsbezwaren van meerdere partijen juist op een minderheidskabinet afstevende. Remkes gaat maandag in gesprek met Mark Rutte en Sophie Hermans van de VVD, Sigrid Kaag en Rob Jetten van D66 en Wopke Hoekstra en Pieter Heerma van het CDA. Van alle drie de partijen is bekend dat ze de voorkeur hebben voor een meerderheidskabinet.

In een vrijdag aan de drie partijen verstuurde brief schrijft Remkes van plan te zijn de Tweede Kamer „zo spoedig mogelijk na de bijeenkomst van maandag nader te informeren”. Remkes verwacht dit in de loop van deze week te doen en hierbij „conclusies te trekken” op basis van de opdracht die hij van de Tweede Kamer ontving, zo laat hij weten.

Lees ook dit stuk over de voortgang van de formatie: Een meerderheidskabinet is weer een optie

Informateur Johan Remkes in Den Haag. Foto David van Dam

Welkom in dit blog

In dit formatieblog houdt NRC de ontwikkelingen bij rond het nieuw te vormen kabinet, zes maanden na de Tweede Kamerverkiezingen. Nadat de VVD, D66, CDA, ChristenUnie, GroenLinks en de PvdA elkaar de afgelopen weken om verschillende redenen hadden uitgesloten, vond afgelopen weekend een toenadering plaats. D66 en ChristenUnie hebben voorzichtig kenbaar gemaakt tóch met elkaar te willen formeren. Informateur Johan Remkes hervat maandag de gesprekken met de partijleiders.