Nu de beursgang nadert, doet Blokker-baas een stap opzij

Hij gaf zichzelf een jaar of vijf – dan wilde Michiel Witteveen weer weg zijn. Niet omdat hij al zo snel uitgekeken zou zijn op Blokker, maar omdat hij al 65 was. En dus blikte Witteveen eind 2019, amper een halfjaar nadat hij de huishoudketen overnam, in NRC al vooruit op zijn afscheid. Een beursgang zou „een serieuze optie” zijn, vond hij. Niet meteen, „maar op mijn zeventigste of zo”.

Een eerste stap in die richting volgt nu. Op 1 februari stopt Witteveen (67) als topman van de Mirage Retail Group, het bedrijf achter onder meer winkelketens Blokker, Intertoys en Big Bazar. Zijn opvolger is Dirk-Jan Stoppelenburg, die in het verleden al het Nederlandse kledingbedrijf Scotch & Soda leidde. Hij moet Mirage voorbereiden op de beursgang, naar verwachting volgend jaar.

Witteveen blijft na vertrek wel actief bij de vroegere Blokker Holding (636 miljoen euro, 9.500 werknemers). De ondernemer blijft na de beursgang deels aandeelhouder en wordt voorzitter van de raad van commissarissen, een rol die de laatste twee jaar door Stoppelenburg (54) werd vervuld. Dat de twee nu van functie ruilen, is met oog op „de continuïteit van de organisatie”, meldde Mirage zondag in een aankondiging.

Lees ook dit profiel over Michiel Witteveen: Retailman en investeerder die graag in de luwte blijft

Zodra een bedrijf naar de beurs gaat, verwachten beleggers toezeggingen voor „zeker drie, vier jaar”, legt Witteveen in een telefonische toelichting uit. „Dan ben ik 72 jaar, en daar zit niemand op te wachten. Het is dan beter dat er een bestuurder zit met een houdbaarheidsdatum die wat verder weg ligt dan bij mij. Dus ben ik op zoek gegaan naar een oplossing, waarbij ik toch ook betrokken zou blijven.”

De nieuwe topman kent hij goed, zegt Witteveen. Toen Stoppelenburg leiding gaf aan Scotch & Soda, was Witteveen er voorzitter van de raad van commissarissen. „Ik heb hem daar destijds aangenomen. Bij Mirage was hij vanaf het eerste uur president-commissaris, dus hij kent iedereen, kent alle bedrijven. Ik hoef hem niet te vertellen hoe alles in elkaar zit.”

Grote problemen

In de bijna vier jaar dat Witteveen betrokken is bij Blokker veranderde het bedrijf enorm. Jarenlang was de keten onderdeel van de Blokker Holding, samen met onder meer speelgoedwinkels Intertoys en Maxi Toys en interieurwinkels Xenos en Leen Bakker, en bleef het stevig in handen van de oprichtersfamilie.

Dat veranderde vlak voor Witteveen aantrad: reorganisaties volgden elkaar in hoog tempo op en de ene na de andere dochter werd verkocht.

Hoe groot de problemen precies waren, werd zichtbaar kort nadat Witteveen eind 2017 als commissaris bij het concern begon. De Blokker Holding presenteerde begin 2018 een recordverlies van 344 miljoen euro. Critici vroegen zich hardop af of het bedrijf het failliete V&D achterna zou gaan.

De keten moest „huiselijker” worden, meende Witteveen

Blokker moest weer terug naar de basis, meende Witteveen, die na een paar maanden al promoveerde tot president-commissaris en interim-topman. Vorige bestuurders hadden zich verslikt in reclames met Hollywood-actrice Sarah Jessica Parker en een luxueuzer aanbod, waardoor de klant niet meer wist wat voor winkel het nou eigenlijk was. De keten moest „huiselijker”.

Verreweg de grootste verandering moest toen nog komen: in het najaar van 2018 werd bekend dat de familie na alle andere dochters ook af wilde van Blokker zelf. Er werd een verkoopproces opgetuigd, onder leiding van Witteveen. Maar toen na maanden zoeken geen geschikte kandidaat werd gevonden, ging het bedrijf naar de ondernemer zelf, omdat de familie Blokker in hem „een goede huisvader” zag.

Na zes maanden als eigenaar sprak NRC Witteveen uitgebreid. ‘Er moet een dag komen dat ik met het hele team in de krant sta en kan zeggen: wir haben es geschafft’

De nieuwe eigenaar kreeg daarbij een royaal afscheidscadeau van de familie, om te voorkomen dat Blokker – volgens kenners op dat moment technisch failliet – alsnog zou omvallen. Witteveen betaalde 1 symbolische euro voor het bedrijf met een voorraad van 160 miljoen, en de openstaande schuld bij de familie werd kwijtgescholden. Ook ontving hij een veelbesproken ‘bruidsschat’ van naar verluidt 250 miljoen euro.

Witteveen nam afscheid van de al jaren verlieslijdende Blokker-winkels in België en kocht Intertoys terug van een Portugese investeerder. Ook opende hij tientallen winkels van discounter Big Bazar en nam hij eind vorig jaar elektronicaketen BCC over van het Franse Fnac Darty.

‘In rustiger vaarwater’

Na dik twee jaar als eigenaar zijn Blokker en de andere ketens „in rustiger vaarwater” terechtgekomen, aldus Witteveen. Na nog een enorm verlies in boekjaar 2019 resteerde eind vorig jaar – eenmalige mee- en tegenvallers niet meegerekend – een iets minder zorgwekkend tekort van zo’n 30 miljoen.

Het voornemen om dit jaar weer winstgevend te worden zal lastig worden, zo denkt de scheidend topman, omdat zijn winkels de eerste drieënhalve maand vanwege coronamaatregelen gedwongen gesloten waren. Maar met een goed najaar kan het nog steeds.

En er zijn meer tekenen dat Blokker een ommekeer heeft gemaakt, aldus Witteveen. „Het eigen vermogen is nu 183 miljoen. Toen ik begon was dat min 340 miljoen. We hebben geen schuld, en een goede kaspositie.”

Bij Blokker heeft nu elke keten een eigen bestuurder. „Dat vraagt om een bepaalde manier van besturen. Dirk-Jan kan dat veel beter dan ik. Ik ben een ongeduldige ondernemer. Maar in de tijd dat het heel erg stormde, was dat ook nodig.”