Brieven

Afghanistandebat

PVV en FVD in de war

Dat de moties van wantrouwen en afkeuring tegen de regering en bewindslieden door de ChristenUnie werden gesteund was vreemd. Maar wel enigszins verklaarbaar als uiting van kinnesinne. Zij zijn tenslotte door Kaag afgewezen als coalitiepartner voor een nieuw kabinet. Dat de linkse oppositie hetzelfde deed is ook begrijpelijk, gezien hun opstelling over het naar Nederland halen van Afghanen. Maar dat ook Wilders en Baudet de moties gesteund hebben is onbegrijpelijk. Beiden laten al maanden weten dat er wat hen betreft geen Afghaan naar binnen mag. Maar nu het aantal door onhandig optreden van ministers veel lager uitvalt dan was gehoopt, sturen ze diezelfde ministers naar huis. Waarschijnlijk hebben ze de teksten van de moties niet goed gelezen en dachten ze dat het moties van goedkeuring waren. Het is dus allemaal één groot misverstand.

Vertrouwen

Bang voor verandering

Uitstekend essay van Wim Voermans over de oorzaken van de versplintering en de consequenties van de verbestuurlijking van de politiek: En dan nu: een assertief parlement (21/9). De bevolking versplintert omdat ze zich niet meer vertegenwoordigd voelt. De politiek verbestuurlijkt om toch maar iets voor elkaar te krijgen bij zo’n versplintering. En zo groeien ze steeds meer uit elkaar. Rutte, als manager van de BV Nederland, regelt achter de schermen alle zaken die hij (en hij alleen) goed acht voor ons gaaf landje. Het vertrouwen dat Rutte nog steeds geniet (45 procent) bij het welvarende deel van de bevolking komt voort uit angst. Het is als het vertrouwen dat werknemers hebben in hun vriendelijke maar directieve directeur: ze zijn bang voor verandering in hun positie als er een nieuwe directeur komt. Het is bijna jammer dat de BV Nederland geen Raad van Commissarissen heeft die Rutte naar huis kan sturen voordat die BV wordt opgesplitst, overgenomen of failliet gaat.

Beschouwingen

Wilders’ gifwolk

Hoever mag een parlementariër in de Tweede Kamer gaan voordat de voorzitter ingrijpt? Tijdens de Algemene Beschouwingen deze week maakte Wilders het wel erg bont. In een debat over de oplossing van de klimaatcrisis stelde hij dat deze in niet onbelangrijke mate mede is veroorzaakt door al die migranten, die naar ons land gekomen zijn. Zij stoten namelijk enorm veel CO₂ uit. Wilders schat dat de totale uitstoot van die ‘gelukzoekers’ gelijk is aan de uitstoot van „drie tot zeven kolencentrales”. Het is onbegrijpelijk dat de voorzitter niet ingreep, toen Wilders mensen reduceerde tot vervuilers en deze gifwolk uitstootte. Er zijn grenzen, die niet overschreden mogen worden.

Klimaat

Tijd voor ministerie

Ik begrijp er niets van: het klimaat is het belangrijkste probleem voor onze toekomst. In de Miljoenennota wordt voor vier jaar 6,8 miljard euro gereserveerd om klimaat doelen te (helpen) realiseren. Hoeveel zou er beschikbaar kunnen zijn? Reken mee. Wij (Nederland) stoten 166 miljoen ton per jaar uit aan CO_2-equivalenten. De emissieprijs voor CO₂ is nu 60 euro per ton CO₂. Nu wordt minder dan de helft (74 miljoen ton) ‘belast’, waarbij 38 miljoen ton aan gratis rechten worden uitgedeeld. Totaal wordt dus net iets meer dan een vijfde van onze CO₂-emissies echt belast. Bij volledig doorbelasten van onze uitstoot zou er 10 miljard euro beschikbaar zijn. Tel daar de emissies van lucht- en zeevaart en de CO₂-uitstoot van import-biomassa bij op, dan is er zeven keer meer geld beschikbaar om beleid te maken dan nu voor klimaatbeleid op de begroting staat. Vergelijkbaar met de begroting van Defensie. Mijn suggestie: richt een ministerie van Klimaat op. Dit ministerie kan er enerzijds voor zorgen dat ook echt alle uitstoot, van koe (via krachtvoeraccijns), cv (via aardgasaccijns), liter kerosine tot kolencentrale, belast wordt. Omgekeerd kunnen met dat geld de noodzakelijke vernieuwingen gefinancierd worden. Er blijft dan bovendien voldoende geld over voor compensaties voor burgers en bedrijven waar dat op zijn plaats is. 1,7 miljard per jaar voor het klimaat is opnieuw veel te weinig. Weer vier jaar dat we verder achteropkomen met onze doelstellingen. Gaat Rutte ooit echt wakker worden?

Wooncrisis

Zet nu grote stappen

Met het begrotingsakkoord voor 500 miljoen minder verhuurderheffing is geen enkel ‘stapje’ gezet richting een aanpak van de wooncrisis. Door de belasting op sociale huurwoningen grotendeels in stand te houden, zullen investeringen in nieuwbouw, onderhoud en verduurzaming achterblijven, blijven corporaties de heffing afwentelen op hun huurders en blijft de prikkel om te liberaliseren of verkopen om onder de heffing uit te komen. Deze effecten van de verhuurderheffing zijn welbekend (Einde heffing lijkt nabij, 23/9). In dat opzicht doet de verhuurderheffing wat het beoogt te doen: het verkleinen van de sociale huurvoorraad. Want was de heffing op sociale huurwoningen bij invoering in 2013 werkelijk alleen een bezuinigingsmaatregel geweest, dan zou geen verstandig en verantwoordelijk politicus deze negatieve effecten op huisvesting laten voortbestaan.

De politieke keuze voor minder overheid en meer marktwerking heeft desastreuze gevolgen voor de beschikbaarheid, betaalbaarheid en woonzekerheid voor lage- en middeninkomens. Desondanks zijn de huidige coalitiepartijen niet bereid het roer om te gooien. Ze zijn niet bereid te investeren in de sociale huursector en accepteren daarmee dat tienduizenden mensen dakloos zijn en een veelvoud daarvan niet passend, te duur en onzeker woont. Ze zijn ook niet bereid om de belastingvoordelen voor eigenwoningbezit zoals de hypotheekrenteaftrek en de jubelton op te heffen, ook al zijn de prijsopdrijvende en ongelijkheidsversterkende effecten bekend. En uit vrees dat investeerders zich terugtrekken, wordt de huur(prijs)bescherming niet hersteld.

Op 12 september demonstreerden in Amsterdam ruim vijftienduizend mensen voor hun recht op huisvesting. Op 17 oktober is het tweede landelijke protest in Rotterdam en daarna volgen Den Haag en andere steden met de boodschap aan formerende partijen en onze volksvertegenwoordigers: huisvesting is een basisbehoefte en een grondrecht, behandel de wooncrisis als een crisis en zet nu eens echte, grote stappen voor betaalbare en zekere huisvesting voor iedereen.

Correcties & aanvullingen

Jona Lendering

Bij het artikel Oudheden scannen in 3D (Wetenschapsbijlage 10-11, 18/9) is de naam van de auteur weggevallen. De auteur van het artikel is Jona Lendering.