N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

14 tips van lezers om het vakantiegevoel vast te houden

Lezersoproep Het is nog niet te laat om het ontspannen gevoel van de vakantie terug te halen. Lezers weten de weg terug. Goed nieuws: er leiden vele wegen naar Rome.

Martine Kamsma

22 september 2021

Leestijd 9 minuten

Maandag valt hier en daar een bui, de zon gaat tegen half acht onder, er zijn files op de volgende wegen… Wie op dit moment, een week na het begin van de astrologische herfst, nog een vakantiegevoel heeft, is ergens heel goed in.

Twee weken geleden vroeg NRC: hoe houdt u dat ontspannen vakantiegevoel vast? In de hoop dat het antwoord op tijd zou komen. 52 lezers deelden hun ideeën en inzichten. Van: „Maak een afspeellijst met nummers die je tijdens je vakantie hebt gehoord” tot „los oud verdriet op”.

Als je een matrix zou maken met boven de vakantieliefhebbers, onder de thuisblijvers, links de doeners en rechts de denkers, krijg je de verschillende types in beeld. Linksboven de vakantievierders die met praktische kneepjes de vakantie thuis rekken of terughalen, rechtsboven de reizigers die met mindfulness rust in het nu vinden. Rechtsonder de thuisblijver die een permanent vakantiegevoel haalt uit ‘het leven’. Linksonder de vrouw die al twintig jaar woont waar ze het liefst op vakantie ging.

Zo krijg je meteen een idee in welk kwadrant je zelf past. Of je op slippers blijft lopen (desnoods met sokken) of het eerder zoekt in mentaal stretchen: je zegeningen tellen, erkennen dat werk niet altijd leuk is, de dag beginnen met meditatie. En misschien kom je wel op het kruispunt van de matrix uit, zoals Liesbeth Huisman, die na haar vakantie in een bosrijke omgeving haar tuin gaat aanpakken („Ik heb een ceder in mijn tuin geplant”) en tegelijk inspiratie haalt uit poëzie: De Ceder, van Han G. Hoekstra.

Eén tip komt in verschillende gedaanten opvallend vaak terug: neem vaker een minivakantie. Lonneke Kegel gaat na het werk met haar gezin naar het strand. Nathalie en Zita laten doordeweeks en weekend door elkaar lopen: ga eens op dinsdag uitgebreid eten, naar de sauna of het theater. Astrid Baan tipt: knip één vakantieweek op in vijf losse dagen en trek er door het jaar heen vijf dagen samen op uit in eigen land. Vaker genoemde variant: geen lange zomervakantie, maar twee korte vakanties in voor- en najaar.

Uiteindelijk kun je het vervagende vakantiegevoel ook zien als een luxeprobleem. Diana Jansma wijst erop dat je je vakantiegevoel alleen kan kwijtraken als je met vakantie kán. Ook Melanie Keuning relativeert zo de winterdip. En met een beetje humor. Vlak na de zomer fantaseer je nog over je eigen huisje in Frankrijk en blijf je stug bon appétit zeggen. In februari smaken de pastis en de wijn van je favoriete Franse wijnboer niet meer. „Alleen La vache qui rit gaat nog wel. Nog even volhouden.”

Lees ook: Lezersoproep: hoe blijft u na de zomer ontspannen?

Darya Goncharova: Nagenieten bij een afspeellijst

Het moment dat je de spullen inpakt en de realisatie komt dat er toch echt een einde gaat komen aan de vakantie. Wie kent het niet. Het voelt alsof een stukje van jou altijd daar wil blijven: in Frankrijk, Spanje of Portugal. Ik heb een manier gevonden om het vakantiegevoel te verlengen of zelfs bij mij te houden in het vaak koude Nederland. Tijdens de reis sla ik alle nummers die ik hoor op, zoals in de auto, bij het restaurant of in een club. Dit doe ik met behulp van de Shazam-app. Na de vakantie maak ik van al deze nummers een afspeellijst. Zo kan ik op elk moment van de dag mijzelf verplaatsen naar het mooie strand, het pittoreske stadje of het heerlijke diner bij het water. Heerlijk nagenieten van de (zomer)vakantie!

Casper de Jong: Niet direct vol gas

Ik ga de zomervakantie ‘te lijf’ door twee weken daarvoor af te bouwen in energielevel. Dan twee, drie of vier weken vrij zijn in doen en laten. Daarna weer werken, waarbij ik inbouw dat de vakantie vanaf dag één weer voorbij is. Wel bouw ik mijn energielevel in twee weken weer op. Dus niet direct vol gas. Maak een vergelijking met sporten. Cooling-down en warming-up om geen blessures op te lopen. Niet vragen of het kan of goed is, maar gewoon doen. Uit eigen ervaring weet ik ook hoe het níét werkt. Door erover te praten met vrienden kom je erachter dat heel veel anderen ook ervaren dat terugkeren na de vakantie lastig kan zijn. Probeer het en kom erachter wat voor jou werkt. Succes!

Ada de Vette: Neem eens een bosbad

Elk jaar in de herfst komen de vragen over hoe je het vakantiegevoel vasthoudt als paddenstoelen spontaan naar boven. Ook ik voel die neiging om vast te willen houden aan de ontspanning die de vakantie me bracht. Verkeren in de liminale ruimte, waarin eigenlijk niet zoveel lijkt te gebeuren, maar ons hele gestel zich voorbereidt op wat er hierna gaat komen. Precies dat gevoel kun je bereiken met bosbaden, voor sommigen beter bekend als shinrin-yoku of forest bathing. Bij het bosbaden dompel je je onder in de sfeer van het bos. Dat kun je doen onder begeleiding van een bosbadgids die je uitnodigt om met simpele oefeningen met al je zintuigen aanwezig te zijn in de natuur. Eigenlijk gebeurt er tijdens zo’n drie uur durende sessie nauwelijks iets, en toch, of juist daardoor ervaar je de ontspanning van een vakantie van drie weken.

Diana Jansma: Anders denken helpt

Vakantie is er eigenlijk alleen maar als je daarnaast een leven zonder ‘vakantie’ hebt. ‘Vakantiegevoel vasthouden’ is een mindset. Wees blij dat je weer een andere wereld in kunt stappen na je vakantie. Anders zie en voel je het verschil niet. Er zijn ook mensen die geen vakantiegevoel kennen door ziekte of armoede of wat dies meer zij. Je kunt je afvragen of ’t zin heeft om je negatief uit te laten of te denken: mijn ratrace begint weer. Anders denken helpt: zegeningen tellen! Vakantie is ontspanning, maar kan ook confronterend zijn wanneer je vanuit een ander perspectief naar je leven kijkt. Mocht je na de vakantie weer snel het vakantiegevoel kwijt zijn, bekijk het dan eens van de andere kant. Bewust dankbaar zijn, maakt nog steeds de meeste mensen gelukkig: het hele jaar door een vrij en blij gevoel – dat lijkt op vakantie. 

Christianne Leenhouts: Sleur is ook prima

Ook ik ben met vouwwagen en gezin naar de Franse kust gekacheld, heb op een overvolle camping gestaan en heb me met mondkap op populaire Provençaalse markten begeven. Heb ik genoten? Ja. Was ik er echt even uit? Absoluut. Niks tegen de wonderpil vakantie. Waar het wringt, is het idee dat het effect van de wonderpil moet blijven duren. Ik moet denken aan Bomans die zei: ‘Het leven is meer maandagochtend dan zaterdagavond.’ En die maandagochtend is in alle sleur vaak prima. Naar je volle zzp-agenda kijken en blij zijn met alle mooie klussen die weer gaan komen. Verwonderd zijn over de moeite die een juf doet om je kind te snappen in een tienminutengesprek. Jezelf te tijd gunnen om op te starten op deze maandagochtend met een verse kop koffie. Altijd zaterdagavond, daar zou ik pas een wonderpil voor nodig hebben.

Irene A.M. Boonekamp: Ik ga schilderen

Tijdens de laatste vakantieweek kruipt de gedachte vaak al tevoorschijn, hoe ik het ga redden als de ‘splendid isolation’ weer voorbij is. In die zin was de coronatijd niet vervelend! En dan spreekt hier een pensionado. Vaak plan ik zelf niet zoveel, maar valt het min of meer over me heen, zoals de zeven belangrijke verjaardagen in september, mantelzorg, nieuwe cursussen die na de zomer tegelijk starten. Gedeeltelijk houd ik de ontspanning vast door lekker eten te koken uit de streek waar we gereisd hebben. Nu we nergens geweest zijn, is dat lastig, maar Ottolenghi biedt uitkomst. Dit jaar heb ik een nieuw plan: ik maak een schilderij op groot doek en daar mag ik zeker drie maanden over doen. De voorstelling is nog niet zeker, maar het worden delicate en zonnige kleuren. Als ik schilder, denk ik nergens anders aan. De methode om emmers verf tegen het doek te gooien zou ik niet adviseren, behalve als de ontspanning toch door de vingers is geglipt.

Floris Mulder:Geluk is: zijn waar je bent

Natuurlijk kan ik me gelukkig voelen tijdens werk. Bottom line is dat ik van mijn werk niet verwacht dat het een vakantie wordt. Door dat wél te verwachten, word je in feite ongelukkig. De erkenning dat werk niet altijd leuk is, maakt mij meteen een stuk gelukkiger. De grootste geluksfactor is daarbij: te zijn waar je bent. Ik kijk naar wat er door mijn werk beter kan gaan en wat ik daaraan kan bijdragen. Ik zet dat om in acties en ga ervoor. Uiteraard moet dat binnen de beperkingen van het werk. Maar hé, dat is nu juist de uitdaging, daarom ben ik nodig en daarom krijg ik ervoor betaald. Precies het omgekeerde van vakantie, wat geld kost. Doe ik dat voor mijn baas of collega’s? Nee, natuurlijk niet, dat doe ik voor mezelf, omdat ik dat kleine stukje beter kan maken. Daar voel ik me goed bij!

Barbara van Bakel: Wonen waar je wilt zijn

Vakantiegevoel vasthouden? Inchecken bij de juiste balie! Jarenlang keek ik met een scheve blik naar collega’s die zich na afloop van een meeting op het vliegveld meldden bij de incheckbalie, met als bestemming Rome, Barcelona of Tel Aviv. Ik daarentegen keerde terug naar Amsterdam, met als lichtpuntje op de horizon de vakantie. Heerlijk hoor die vakantie, maar dan moet het in die tijd wel allemaal gebeuren… Als je het zo bekijkt is het eigenlijk wonderlijk dat niet meer mensen kiezen om het om te draaien en te bekijken waar je wilt wonen in plaats van op vakantie gaan. Op deze manier ben je ook verlost van het probleem hoe dat vakantiegevoel vast te houden. Je bent namelijk al waar je wilt zijn. Hoe mooi is dat!

Barbara van Bakel is in 2001 verhuisd naar Bologna, Italië

Françoise Schukking: 39 donderdagen vakantie

Hoe realiseer ik een vakantiegevoel in coronatijd én houd ik dit vast? Hoe breek ik uit de sleur, hoe ervaar ik nieuwigheden, vrijheid, ontspanning, nieuwe contacten? Ik trek de stoute schoenen aan en doe (zonder noemenswaardige ervaring) auditie voor een jaartraject toneel voor gevorderden bij de Toneelmeester te Amsterdam. Frequentie: 39 donderdagen van tien tot vijf. Tot mijn verbazing word ik aangenomen en zet ik mijn opgespaarde vakantiedagen in om dit traject te kunnen volgen. Verbaasde reacties alom: geen vakantie, hoe ga je dat dóén?! Om me heen hoor ik collega’s die hun vakantiegevoel zien verdampen als het glas wijn op het strand van de week daarvoor. En ik? Ik heb elke week een beetje vakantie. Wekelijks uit mijn comfortzone, avontuur, een nieuwe ervaring én lessen die ik inbreng in de zakelijke wereld waar ik me de resterende vier dagen van de week in bevind. Breek je week – break a leg!

Mariska Venema: Toeristenoog

Hoe houd je na de vakantie het vakantiegevoel vast? Door je eigen omgeving te bekijken met ‘toeristenogen’:

Neem niets voor lief.

Neem een zijweg.

Neem je fototoestel mee.

Op die zijweg zie je dan ineens de schoonheid van een zestigkilometerweg, slingerend door goudgele korenvelden in het lome licht van de namiddagzon. Een boerderij uit de voor-vorige eeuw, omgeven door bossage en een gracht. Schapen op een dijkje. Of, in een klein buurtdorp, de oude, markante huizen met stokrozen omhoog tegen muren van oranjerood baksteen. Het blauwe straatnaambord dat daar helder en fris tegen afsteekt. Torenstraat. En je wist nog niet dat die Torenstraat wel heel veel gelijkenis vertoont met de pittoreske straatjes die je in het buitenland altijd zo mooi vindt. Vergeet niet een foto te maken.

Wilma Boonstra en Anton Barske: Suikerzakjes sparen

Tijdens onze vakanties bewaar ik vaak de ongebruikte suikerzakjes uit de horeca, want wij gebruiken zelf geen suiker. Ik voorzie deze van datum en plaatsnaam. Zodra we weer thuis zijn, gaan al deze suikerzakjes in een grote pot. Vervolgens worden deze zakjes de maanden daarna, met name als onze kleinkinderen op bezoek zijn, gebruikt, en weten we op basis van de datum en plaatsnaam nog precies waar dat was, hoe het eruit zag, wat het weer was en wat we daar deden. Zo houden wij nog een beetje het vakantiegevoel.

Willem Vermeulen: Nooit meer in de zomer

Mag ik een ander geluid laten horen? Ik heb als volwassene de zomervakanties altijd vreselijk gevonden, en was opgelucht als deze weer voorbij waren. Toen ons kind nog klein was, waren we aan de schoolvakanties gebonden, en zochten we bestemmingen waar voor kinderen genoeg te doen was. In de praktijk betekende dat: drukke en luidruchtige parken, slecht eten, duur, en voortdurend in de weer met het oplossen van problemen die kinderen onvermijdelijk veroorzaken. Niks ontspannen, vooral stress. Wat een opluchting toen dat voorbij was. Ik ben nooit meer in de zomer op vakantie gegaan, alleen in voor- of najaar en nooit langer dan een tot anderhalve week. Heerlijk ontspannen, en fijn thuiskomen en aan het werk gaan. Ik hoef geen navakantieperiode te lijf te gaan, omdat ik de perfecte balans heb die ik iedereen kan aanraden. Ik heb een permanent vakantiegevoel, het heet: leven.

Johan Meeus: Alles schetsen

Fietsend verken ik heel Europa. Wanneer er vreemde bouwsels, bomen, bergen, vlaktes of vergezichten te zien zijn, stap ik af om er een snelle schets en een foto van te maken. Zo staan alle uithoeken van het continent tussen Arnhem, Berlijn, Helsinki, Parijs, Wenen, Milaan, Barcelona en Madrid in mijn herinnering. Schetsen is scherp waarnemen, visuele ervaringen omzetten in strepen en schrappen van overbodige ruis. Kauwen en herkauwen op herinneringen verhoogt het plezier. Het begint met het uitzetten van de route, verzamelen van informatie over te doorkruisen landstreken en eindigt pas als enkele schetsen in geur en kleur zijn geschilderd. Dat staat voor maanden voor- en napret, zoals bij bierbrouwen. Vaak kom ik jaren later bekende beelden tegen in het nieuws, een documentaire of een speelfilm. Eenmaal tekenen is nooit meer vergeten.

Lonneke Kegel: VVA’tjes

Wij hebben om de ‘aftervakantiedip’ te lijf te gaan, de VVA’tjes in het leven geroepen. VVA staat voor Vakantie Verlengende Activiteiten. We gaan na het werk met de kinderen nog even naar het strand, zwemmen, nemen een drankje mee, laten de vlieger op. We stoken een vuurtje in de tuin, met lekkere hapjes, en braden marshmallows. We hangen handdoeken en badkleding te drogen in de tuin, alsof het de camping is. We gaan naar het stadsstrandje om een pizza te eten met onze voeten in het zand. We gaan zoveel mogelijk naar buiten, zodat iedereen ook blijft zeggen dat je zo’n lekker kleurtje hebt. We praten over onze vakantie en maken alweer plannen voor een volgende reis.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 25 september 2021.