Omwonenden worden soms gek van overlast ‘pretpark’ Vondelpark

„Het is alsof je De Nachtwacht buiten in de regen zet,” zegt Emmanuel Zegeling, bestuurslid van Vrienden van het Vondelpark. Hij doelt op de „ergernissen” die dit publiekspark oproept, zoals „lawaaioverlast en vervuiling.” Voorzitter Lidwien Verbeek voegt eraan toe: „Het Vondelpark is het bekendste park van ons land waar vele mensen van genieten, maar vanuit de gemeente ontbreekt een gezagsstructuur.”

Dit heeft volgens haar tot gevolg dat „iedereen zijn best doet, maar niemand stelt prioriteiten of neemt beslissingen over wat er wel en niet moet gebeuren aan knellende zaken, zoals naast die overlast ook alcoholisme, drugsgebruik en evenementen waar vaak geen vergunning voor is. Er zijn omwonenden die hierom zijn verhuisd.”

Dat er rondom het Vondelpark altijd „een hoop te doen is”, beaamt ook Rocco Piers, stadsdeelbestuurder in stadsdeel Zuid. „Het park is geen kasteeltuin. Naar schatting 15 miljoen bezoekers per jaar komen naar dit populaire park met een oppervlakte van 47 hectare. Elke dag wordt er hard gewerkt aan het onderhoud van het vele groen. Als het nodig is zetten we in op extra reiniging en handhaving.”

‘Ook voor openlucht recreatie’

De Vrienden van het Vondelpark is een belangenvereniging van direct omwonenden met 755 leden, waarvan 240 betalend. Ook Stichting Hart voor het Vondelpark zet zich in voor een schoner, duurzamer en stiller Vondelpark. Piers deelt deze missie: „We willen allemaal een mooi en groen Vondelpark. Het Vondelpark is niet alleen een buurtpark, maar een stadspark voor alle Amsterdammers. Dus ook voor de Amsterdammer die geen tuin heeft en graag in de openlucht recreëert. Dit is de grote kracht van het park, waarin we altijd de balans zoeken.”

Paula van Zijl van de stichting laat weten dat het rosarium en de bankjes hun prioriteit zijn. En: „Het zou een mooi idee zijn een gastvrouw of -heer aan te stellen om bezoekers te ontvangen en te wijzen op hun verantwoordelijkheden. Als straks op 1 november het Vondelpark 25 jaar een Rijksmonument is, is dat een goed moment om alles te herzien.”

In alle vroegte kwam Van Zijl een gemeentewerker tegen met tranen in de ogen: alles van de pas geplante bloemperken was kapot

Zo kwam ze op een vroege ochtend een gemeentewerker tegen. Feestgangers van het Leidseplein „waren uitgeweken naar het park, daarna bleef een teringzooi achter”. De man had tranen in de ogen: alles van de pas geplante bloemperken was kapot.

Storend voor zowel bezoekers als omwonenden zijn onder meer de bootcamps die de openbare parkruimte gebruiken voor commerciële trainingsdoeleinden, vaak met speakers aan. Ook trainen ze bij de kinderspeelvijver en het pierenbadje, waar ze volgens omwonenden niet thuishoren. Onder de naam Dr. Mokum maakt Emmanuel Zegeling van de Vrienden van het Vondelpark vlogs (www.drmokum.nl), waaronder recent Gedonder in het Vondelpark. Die vlog toont de misstanden zoals hij die ziet: het Vondelpark als sport- en pretpark.

‘Nauwelijks opgetreden’

Het illustreert wat voormalig Rijksmuseum-directeur Wim Pijbes in januari schreef in NRC (Het Vondelpark oogt haveloos en armetierig, moet dat zo?): „Het Vondelpark is al een kwarteeuw Rijksmonument, en nog altijd wekt het een verwaarloosde indruk. Er is geen regie, geen beheer.” Ook omwonenden stellen dat tegen de overlast nauwelijks wordt opgetreden. Rocco Piers van stadsdeel Zuid bestrijdt dit: „Sporten, en ook bootcampen, is toegestaan, maar niet als er kinderen spelen in het pierebadje of de speeltuin. En zowel bij overlast als verstrekt geluid wordt gehandhaafd.”

Deel van het probleem is dat liefst veertien instanties zijn betrokken bij het park, en dat leidt tot bureaucratie, zeggen de belangenbehartigers. Is er een oplossing? Pijbes vindt van wel: stel een particulier beheer aan zoals succesvol is bij het Central Park in New York, met een directie die beslissingsbevoegdheid heeft en handhaaft. De Vrienden zijn het daarmee eens, maar de Stichting niet: „We kunnen niet alles wat de gemeente niet aankan, gaan privatiseren.”

Ook Rocco Piers is tegen: „Er is nu wel degelijk een structuur- en een beheerplan. Bij de uitvoering ervan zijn vele partijen betrokken, die regelmatig overleggen. Denk aan tuinlieden, reinigers, handhavers, ontwerpers en de parkconciërge. Een populair park in een wereldstad zal echter nooit vrij zijn van overlast, zeker in een unieke periode waarin veel mensen in de openbare ruimte verblijven. Privatisering van beheer is wat mij betreft geen oplossing.”

Lees ook: Het Vondelpark is ‘een van de kroonjuwelen van Amsterdam’ – waarom ligt het er dan zo haveloos bij?