Coronapas met minimale steun door Kamer

Tweede Kamerdebatten zonder kritiek op het coronabeleid zijn zeldzaam, maar zelden klonk die zo fel als donderdag. „Illegaal, onnodig en zinloos”, vond PVV-leider Geert Wilders de ‘coronapas’, de maatregel die vanaf 25 september een QR-code met vaccinatie- of testbewijs in grote delen van het openbare leven verplicht. De vaak zo gezagsgetrouwe SGP sprak van „een gevaarlijke route” die het demissionaire kabinet neemt.

Ook partijen die normaal welwillend zijn tegenover het kabinet klonken teleurgesteld. De PvdA stelde vast dat de uitrol van het coronatoegangsbewijs voor veel mensen niet als een versoepeling, maar verzwaring voelt. „De coronacrisis is een vertrouwenscrisis geworden”, zei Attje Kuiken van de PvdA. GroenLinks, ook geen principieel tegenstander van de coronapas, had moeite met „de werkwijze, de communicatie en de onnavolgbaarheid die het kabinet soms laat zien”, zei Tweede Kamerlid Lisa Westerveld.

Lees ook: Over hoe verschillende Europese landen omgaan met de coronapas

Ondanks alle grote woorden kan demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) door met zijn plan. De Tweede Kamer durfde het deze hele coronacrisis niet aan om een coronamaatregel te blokkeren. Dat gebeurde donderdagavond ook niet. Maar de steun voor een gevoelig en verstrekkend kabinetsplan rond corona was niet eerder zo minimaal. VVD, D66 en CDA (72 zetels) van de demissionaire coalitie gingen akkoord, net als de PvdA (9 zetels) en eenmansfractie-Den Haan. De ChristenUnie stemde tegen, net als GroenLinks.

Indirecte vaccinatieplicht

Nieuw is de coronapas niet. De QR-code werd afgelopen maanden al ingezet voor toegang tot grote evenementen en voetbalwedstrijden. Afgelopen dinsdag maakte De Jonge bekend de inzet ervan te willen verbreden tot veel meer sectoren, inclusief horeca, bioscopen en culturele instellingen. Dat zou nodig zijn om een snelle oploop van besmettingen te voorkomen nu de anderhalvemeterregel komt te vervallen. De coronapas maakt het leven van niet-gevaccineerden een stuk ingewikkelder: zij zouden voor elk terras- of filmbezoek een test moeten doen. Worden zij zo niet richting vaccinatie gedwongen?

Partijen haalden eerder aangenomen moties aan waarin het kabinet de opdracht kreeg nooit met een directe of indirecte vaccinatieplicht te komen. De coronapas voelt voor veel mensen wel zo, zei Tunahan Kuzu (Denk). „We zitten op een glijdende schaal. Hier wordt de keuzevrijheid van mensen ingeperkt.” Mirjam Bikker (ChristenUnie) zei er „principieel moeite” mee te hebben. „Wij willen stevig staan voor grondrechten, en het voorkomen van tweedeling.”

De Jonge noemde de invoering van de coronapas juist „de minst ingrijpende maatregel”. Het kabinet wil flink versoepelen, maar ook voorkomen dat de druk op de zorg te hoog wordt. Dat hij te hard was geweest richting vaccinweigeraars ging er bij De Jonge niet in. „De hele samenleving heeft last van mensen die zich nog niet hebben laten vaccineren. Die waarheid kan hard zijn, maar het is wel eerlijk die met elkaar te delen.” Tweede Kamerlid Eva van Esch (PvdD) vreest dat die toon juist averechts werkt en niet-gevaccineerden „hun hakken in het zand gaan zetten”.

Lees ook over het effect van de coronapas: In Koog aan de Zaan halen ze dan toch maar liever die prik

Het kabinet probeerde de Tweede Kamer tegemoet te komen, bijvoorbeeld door te beloven de testcapaciteit indien nodig uit te breiden. Ook waren Rutte en De Jonge bereid om te kijken naar een voorstel over een uitzondering op de coronapas voor de terrassen, waar het besmettingsrisico laag is.

Correctie (17 september 2021): In een eerdere versie van dit artikel stond dat VVD, CDA en D66 samen 73 zetels hebben. Dat moet zijn: 72. Ook stond er dan Tunahan Kuzu fractievoorzitter is van Denk. Dat is hij niet; hij is Tweede Kamerlid voor die partij.