Heeft Instagram zin, op je laatste dag?

Wat krijgen we nu? Plotseling stromen de boekhandels vol jongeren. De meesten zijn meisjes tussen de vijftien en twintig jaar, die elkaar aan de toonbank verdringen. Ze kopen voor een groot deel hetzelfde boek: They both die at the end, van de Amerikaanse schrijver Adam Silvera. Een nieuwe titel is het niet: de young adult-roman verscheen in 2017. Uit het niets is het boek, in het Engels, in Nederland een bestseller. Dit komt door ‘Booktok’. Het onderdeel van Tiktok waarop leestips worden gedeeld. Silvera ontving er lof.

En terecht. They both die at the end is een verslavend, onweglegbaar boek over twee jongens die een doodsaanzegging krijgen. Ze leven in New York, in een wereld die precies lijkt op de onze , zij het dat je er gebeld wordt op de dag dat je zal sterven. Niet opnemen helpt niet. Eraan ontkomen is onmogelijk: er rest je nog een etmaal, of minder.

Mateo Torrez heeft het al niet zo getroffen in zijn zeventienjarige leven. Hij heeft weliswaar een geweldige vader, maar die ligt in coma in het ziekenhuis. Zijn moeder stierf in het kraambed, haar heeft hij nooit ontmoet. Zelf is hij gezond van lijf en leden. ‘Death-Cast’ belt hem op 5 september 2017 om 8 minuten voor half 1 ’s nachts. Mateo is een denker. En zijn eerste reactie is om ramen en deuren te sluiten en lijdzaam af te wachten. Misschien kan hij zo voorkomen met veel pijn te moeten sterven.

Rufus Emeterio, achttien jaar, wordt gebeld om vijf over een, in dezelfde nacht. Hij ligt op dat moment bovenop een andere jongen, die hij in elkaar aan het rammen is. Rufus is een doener. Hij woont in een weeshuis sinds zijn ouders en zijn zus allemaal tegelijk de Death-Cast ontvingen. Ze raakten te water met de auto, een paar jaar eerder, Rufus wist er als enige uit te komen. Maar nu is hij zelf een ‘Decker’: iemand die weet de komende dag te sterven. Via de ‘Last Friend’- app ontmoet hij Mateo.

Het klinkt allemaal reuze bedacht, maar Silvera overtuigt volkomen. Afwisselend vanuit de ene en de andere jongen, vermengd met nog wat andere stemmen, volgen we hen door de laatste dag heen, voortgedreven door de vraag hoe ze aan hun einde komen en – dit is heel knap – tegen beter weten in hopend dat het niet waar is. Silvera heeft de consequenties van zijn idee goed doordacht. They both die at the end is ook een pastiche op de leefwereld van jongeren anno nu. Heeft het zin nog iets op Instagram te zetten, gedurende je laatste dag? Wanneer wil je dat er iemand meekijkt met je leven, hoe en waarheen stuur je andermans blik en wat is echt contact?

Silvera verkent het allemaal, slim, psychologisch diepgaand, ontroerend en vaak buitengewoon geestig. Op de Last Friend-app informeren mensen die zelf nog geen Decker zijn naar meubels die overschieten – mag ik je bank – of bieden afleiding aan: ‘You [...] should come over to my apartment. [...] I have the cure to death in my pants.’ Lang leve Booktok: dit boek verdient alle lezers die het kan krijgen.