Rijneveld, Gerritsen, Van der Heijden bij kandidaten voor Boekenbonprijs

Marieke Lucas Rijneveld, Esther Gerritsen en A.F.Th. van der Heijden zijn doorgedrongen tot de longlist van de Boekenbon Literatuurprijs 2021, zo maakte de jury deze donderdag bekend. Uit een stapel van bijna 500 boeken, verschenen tussen 1 juli vorig jaar en 1 juli dit jaar, zowel fictie als non-fictie, selecteerde de jury 15 boeken. De Boekenbon Literatuurprijs, die dit jaar voor de tweede keer onder deze naam wordt uitgereikt, is een van de grootste literatuurprijzen van het Nederlandse taalgebied, met voor de winnaar een prijzengeld van 50.000 euro.

De diversiteit van dat brede aanbod wordt weerspiegeld in de keuze van de jury, al legde zij de nadruk vooral op literaire romans – conform de juryopdracht om boeken te selecteren die zich „onderscheiden door de literaire kwaliteit van het proza”. Drie van de vijftien longlistboeken zijn non-fictie, en die hebben ook een literaire inslag: de autobiografische geschiedenis Jaguarman van Raoul de Jong, de persoonlijke beschouwing In lichtjaren heeft niemand haast van Marjolijn van Heemstra en de literair-journalistieke reportage Het boek Daniel van Chris de Stoop.

Frivool versus zinderend

Lees ook een interview met de genomineerde Robbert Welagen: ‘Voor de duur van het boek wil ik iemand anders zijn’

De jury koos voor stilistische bravoure, zoals in het imponerende Stemvorken van Van der Heijden en in Mijn lieve gunsteling van Rijneveld, maar had evenzeer oog voor subtiliteit, bijvoorbeeld in het dubbelzinnige Raam, sleutel van Robbert Welagen, en maatschappelijk engagement, zoals in Trofee van Gaea Schoeters. Onder de geselecteerde romans zijn daarnaast het frivole De Saamhorigheidsgroep van Merijn de Boer, het intense Op weg naar De Hartz van Wessel te Gussinklo en het zinderende Al het blauw van Peter Terrin – goed tot zeer goed ontvangen romans van auteurs met een stevige literaire reputatie. Eén debuut haalde de selectie, en dat was níét de geruchtmakende bestseller Ik ga leven van Lale Gül, maar wel een van de andere literaire hypes van dit voorjaar: De geschiedenis van mijn seksualiteit van Tobi Lakmaker. De jury koos ook voor twee verhalenbundels: van Rob van Essen (Een man met goede schoenen) en Delphine Lecompte (Beschermvrouwe van de verschoppelingen).

Opmerkelijke afvallers zijn er ook: het voor de Libris Literatuurprijs genomineerde debuut Confrontaties van Simone Atangana Bekono haalde de longlist niet, net als de historische romans Willem die Madoc maakte van Nico Dros en Wildevrouw van Jeroen Olyslaegers, en de gewaardeerde bestsellers Ik ben er niet van Lize Spit en De rat van Amsterdam van Pieter Waterdrinker.

Shortlist

Een inhoudelijke motivering van de keuzes geeft de jury, bestaande uit literatuurcritici en een boekverkoper, nog niet. Voorzitter Winnie Sorgdrager meldde wel dat de door de coronapandemie geplaagde jury elkaar pas recent lijfelijk kon ontmoeten, op vergaderingen die „heel intensief” waren. De shortlist van vijf boeken wordt op 7 oktober bekendgemaakt, waarna op 11 november de winnaar wordt uitgeroepen. Vorig jaar was dat Zwarte schuur van Oek de Jong. De Boekenbon Literatuurprijs verschilt van de Libris Literatuurprijs door ook non-fictie en verhalenbundels mee te laten dingen; de Librisprijs is reglementair beperkt tot romans. Die ging dit jaar naar Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers – dat overigens buiten de beoordelingstermijn van deze Boekenbon-jury viel.