D66 stemde in 2006 tegen de militaire missie in Uruzgan omdat de strijd tegen de Taliban volgens die partij niet te winnen was. En het is alleen maar treurig, vindt oud-Tweede Kamerlid Bert Bakker die toen het buitenland in zijn portefeuille had, als zo’n voorspelling uitkomt. In een café in Den Haag zegt hij dat je hem nooit ‘zie je wel’ zult horen zeggen. Hij denkt er nu wel veel aan terug.
Heel principieel was die tegenstem niet eens. Als voor iedereen duidelijk was geweest dat de missie bedoeld was om te vechten, zegt hij, had de D66-fractie die misschien zelfs gesteund. Maar de Kamerleden kregen foto’s te zien van Afghaanse meisjes, alsof Nederlandse militairen die naar school gingen brengen.
Het kan ook dat het niet had uitgemaakt. D66, zegt Bakker, vocht met de Uruzganmissie haar eigen strijd uit. De partij, die meeregeerde in het kabinet-Balkenende II, had geen leider. Fractievoorzitter Boris Dittrich wilde dat zijn, en ook Alexander Pechtold, minister voor Bestuurlijke Vernieuwing. De D66’ers waren allemaal tegen de missie, maar wie kwam er het eerst mee? En de achterban wilde lef zien.
Dittrich leek te dreigen met een kabinetscrisis, Pechtold zou nooit „om” gaan.
In het Tweede Kamerdebat over de missie gaven VVD’ers een briefje aan elkaar door: ‘Staan 2 talibanterroristen bij een gedode talibanterrorist. Vraagt de één: What happened? He had pech-told the other’. Was D66 tegen? Het kabinet stuurde toch gewoon militairen naar Uruzgan, met steun van opppositiepartij PvdA. Dittrich trad af. Pechtold bleef minister. Bij de verkiezingen in het najaar hield D66 onder zijn leiding drie zetels over.
Bij de PvdA stemde één Kamerlid tegen de missie, Godelieve van Heteren. Zij was ook al tegen verlenging van de Nederlandse missie in Irak, die de PvdA steunde. En zoals het dan vaak gaat in Den Haag: na de verkiezingen kwam ze niet terug in de Tweede Kamer. Door de telefoon zegt ook zij dat I told you so over Afghanistan nooit in haar zou opkomen. „Maar als ik in de spiegel kijk, ben ik blij dat ik die keuze toen zo heb gemaakt.”
Sinds 2013 is ze geen lid meer van de PvdA, ze was het niet eens met het asielbeleid van Rutte II.
Bert Bakker, die in 2006 lobbyist werd, is nog wel lid van D66, maar wil niet zeggen of hij erop stemt. Hij noemt D66 „woke” en „klimaatalarmistisch”. Hij zag ook weer een foto van een Afghaans meisje waarvan hij dacht: wees eerlijk. Sigrid Kaag had het geretweet, in de tijd van de evacuaties: het kind huppelde achter haar ouders aan, op een vliegveld in België. Kaag vond het „hartverwarmend”. Je zou denken, zegt Bakker, dat ze was gered uit de klauwen van de Taliban. „Maar ze woonde al in België, ze was in Afghanistan op vakantie.”
Hij zucht. „Het is zó gezwollen. En bedenk dan wat Nederland daar in die laatste weken gepresteerd heeft.”