Kabinet overweegt coronatoegangsbewijzen vaker in te zetten, ook in horeca

Dit blog is gesloten

In dit blog hield de redactie van NRC de belangrijkste ontwikkelingen over het coronavirus bij. Zaterdag wordt een nieuw blog geopend.

ID&T: meer gebruik coronapas acceptabel voor korte termijn

Evenementenorganisator ID&T noemt de bredere inzet van coronatoegangsbewijzen, een voornemen dat demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) op vrijdagmiddag aankondigde, „voor de korte termijn acceptabel”. Dat zegt directeur van het bedrijf Ritty van Straalen tegen persbureau ANP. Het kan een tijdelijke oplossing zijn, vindt hij. „Als wij daarmee op 20 september weer 100 procent open kunnen, dus op volle capaciteit, ook ongeplaceerd en zowel indoor als outdoor.”

ID&T steunt ook de Unmute Us-actiegroep, die in augustus een reeks demonstraties organiseerde waar naar eigen zeggen „zeker 70.000” mensen naartoe kwamen. Ze eisten dat evenementen vanaf 1 september weer op volle capaciteit plaats zouden kunnen vinden. Unmute Us heeft op 11 september volgende demonstraties aangekondigd. Op donderdag ging de evenementenbranche in gesprek met onder anderen demissionair minister Stef Blok (Economische Zaken, VVD). Die gesprekken hebben volgens persbureau ANP „niets opgeleverd”.

Kabinet overweegt coronatoegangsbewijzen vaker in te zetten, ook in horeca

Het kabinet overweegt om coronatoegangsbewijzen voor meer publieksevenementen in te gaan zetten, bijvoorbeeld „voor de horeca, bij evenementen (waaronder festivals), voor publiek bij professionele sportwedstrijden en voor de vertoning van kunst en cultuur”. Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) aan de Kamer. Momenteel wordt een coronatoegangsbewijs gevraagd bij sommige evenementen, zoals enkele festivals en bepaalde sportwedstrijden.

Het kabinet neemt daar waarschijnlijk op 14 september een besluit over, nadat het Outbreak Management Team (OMT) advies heeft gegeven. De nieuwe regels zouden dan op 25 september in kunnen gaan, een week later dan het kabinet eerder voor ogen had. Eerder kondigde het kabinet aan dat er een verplichting voor coronatoegangsbewijzen komt, maar pas vanaf 75 bezoekers. De Jonge zegt nu dat die grens mogelijk wordt losgelaten.

De minister vreest dat een groep van ongeveer 1,8 miljoen mensen die niet gevaccineerd zijn of geen immuniteit hebben opgebouwd na een infectie, in het najaar voor een ingewikkeld dilemma gaan zorgen. Dit kan zorgen voor duizenden nieuwe opnames op de intensive cares. Om dit en nieuwe coronamaatregelen te voorkomen, denkt De Jonge dat het coronatoegangsbewijs belangrijker zal worden.

Correctie 16:58: eerder schreven we dat het kabinet ook voor musea een coronatoegangsbewijs zou willen, maar dit bleek niet te kloppen.

Werkgevers: bedrijven moeten vaccinatiebewijs mogen controleren

Werkgevers moeten kunnen controleren of personeel getest of gevaccineerd is of recent hersteld is van een corona-infectie. Dat schrijven werkgevers- en ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vrijdag. Ook moet het volgens de belangenverenigingen voor werkgevers mogelijk worden om werknemers bij wie dit niet gecontroleerd kan worden toegang tot de werkplek te weigeren.

Volgens VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen komen ondernemers in de praktijk steeds vaker klem te zitten tussen de geldende wetten. „Enerzijds zijn ze wettelijk verplicht te zorgen voor een veilige werkomgeving, anderzijds mogen ze nu niet eens vragen of hun medewerkers gevaccineerd of getest zijn en kunnen ze mensen niet weigeren. Zeker nu we straks weer allemaal naar kantoor gaan moet dat anders.” De werkgeversorganisaties vragen het demissionaire kabinet om duidelijkheid.

Daling aantal positieve coronatests na dagen van stijging

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 2.576 positieve coronatests geregistreerd. Dat meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De afgelopen dagen lag het aantal steeds hoger, rond de 2.800. Op woensdag werd het hoogste aantal postieve tests sinds 6 augustus gemeld: 2.878. Het instituut meldt negen sterfgevallen als gevolg van het coronavirus. Dat hoeft niet te betekenen dat die negen mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden, soms duurt het even voor een overlijden is geregistreerd.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen weer iets toegenomen

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is weer licht toegenomen. Momenteel liggen 655 mensen met Covid-19 in het ziekenhuis, vier meer dan op donderdag. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

De algehele stijging van het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen komt door een toegenomen bezetting op de IC’s. Op de intensive cares liggen vrijdag 216 coronapatiënten, zeven meer dan een etmaal geleden. Op de andere afdelingen nam de bezetting met drie patiënten af.

Japanse premier Suga doet niet mee aan leiderschapsverkiezingen

De Japanse premier Yoshihide Suga stelt zich niet verkiesbaar als leider van de Liberaal-Democratische Partij (LPD). Suga, die nog geen vol jaar premier is, zei vrijdag dat hij zich niet kan richten op de aanstaande verkiezingen nu de coronacrisis zijn volledige aandacht vraagt. De huidige premier is niet populair in het Aziatische land, vooral omdat hij besloot de Olympische Spelen in Tokio door te laten gaan.

„Het beschermen van mensen hun leven is mijn verantwoordelijkheid en daar zet ik mij volledig voor in”, zei Suga volgens persbureau AP. Na de Olympische Spelen is het aantal besmettingen in Japan fors gestegen. In ieder geval tot 12 september zijn zware maatregelen van kracht om de verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk tegen te gaan.

De 72-jarige Suga nam vorig jaar september de rol van regeringsleider over van Shinzo Abe, die vanwege zijn gezondheid was afgetreden. Abe was acht jaar premier geweest van Japan. De LPD heeft een meerderheid in het Japanse parlement. De parlementsverkiezingen moeten op z’n laatst in november worden gehouden.

De aankondiging van Suga was een belangrijke aanjager voor positieve resultaten op de financiële beurs in Tokio. De Nikkei-index sloot 2 procent hoger en de Topix, ook een beursgraadmeter, bereikte zelfs het hoogste niveau sinds 1991, melden internationale persbureaus.

Europese Commissie en AstraZeneca begraven strijdbijl, doses komen met grote vertraging

Na maanden van oplopende spanningen, felle uithalen over en weer en een botsing in de rechtszaal hebben de Europese Commissie en farmaceut AstraZeneca een overeenkomst bereikt. AstraZeneca belooft daarin haar vaccindoses volgens een nieuw schema te leveren, waardoor ze aan haar contract met de EU zal voldoen. Een nieuwe rechtszaak over de leveringen die voor dit najaar gepland stond is daarmee van de baan. Dat hebben de twee partijen vrijdag bekendgemaakt

Het conflict tussen Brussel en de Brits-Zweedse farmaceut liep het afgelopen jaar hoog op. Al in januari liet AstraZeneca weten veel minder doses te kunnen leveren dan eerder afgesproken, wat het vaccinatieschema van de Europese Unie flink in de war schopte. Ook in de daaropvolgende maanden stelde AstraZeneca de leveringen meermaals naar beneden bij, wat er uiteindelijk toe leidde dat de Europese Commissie in april een rechtszaak startte om de uitstaande doses op tijd geleverd te krijgen. In de rechtszaal eiste ze een miljoenenboete van de farmaceut, een eis waarin de rechter overigens vooralsnog niet meeging.

Nu besluiten beide partijen de strijdbijl te begraven. In de overeenkomst belooft AstraZeneca voor het eind van dit jaar 135 miljoen van de uitstaande doses te leveren, en de resterende 65 miljoen doses in het eerste kwartaal van 2022. Daarmee voldoet ze aan de contractafspraak 300 miljoen vaccins te leveren, zij het bijna een jaar later dan eerder beloofd.

Het vredesakkoord toont zo vooral hoezeer de vaccinnood in Europa inmiddels verdwenen is, waardoor het Brussel weinig zin meer heeft veel energie in het conflict met AstraZeneca te steken. Waar de tekorten aan doses in de eerste helft van dit jaar nog nijpend, zwemmen EU-landen inmiddels in de vaccins. Deze week maakte de Europese Commissie bekend dat haar doel van het vaccineren van 70 procent van de volwassen EU-bevolking gehaald is – een berekening die door de nieuwssite Politico in twijfel wordt getrokken. Hoe dan ook is er geen continent met een hoger vaccinatiepercentage dan Europa, waardoor de resterende AstraZeneca-vaccins vrijwel zeker zullen worden doorverkocht of geschonken aan landen elders in de wereld.

Reisadviezen Duitsland en Verenigde Staten aangescherpt

De reisadviezen voor Duitsland en de Verenigde Staten zijn vrijdag door het ministerie van Buitenlandse Zaken aangescherpt. De kleurcode van Duitsland is vanaf zaterdag niet meer groen, maar geel. Iedereen die terugkeert vanuit Duitsland naar Nederland moet vanaf maandag een coronabewijs laten zien.

Vanaf zaterdag gelden de Verenigde Staten weer als zeerhoogrisicogebied. Het was al niet mogelijk om naar de Verenigde Staten te reizen voor EU-inwoners, maar voor reizigers van de VS naar Nederland zijn de regels nu strenger. Reizigers uit deze gebieden kunnen Nederland alleen inreizen als ze volledig gevaccineerd zijn of onder een andere uitzondering van het EU-inreisverbod vallen. Ook Israël, Kosovo, Montenegro en Noord-Macedonië gaan vanaf zaterdag van kleurcode geel naar oranje.

Noren met familie in buitenland klagen regering aan om gesloten grenzen

In Noorwegen klaagt een groep mensen de staat aan vanwege de strenge grensmaatregelen door de coronacrisis. Daardoor is het voor familieleden of partners in het buitenland niet mogelijk om naar Noorwegen af te reizen. De Noren vinden dat een schending van hun mensenrechten, meldt de Noorse website The Local Norway.

Noorwegen stelde op 29 januari strikte grensregels in, waardoor het land in principe gesloten was voor mensen van buitenaf. Dat zou het recht op familieleven, dat verankerd is in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, schenden, stellen de Noren die de aanklacht hebben voorbereid. „Dit is een kwestie van principe. De regering heeft gefaald in haar plicht om de minderheid te beschermen”, stelt de woordvoerder van de groep in een verklaring. Het heeft een grote impact op mensen die hun geliefden al zeker zeven maanden niet hebben kunnen zien, zegt hij.

De afgelopen maanden heeft Noorwegen de grenzen weer voorzichtig opengesteld, maar voor mensen buiten de Europese Economische Ruimte (alle EU-landen plus IJsland, Liechtenstein en Noorwegen) is het nog altijd niet mogelijk het land in te reizen. Familieleden en ongetrouwde partners kunnen op zijn vroegst pas vanaf 12 september het land in.

Toename besmettingen in Australië, regering laat ‘zero Covid’-beleid los

In de Australische deelstaat New South Wales loopt het aantal coronabesmettingen nog steeds op. Vandaag is een recordaantal van 1431 coronabesmettingen geregistreerd.

Het is voor de regering duidelijk dat het ‘zero Covid’-beleid niet meer werkt. De premier van deelstaat New South Wales, Gladys Berejiklian, zegt dat eliminatie van het virus niet meer mogelijk is. „We moeten onze aandacht niet meer richten op het aantal besmettingen, maar op het aantal vaccinaties en ziekenhuisopnamen”, zei ze. Ze verwacht dat het aantal besmettingen de komende twee weken nog verder op zal open.

De vaccinatiecampagne in Australië kreeg vandaag een boost, het land krijgt vier miljoen doses van het Pfizer-vaccin van het Verenigd Koninkrijk. Premier Scott Morrison reageerde verheugd. „Dit betekent dat we sneller weer open kunnen”, zegt hij.

Australië is van plan om grenzen te openen en uit de lockdowns te komen als 70 tot 80 procent van de bevolking gevaccineerd is. Op dit moment heeft 36 procent van de bevolking van 16 jaar of ouder twee prikken gehad.

Lockdown Nieuw-Zeeland succesvol, aantal besmettingen omlaag

Het aantal coronabesmettingen in Nieuw-Zeeland neemt sterk af. Vandaag meldde het land 28 nieuwe gevallen, tegenover 75 gevallen op woensdag en op donderdag.

Caroline McElnay van het ministerie van Volksgezondheid stelde dat Nieuw-Zeeland succesvol is in het doorbreken van de keten van besmettingen. Voorlopig betekent dit nog niet het einde van de lockdown, volgens McElnay kan het nog een tijd duren voordat de uitbraak is bedwongen.

Nieuw-Zeeland was lang coronavrij, maar afgelopen maand dook de Deltavariant van het virus op. Het land ging bij de eerste besmetting meteen in een harde lockdown. In de weken erna liep het aantal besmettingen op, maar het tij lijkt nu gekeerd.

Kiwi’s steunen het strenge beleid van premier Jacinda Ardern, hoewel er wel kritiek is op de trage vaccinatiecampagne. Van de 5,1 miljoen inwoners is nu ruim een kwart ingeënt.

Mentale gezondheid eerste helft 2021 op laagste punt ooit

In de eerste zes maanden van 2021 was 15 procent van de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder psychisch ongezond. Dat blijkt uit vrijdag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dit percentage is niet zo hoog geweest sinds het CBS in 2001 begon met het monitoren van mentale gezondheid. Mensen vallen in de categorie psychisch ongezond als ze een bepaalde hoogte scoren op gevoelens van depressie en nervositeit.

Met de mentale gezondheid van jongvolwassenen, mensen van 18 tot 25 jaar, was het het slechtst gesteld. In de eerste helft van 2021 bleek een kwart van hen psychisch ongezond te zijn, dat is ongeveer 10 procentpunt hoger dan gemiddeld over 2020. Deze leeftijdsgroep stelde vaker dan andere leeftijdsgroepen onrustig, somber en niet gelukkig te zijn.

Het statistiekbureau meet mentale gezondheid het gehele jaar door met de zogeheten Gezondheidsenquête, die normaal gesproken jaarlijks wordt gepubliceerd. Omdat het CBS benieuwd was of de coronacrisis ook impact heeft op de mentale gesteldheid van de Nederlander is er sinds het uitbreken van de pandemie voor gekozen de resultaten ook per kwartaal te bekijken.

Deelnemers aan het onderzoek werd gevraagd naar vijf aspecten: somberheid, rust en kalmte, zenuwachtigheid, in de put zitten en gelukkig zijn. In de periode augustus tot december 2020 werd aan respondenten extra vragen gesteld, onder meer of ze zich vaker of minder vaak eenzaam voelden dan voor de coronacrisis.

Welkom in een nieuw blog

De redactie van NRC houdt op deze plek de belangrijkste ontwikkelingen bij rondom de coronacrisis in binnen- en buitenland.

In de afgelopen twee dagen werden meer coronagevallen vastgesteld dan in de dagen daarvoor: het aantal positieve tests lag donderdag en woensdag rond de 2.800, terwijl het eerder rond de 2.500 positieve tests per dag lag. Dat blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Tussen dinsdag en woensdag werden 2.878 nieuwe coronagevallen geconstateerd, dat is het hoogste aantal sinds 6 augustus.

Sinds donderdag zijn alle Nederlandse provincies weer rood op de coronakaart van de Europese gezondheidsdienst (ECDC), het op één na hoogste waarschuwingsniveau op de kaart. Dat betekent dat het risiconiveau voor negen provincies omhoog is gegaan. Op basis van de coronakaart kunnen andere landen voorwaarden stellen aan reizigers uit risicogebieden, zoals het verplicht laten zien van een vaccinatiebewijs of recente negatieve coronatest.

Branchevereniging ActiZ, vertegenwoordiger van vierhonderd ouderenzorginstellingen, wil dat zij inzage krijgen in de vaccinatiestatus van hun medewerkers. Zo kunnen ze de vaccinatiegraad op de werkvloer in de gaten te houden. Drie leden van het OMT hebben op woensdag al tegen NOS gezegd dat ze willen dat het kabinet de registratie van vaccinatiestatus door zorginstellingen mogelijk maakt. Nu zorgen ongevaccineerde medewerkers volgens hen voor een groter risico dat corona zich in een verpleeghuis verspreidt.

Lees hier het vorige blog over de coronacrisis terug