Zo mooi kan klimaatverandering de wereld maken

Een groen eiland pronkt in een donkerblauwe oceaan langs een droge kustlijn. Een bos wordt opgedeeld door wegen en woonwijken – of dorre stukken. Van top tot teen besneeuwde bergen. En een groot eiland met een paar witte wolken – of bergtoppen. Net echt.

Maar het zijn niet-bestaande satellietbeelden gemaakt met een zelfstandig lerend algoritme. Hoe meer industrieel ontwerper Frederik Ueberschär tijdens het werken aan zijn thesis las over klimaatverandering, hoe bezorgder hij werd. Tot Ueberschär in gesprek ging met Duitse en Nederlandse klimaatwetenschappers, vertelt hij aan de telefoon. „Wat me opviel was hun fascinatie voor de schoonheid van het klimaat en zijn ingewikkelde interacties.”

Zo ontstond zijn idee voor zijn afstudeerproject aan de TU Delft. In een video wordt een woestijn door groen overwoekerd en vult nieuw land een oceaan. Een rivier dijt uit en een woestijn maakt plaats voor ijskappen. Ueberschär omschrijft het als „dromen over een mogelijke toekomst van klimaatverandering” Proefpersonen die het project zagen, omschreven het als „kalmerend” en „prettig”. Precies het gevoel dat Ueberschär beoogde.

De beelden maakte hij met een generatief antagonistennetwerk (GAN). Daarbij nemen twee lerende algoritmen (neurale netwerken) het tegen elkaar op. De eerste probeert zo realistisch mogelijke beelden te maken aan de hand van materiaal van de ESA-satelliet Sentinel-2. De ander krijgt beelden van dezelfde satelliet en gecreëerde beelden van het eerste netwerk en probeert nep van echt te onderscheiden. Het oordeel van het tweede netwerk komt weer bij het eerste, dat daarvan weer leert.

Ueberschär kreeg een 10 voor zijn project, waar hij honderd dagen aan besteedde. Direct daarna is hij een lange reis gaan maken, vertelt hij vanuit de Zweedse bossen. Het zal in november te zien zijn in Delft.