Vlucht met 35 geëvacueerde Nederlanders landt vanavond op Schiphol

Dit blog is afgesloten

In dit blog deed de redactie van NRC op woensdag 18 augustus verslag van de gevolgen van de terugtrekking van Amerikaanse en internationale militaire eenheden uit Afghanistan, nadat de Taliban er in het weekend in slaagden de hoofdstad Kabul in te nemen. Volg voor de laatste ontwikkelingen het nieuwe Afghanistan-blog.

Evacuatievlucht met 35 Nederlanders is geland op Schiphol

Het vliegtuig met onder anderen 35 Nederlandse evacués uit Afghanistan is woensdagavond om 23.05 uur geland op Schiphol. Dat meldt het ministerie van Defensie. Het toestel had eerder door onbekende reden vertraging opgelopen en landde twee uur later dan verwacht. Eerder liet een woordvoerder weten dat Defensie de inzittenden opvangt.

Defensie Ministerie van Defensie De evacués uit Afghanistan, onder hen 35 Nederlanders, maar ook Belgen, Duitsers en Britten, zijn met een C-17 geland op Schiphol. Er zijn voorzieningen getroffen om hen op te vangen. @minbz @ministerieJenV #Afghanistan 18 augustus 2021 @ 21:04

Volgen

Afghaanse medewerkers van de ambassade wachten nog op informatie over hun evacuatie, vertellen meerdere personeelsleden aan NRC in dagelijks contact:

Lees ook het ‘Dagboek Kabul’: De noodkoffer staat klaar

Brief aan veteranen over ‘pijnlijke afsluiting’ van missies

Het snelle offensief van de Taliban en hun machtsovername zijn een „pijnlijke afsluiting van onze inzet in Afghanistan”. Dat schrijven demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld en Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim in een brief gericht aan veteranen. Die hebben volgens de boodschap „een band met het land en de inwoners” opgebouwd tijdens hun uitzending, wat de huidige crisis in Afghanistan „des te gevoeliger” maakt.

„Een realistische blik leert dat de geboekte resultaten niet onomkeerbaar blijken”, wordt in het schrijven geconcludeerd. Veteranen, familieleden of nabestaanden bij wie de actuele ontwikkelingen nare herinneringen oproepen, wordt op het hart gedrukt daar niet alleen mee te blijven maar erover te praten. Datzelfde advies werd ook eerder al op Twitter aan veteranen gegeven. De brief werd dinsdag uitgestuurd; het ministerie deelde het document woensdag via sociale media.

De afgelopen weken hebben meerdere veteranen en politiemensen die door Nederland naar Afghanistan zijn uitgezonden, zich uitgelaten over de huidige ontwikkelingen. Een aantal van hen heeft zich publiekelijk hard gemaakt voor hulp aan en evacuatie van tolken en andere lokale ‘helpers’ die door de Taliban als verraders worden gezien. Via sociale media halen sommige veteranen ook herinneringen aan hun eigen uitzending op.

Defensie Ministerie van Defensie Bericht aan alle veteranen, militairen, collega’s en hun familie: de situatie in Afghanistan kan veel oproepen. Emoties, nare herinneringen, ze kunnen snel teveel worden. Weet: je bent niet alleen. Praat met collega’s, bel je buddy’s, leg contact. #BuddyCheck #JeBentNietAlleen 17 augustus 2021 @ 08:09

Volgen

Toestel met Nederlandse evacués landt 2 uur later, nieuw ambassadeteam aangekomen in Kabul

Het vliegtuig met onder anderen 35 Nederlandse evacués uit Afghanistan heeft vertraging opgelopen. Het toestel landt naar verwachting niet omstreeks 21.15 uur, maar rond 23.05 uur op luchthaven Schiphol. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie woensdag tegen persbureau ANP. De oorzaak van de vertraging is niet duidelijk, vermoedelijk is het toestel later vertrokken. Het is het eerste toestel met evacués dat in Nederland landt sinds de Taliban in Afghanistan de macht hebben gegrepen.

Ondertussen is in de Afghaanse hoofdstad Kabul een nieuw ambassadeteam geland, meldt demissionair minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken, D66). Het team bestaat uit ambassadeur Caecilia Wijgers, een consulair noodteam en 62 militairen. Hun taak is om de evacuaties in goede banen te leiden. Het gezelschap dat zij vervangen, is weer terug in Nederland.

Het ministerie van Defensie wil de komende tijd ongeveer drie keer per dag mensen per vliegtuig weghalen uit Kabul, zei kolonel Peter Tankink woensdag tegen ANP. Hij coördineert de evacuatie vanuit het ministerie. De chaos de afgelopen dagen op het vliegveld van Kabul is volgens Tankink „redelijk” onder controle. „Er rennen geen mensen richting de vliegtuigen.” Deze week circuleerden op sociale media schokkende beelden van mensen die zich vastklampten aan een militair toestel in een poging het land te ontvluchten. Meerdere mensen kwamen daarbij om het leven.

ministerBZ Sigrid Kaag Het nieuwe ambassadeteam is zojuist aangekomen in #Kabul om het evacuatieproces uit #Afghanistan verder te begeleiden. Dit team bestaat uit ambassadeur Caecilia Wijgers, een consulair noodteam en 62 militairen. Het team dat zij afwisselen is inmiddels terug in Nederland. 18 augustus 2021 @ 18:48

Volgen

President Ghani spreekt Afghaanse volk toe vanuit VAE

De Afghaanse president Ashraf Ghani, die in ballingschap zit in de Verenigde Arabische Emiraten, heeft woensdag in een Facebook-video het Afghaanse volk toegesproken en de reden van zijn recente vertrek toegelicht. Volgens Ghani dwongen regeringsfunctionarissen hem te vertrekken omdat er „een reële kans” was dat hij zou worden gedood. De president ontkende geruchten dat hij grote sommen geld heeft meegenomen bij het verlaten van het presidentiële paleis.

De Afghaanse ambassadeur in Tadzjikistan, Mohammad Zahir Agbar, beweerde woensdag in een persconferentie dat Ghani bij zijn vertrek 169 miljoen dollar (zo’n 144 miljoen euro) in zijn zak heeft gestoken. De ambassadeur noemde hem daarom „een landverrader”. Het is niet duidelijk waar de aantijgingen op zijn gebaseerd.

De Facebook-video was Ghani’s eerste publieke optreden sinds eerder op de dag bekend werd dat hij met zijn familie in de Verenigde Arabische Emiraten verblijft. Zij zijn daar naar eigen zeggen „warm verwelkomd”. Ghani is door enkele van zijn voormalige ministers scherp bekritiseerd voor zijn vlucht naar het buitenland. De president vertrok zondag op het moment dat de Taliban Kabul binnenvielen.

‘Prominente vrouwelijke journalist door Taliban naar huis gestuurd’ ondanks eerdere beloften

Een prominente vrouwelijke journalist van de Afghaanse staatszender Radio Television Afghanistan Pashto (RTA) is woensdag naar eigen zeggen door de Taliban naar huis gestuurd. In een videoverklaring, gedeeld door een oud-collega van een andere zender, doet Shabnam Dawran haar verhaal. Een Talibanbeveiliger zou tegen haar hebben gezegd: „Het regime is veranderd. Je mag hier niet zijn. Ga naar huis”, ondanks dat Dawran een hijab droeg en de juiste papieren bij zich had. Haar mannelijke collega’s konden hun werk wel vervolgen.

De video is woensdag geplaatst door Miraqa Popal, de topman van de Afghaanse nieuwszender TOLO News. „De Taliban stonden mijn ex-collega, de bekende nieuwslezer van RTA Pashto, Shabnam Dawran niet toe om vandaag met haar werk te beginnen”, schrijft hij. Eerder deze week spraken de Taliban zich publiekelijk uit over hun visie op de media. Tijdens een officieel persmoment dinsdag zei de groepering dat media vrij en onafhankelijk kunnen blijven, mits ze onderkennen hoe belangrijk de islam is, en dat niets tegen islamitische waarden mag indruisen.

Diezelfde dag lieten de Taliban zich van hun beste kant zien in Afghaanse media. Dinsdag vond een uniek interview plaats op de nieuwszender TOLO, waarbij een vrouwelijke journalist sprak met een Taliban-woordvoerder. Volgens de nieuwszender is het voor het eerst dat een vrouw een prominente Talibanvertegenwoordiger interviewt voor een Afghaans medium; de beelden ervan werden op sociale media veelvuldig gedeeld door lokale journalisten en analisten.

MiraqaPopal Miraqa Popal Taliban didn’t allow my ex-colleague here in @TOLOnews and famous anchor of the State-owned @rtapashto Shabnam Dawran to start her work today.
” Despite wearing a hijab & carrying correct ID, I was told by Taliban: The regime has changed. Go home”
#Afghanistan
#Talban https://t.co/rXK7LWvddX 18 augustus 2021 @ 13:50

Volgen

Prominent Talibanlid tegen Reuters: Afghanistan mogelijk bestuurd door regeringsraad

Mogelijk wordt Afghanistan in de toekomst bestuurd door een zogeheten regeringsraad onder leiding van de opperste leider van de Taliban, Haibatullah Akhundzada. Dat zegt een hooggeplaatst lid van de groepering, Waheedullah Hashimi, woensdag in een exclusief interview met persbureau Reuters. Volgens hem zou de Talibanleider in een dergelijke nieuwe machtsstructuur de rol innemen van een soort president.

Later deze week staat een vergadering gepland met de hoogste afgevaardigden van de Taliban. Hoe Afghanistan voortaan moet worden bestuurd, zal tijdens die bijeenkomst aan bod komen, aldus Hashimi tegen Reuters. Duidelijk is wel dat de Afghaanse bevolking niet hoeft te rekenen op een democratie. Het land zal worden bestuurd naar de shariawetgeving, „en dat is dat”, aldus Hashimi. Volgens hem is „99,9 procent” van de Afghaanse bevolking moslim en sluit de islamitische shariawetgeving daarop aan.

Vrouwenrechten
Hashimi heeft zich tegen Reuters ook uitgelaten over de rechten van vrouwen en meisjes in Afghanistan. Of zij onder het Taliban-bewind mogen werken en naar school mogen, moet zijns inziens worden besloten door een raad van islamitische geleerden, evenals of vrouwen en meisjes een hijab of een boerka zullen moeten dragen.

De belangrijkste woordvoerder van de Taliban, Zabihullah Mujahid, deed dinsdag juist toezeggingen over vrouwenrechten. Op een persconferentie in Kabul, de eerste van de Taliban sinds de machtsovername, zei hij dat vrouwen mogen werken en studeren en „zeer actief” mogen zijn in de samenleving, mits „binnen het kader van de islam”. Dat zou een verandering betekenen ten opzichte van het vorige Talibanbewind (1996-2001). Toen mochten vrouwen en meisjes niet werken of zonder bijzijn van een man naar buiten.

Verenigde Naties beginnen aan evacuatie van klein deel medewerkers

De Verenigde Naties zijn woensdag begonnen met de evactie van stafleden: de „eerste” medewerkers in Afghanistan zijn uit het land gehaald. Zij reizen eerst naar Kazachstan, heeft een woordvoerder laten weten aan de persbureaus. In het land zijn driehonderd buitenlanders en drieduizend Afghanen actief, bij de verschillende organisaties van het internationaal orgaan. Volgens de woordvoerder zullen zo’n honderd daarvan worden geëvacueerd, en heeft dat proces geen invloed op de hulp die VN willen blijven geven. De evacuatie „is een tijdelijke maatregel” zodat de medewerkers „zo min mogelijk risico lopen”, luidt de verklaring.

Eerste evacuatievliegtuig Nederland landt rond 21.15 uur op Schiphol

Het eerste evacuatievliegtuig uit Afghanistan, met daarin onder anderen 35 Nederlanders, landt woensdagavond op luchthaven Schiphol. Het toestel wordt volgens het ministerie van Defensie om 21.15 uur verwacht en landt dan waarschijnlijk op de Polderbaan. Dat heeft het ministerie van Defensie bevestigd aan NRC.

De inzittenden worden vervoerd in een C-17 transportvliegtuig van de NAVO. Naast Nederlanders zijn ook enkele Belgen, Duitsers en Britten aan boord. Het toestel reist van Kabul via de Georgische hoofdstad Tblisi naar Nederland.

Taliban: chaos op luchthaven Kabul schuld van westerse landen

De onrust door mensenmassa’s op de luchthaven van Kabul is het gevolg van „een chaotisch evacuatieplan” van westerse landen. Dat heeft een afgevaardigde van de Taliban woensdag gezegd tegen persbureau Reuters.

Zowel Amerikaanse militairen als Talibanstrijders hebben woensdag op of bij het vliegveld luchtschoten gelost om de menigte uiteen te drijven en de situatie onder controle te krijgen. Het ging vermoedelijk om twee afzonderlijke incidenten. Volgens de Taliban-zegsman was het doel niet om iemand te verwonden, Pentagon-woordvoerder John Kirby zegt dat niet gericht op mensen is geschoten. Voor zover bekend is niemand gewond geraakt.

Talloze mensen proberen de afgelopen dagen toegang te krijgen tot het vliegveld, in een wanhopige en vermoedelijk vergeefs poging een plekje te bemachtigen in een evacuatietoestel. Woensdag raakten zeker zeventien mensen gewond toen een menigte op het terrein van de luchthaven probeerde te komen, zei een NAVO-functionaris tegen internationale persbureaus. Hoe zij gewond zijn geraakt, is niet duidelijk. Op de luchthaven is de Amerikaanse defensiemacht inmiddels grootschalig vertegenwoordigd. Volgens woordvoerder Kirby proberen zo’n 4.500 militairen de situatie in goede banen te leiden.

Een ploeg van CNN stond woensdag bij de luchthaven en hoorde schoten.

brikeilarcnn Brianna Keilar Shots ring out behind @clarissaward - as she stands less than 200 yards from the entrance of the Kabul airport. „It’s definitely chaotic, she says. „It’s definitely dangerous.” https://t.co/3iNgULO0fO 18 augustus 2021 @ 11:15

Volgen

Na geëmotioneerd debat is motie over verruimd, versneld evacuatiebeleid aangenomen in Den Haag

Het debat over de evacuatie van Afghaanse ‘helpers’ naar Nederland liep woensdagmiddag hoog op. Het kabinet moet niet alleen tolken zo snel mogelijk helpen uit Afghanistan te vertrekken en kans op asiel bieden, maar dat beleid verruimen voor bijvoorbeeld koks, chauffeurs of bewakers. Dezelfde bescherming verdienen ook mederwerkers van mensenrechtenorganisaties, journalisten of fixers. De Tweede Kamer nam een motie van D66-Kamerlid Salima Belhaj met deze strekking uiteindelijk aan.

Tijdens het debat reageerden leden van de Tweede Kamer woedend op de drie demissionaire bewindslieden die namens het kabinet aanwezig waren, Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken, D66), Ank Bijleveld (Defensie, CDA) en Ankie Broekers-Knol (Asiel, VVD). Kamerleden ergerden zich in toenemende mate aan ontwijkende en tegenstrijdige antwoorden van de bewindspersonen.

Lees hier over het debat van woensdag over evacuaties uit Afghanistan

NAVO-ministers vrijdag bijeen voor vergadering over Afghanistan

De NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken zullen vrijdagmiddag digitaal bijeenkomen om te spreken over de chaotische gebeurtenissen in Afghanistan. Dat heeft de secretaris-generaal van het bondgenootschap Jens Stoltenberg woensdag geschreven in een tweet. In de vergadering zal onder meer worden gesproken over een gemeenschappelijke benadering van de situatie in Afghanistan. Dinsdag vond al een spoedvergadering plaats met de ambassadeurs van de NAVO-lidstaten.

Het bondgenootschap heeft eerder deze week sancties getroffen in verband met de machtsovername in Afghanistan. Dinsdag maakte Stoltenberg bekend dat de NAVO alle financiële en „andere vormen van steun” aan Afghanistan had opgeschort. Aanleiding was de verovering van Kabul door de Taliban en het vluchten van president Ashraf Ghani naar het buitenland.

jensstoltenberg Jens Stoltenberg I have convened an extraordinary virtual meeting of #NATO Foreign Ministers this Friday 20 August to continue our close coordination & discuss our common approach on #Afghanistan. 18 augustus 2021 @ 14:04

Volgen

Wereldwijd demonstraties uit solidariteit met Afghaanse bevolking

Afghaanse president Ashraf Ghani gevlucht naar Verenigde Arabische Emiraten

De gevluchte Afghaanse president Ashraf Ghani en zijn familie bevinden zich in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Dat heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken van dat land woensdag bevestigd. De VAE zeggen het staatshoofd te hebben toegelaten „op humanitaire gronden”.

Ghani sloeg afgelopen zondag met zijn familie op de vlucht uit Kabul. Nog diezelfde dag werd de Afghaanse hoofdstad, en daarmee laatste deel van het land dat nog door de regering bestuurd werd, ingenomen door de Taliban. Het was tot dusver onbekend waar Ghani naartoe gevlucht was. Eerder werden buurlanden Tadjikistan en Oezbekistan genoemd als mogelijke toevluchtsoorden. Of hij daar ook geweest is, is niet bekend.

47 landen roepen Taliban op vrouwenrechten te respecteren

Tientallen westerse en niet-westerse landen hebben dinsdag een verklaring ondertekend waarin ze de Taliban in Afghanistan oproepen de rechten van vrouwen en meisjes te respecteren. Gevreesd wordt dat de Taliban hun recent verworven macht zullen gebruiken om vrouwen en meisjes te onderdrukken, zoals de fundamentalistische groepering in het verleden ook heeft gedaan.

„We maken ons grote zorgen over Afghaanse vrouwen en meisjes, hun rechten op onderwijs, werk en bewegingsvrijheid”, staat in de verklaring, ondertekend door onder meer de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de 27 landen uit de Europese Unie. „We roepen degenen met machts- en gezagsposities in heel Afghanistan op om hun bescherming te garanderen.”

Net als andere Afghanen verdienen meisjes en vrouwen het om in veiligheid, zekerheid en waardigheid te leven, aldus de ondertekenaars, en iedere vorm van discriminatie en misbruik moet worden voorkomen. „Wij in de internationale gemeenschap staan ​​klaar om hen te helpen met humanitaire hulp en ondersteuning, om ervoor te zorgen dat hun stem kan worden gehoord.” De landen zullen „nauwlettend” in de gaten houden of de toekomstige regering de rechten en vrijheden in stand houdt die Afghaanse meisjes en vrouwen de afgelopen twintig jaar hebben verworven.

Naast de VS, de EU-landen en het VK, hebben ook Albanië, Argentinië en Australië de oproep ondertekend, evenals Brazilië, Canada en Chili. Ook Colombia, Costa Rica, Ecuador, El Salvador, Honduras en Guatemala schaarden zich achter de verklaring, net als Noord-Macedonië, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Paraguay, Senegal en Zwitserland.

Zabulon Simantov, ‘de laatste Jood van Afghanistan’, blijft in Kabul

Zabulon Simantov, de 61-jarige man die bekend staat als ‘de laatste overgebleven Jood van Afghanistan’, heeft besloten om niet te vluchten uit het land. Dat meldde de Indiase nieuwszender WION TV dinsdag. Eerder dit jaar kondigde Simantov nog aan vanwege de opkomst van de Taliban van plan te zijn om na de Hoge Feestdagen in september Afghanistan te verlaten.

De vrouw en twee dochters van Simantov verblijven sinds 1998 in Israël. Zelf bleef hij in Afghanistan om de enige synagoge in het land, gevestigd in Kabul, te beheren. Hij doorstond onder meer de invasie van de Sovjet-Unie, de burgeroorlog en het schrikbewind van de Taliban.

De krant Times of Israël citeert een woordvoerder van de Taliban, die op radiozender Kan beweerde dat Simantov zich geen zorgen hoeft te maken. Volgens de woordvoerder, die Simantov niet kende, doet de Taliban minderheden „geen kwaad”. Hij zei niet te begrijpen dat mensen proberen de vluchten: „Hen zal niks gebeuren.”

Voormalig president Karzai van Afganistan had ontmoeting met Taliban

De voormalige Afghaanse president Hamid Karzai heeft een ontmoeting gehad met Taliban-commandant Anas Haqqani, zo hebben de Taliban woensdag laten weten. Dat melden inernationale persbureaus Reuters en AP. Wat er precies is besproken, is onbekend. Karzai werd na de val van het Taliban-regime in 2001 president en bleef tot 2014 aan de macht.

Tijdens de ontmoeting zou Karzai zijn bijgestaan door Abdullah Abdullah, de vredesgezant van de oude regering. Volgens een woordvoerder van Karzai ging het om een voorbespreking die moet leiden tot eventuele onderhandelingen met Taliban-leider Mullah Abdul Ghani Baradar, meldt persbureau AP.

Haqqani is leider van een militie binnen de Taliban die bekend staat als Haqqani-netwerk. De organisatie heeft een uitvalsbasis in het oosten van Afghanistan en wordt verantwoordelijk geacht voor meerdere dodelijke aanslagen die de afgelopen jaren in Afghanistan plaatsvonden.

‘Drie doden bij protest tegen Talibanbewind in Jalalabad’

Bij een protest tegen de machtsovername van de Taliban in Jalalabad zijn zeker drie mensen gedood. Ook raakten meer dan tien mensen gewond. Dat hebben twee ooggetuigen en een voormalig politieagent bevestigd tegenover persbureau Reuters.

De stad in het oosten van Afghanistan werd zondag veroverd door de Taliban. De strijdgroep opende het vuur bij het protest toen burgers probeerden om een Afghaanse vlag in het stadscentrum op te tuigen. Dat wordt gezien als een daad van verzet tegen het bewind van de Taliban, die een eigen vlag hanteren.

RudiVranckx Rudi Vranckx Onrust in #Jalalabad nadat jongeren met Afghaanse vlaggen door de straten trekken. #Taliban vuurt in de menigte. https://t.co/WgnDuzUehf 18 augustus 2021 @ 08:37

Volgen

Natsecjeff FJ Some youth hoisted the Afghan National Flag at this square in Jalalabad, Nangarhar. #Afghanistan https://t.co/gfrxRAOWFY 18 augustus 2021 @ 07:20

Volgen

Vlucht met 35 Nederlanders vertrokken uit Kabul

Een vliegtuig met 35 Nederlanders aan boord is woensdag vertrokken vanuit Kabul. Dat heeft demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA) zojuist bekendgemaakt in een Kamerdebat. Ook zestien Belgen, twee Duitsers en twee Britten vliegen mee. Het toestel is afkomstig uit Hongarije, waar een basis staat met transportvliegtuigen waar alle NAVO-landen een beroep op kunnen doen. Deze specifieke vlucht ging in ieder geval namens Nederland en mogelijk ook nog namens nadere landen.

Er hadden een stuk meer mensen in het C-17-toestel gepast, maar de huidige situatie in Kabul „laat niet altijd toe dat alle vliegtuigen gevuld teruggaan”, aldus een woordvoerder van het ministerie van Defensie. De luchthaven in de Afghaanse hoofdstad is lastig bereikbaar en evacuatievliegtuigen hebben niet veel tijd om te wachten, licht hij toe. Wie aanwezig is op het moment dat een toestel vertrekt, kan mee, ook als het om evacuees van andere landen gaat. „Om deze reden sturen we ook meerdere vluchten op meerdere momenten,” zegt de woordvoerder.

Eerder op de dag werd al bekend dat „een groepje” Nederlanders vanuit Kabul was vertrokken, verspreid over twee vliegtuigen van andere landen. Ook liet het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken weten vier Nederlanders te hebben meegenomen op een vlucht. Dinsdag schatte staatssecretaris Broekers-Knol (Migratie en Asiel, VVD) het aantal mensen dat namens Nederland nog moest worden opgehaald op meer dan driehonderd. Dat getal omvat voor een groot deel Afghaanse tolken en hun gezinnen, die voor Nederlandse troepen hebben gewerkt en daardoor als vijand kunnen worden gezien door de Taliban.

Achtergebleven gezinsleden
Eerdere pogingen van Nederland om evacuees op te halen, mislukten. Zo kon een ander vliegtuig van de Hongaarse basis maandag niet landen vanwege de chaos op de landingsbaan. Dinsdag stuurde Nederland samen met Finland en Noorwegen een vliegtuig, dat wist wel te landen maar vertrok vervolgens zonder Nederlanders of Afghanen aan boord. Wel haalde het toestel zo’n veertig mensen met een andere, onbekende nationaliteit op. Volgens de woordvoerder van Defensie helpen landen elkaar als dat kan. „We zijn allemaal bondgenoten. Als onze eigen mensen niet aanwezig zijn en we wel anderen kunnen meenemen, doen we dat.”

Daarnaast maakte Broekers-Knol vandaag aan de Tweede Kamer bekend dat achtergebleven gezinnen van tolken die al in Nederland zijn, ook in aanmerking komen voor evacuatie. Het gaat om gezinsleden van vier naar Nederland gebrachte tolken, en gezinnen van vijf andere Afghaanse vluchtelingen. In totaal zijn sinds juli tot nu toe meer dan 110 tolken uit Afghanistan naar Nederland gehaald. Verreweg de meesten van hen konden direct met hun complete gezin vertrekken.

‘Zeventien gewonden bij bestorming vliegveld Kabul’

Zeventien mensen zijn woensdag gewond geraakt toen een grote groep mensen de toegangspoort tot de luchthaven van Kabul probeerde binnen te dringen. Dat heeft een NAVO-functionaris die werkzaam is op het vliegveld gezegd, meldt persbureau Reuters. Er heerst sinds zondag chaos op en rondom de luchthaven doordat grote groepen mensen proberen de evacuatievluchten te bereiken.

Volgens de NAVO-medewerker is Afghanen afgeraden om naar het vliegveld te komen, tenzij zij een paspoort met een geldig uitreisvisum hebben. De laatste dagen zijn meerdere evacuatievluchten geland. Ook Nederland heeft meerdere toestellen gestuurd. Dinsdag landde een Nederlands C-17-transportvliegtuig, dat slechts veertig mensen wist mee te nemen. Onder hen waren geen Nederlanders of Afghanen.

Sinds maandag zijn zeker zeven mensen omgekomen op de luchthaven, al is onzeker hoeveel slachtoffers er precies zijn gevallen. Mensen stierven door verdrukking in de menigte en doordat zij van een opstijgend vliegtuig vielen waaraan zij zich hadden vastgeklampt. Ook hebben sommige ooggetuigen gezegd dat burgers geraakt zijn door waarschuwingsschoten die door Amerikaanse militairen werden afgevuurd.

Situatie gevluchte president Afghanistan blijft onduidelijk

Het is woensdag nog steeds onduidelijk waar de voormalige president van Afghanistan Ashraf Ghani zich bevindt. Hij vluchtte op zondag uit Kabul, waarna de Taliban het presidentiële paleis innamen en de overwinning uitriepen. Er werd toen in verschillende media op basis van bronnen gespeculeerd dat hij naar een buurland was vertrokken, zoals Oezbekistan of Tadzjikistan. Woensdag klinken er ook geruchten dat Ghani in Abu Dhabi zou zitten, de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten. Dit is allemaal nog niet bevestigd.

Verschillende Afghaanse ministers hebben het vertrek van Ghani bekritiseerd. Op Twitter noemt de Afghaanse minister van Defensie Bismillah Mohammadi de voormalige president woensdag een verrader. Hij roept op tot de arrestatie van Ghani.

Als verklaring zei Ghani zondag dat hij het land was ontvlucht om „bloedvergieten te voorkomen”.

Kaag: Nederlanders aan boord van twee evacuatievluchten

De eerste Nederlanders zijn op twee evacuatievluchten vertrokken uit Kabul en onderweg naar Nederland. Dat heeft demissionair minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken, D66) woensdag bekendgemaakt. Eerder zijn ook al Nederlandse burgers en Afghaanse tolken geëvacueerd, maar sinds Kabul in handen is van de Taliban was dit niet meer gelukt.

Om hoeveel Nederlanders het gaat, is onbekend. Een woordvoerder van Kaag spreekt van „een groepje”. De situatie op het Kabulse vliegveld is volgens hem „chaotisch, veranderlijk en onzeker”, waardoor precieze aantallen op dit moment niet zijn te geven. Wel kan hij kwijt dat de Nederlanders niet aan boord zitten van vliegtuigen die door Nederland zijn gestuurd maar op vluchten zijn meegegaan van andere landen. Het is onduidelijk om welke landen het gaat. Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken liet eerder op woensdag weten dat er vier Nederlanders aan boord zitten van een Franse evacuatievlucht.

Kaag is zeer opgelucht, zegt ze tegen NRC. „Maar het is maar een eerste stap. We moeten veel veel veel meer mensen evacueren.” Om hoeveel mensen het uiteindelijk zal gaan „kan ik nog niets zeggen maar ik ben heel blij dat de eerste Nederlanders eindelijk gevlucht zijn”, aldus de minister.

ministerBZ Sigrid Kaag De eerste Nederlanders zijn op twee evacuatievluchten vertrokken uit #Kabul en onderweg naar Nederland. We werken met onze bondgenoten hard aan nieuwe vluchten om evacuaties in de komende tijd mogelijk te maken. @Defensie 18 augustus 2021 @ 08:52

Volgen

Meerdere Nederlandse vliegtuigen onderweg naar Kabul

Nederland gaat vandaag opnieuw een poging doen om mensen te evacueren vanuit Kabul. Dinsdagmorgen is een transportvliegtuig opgestegen in Eindhoven, dat via een tussenstop in de regio naar de Afghaanse hoofdstad onderweg is. Aan boord zijn onder meer de Nederlandse ambassadeur in Afghanistan en 62 militairen, die de evacuaties namens Nederland moeten gaan organiseren. Het is onduidelijk wanneer het vliegtuig precies aankomt. Een ander Nederlands vliegtuig is vanuit Eindhoven onderweg naar „een veilig land in de regio” waar vanuit het een luchtbrug moet gaan opzetten met het vliegveld in Kabul. Zo kunnen evacuees via een tussenstop naar Nederland worden gehaald.

Tot nu toe heeft Nederland zes vliegtuigen ingezet om reddingsvluchten uit te voeren. Maandag vertrok het eerste toestel vanuit Hongarije, waar een basis staat met transportvliegtuigen waar alle NAVO-landen een beroep op kunnen doen. De bemanning van dit toestel kreeg echter onderweg te horen niet in Kabul te kunnen landen, waarop het omkeerde. Dinsdag wist een ander vliegtuig wel te landen, dat door Nederland, Finland en Noorwegen was gestuurd. Uiteindelijk vertrok het met veertig evacuees, onder wie géén Nederlanders of Afghanen.

Demissionair minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken, D66) zei over die laatste vlucht dat het vliegtuig een halfuur na landing alweer moest vertrekken en dat er te weinig tijd was om de Nederlandse evacuees bijeen te krijgen. „Heel veel mensen waren er met hun gezinnen, met hun kinderen,” aldus Kaag. „Ze stonden daar aan de poorten van de luchthaven. Ik vind het vreselijk.”

Slecht bereikbaar
De luchthaven van Kabul is momenteel lastig te bereiken, constateerden meerdere media de afgelopen dagen, met name op basis van ooggetuigen. Zo zouden wegen overvol zijn, is het chaotisch en druk rondom de luchthaven, mag niet iedereen het terrein op en gaan er berichten rond dat bij de ingang van de luchthaven (waarschuwings)schoten zijn gelost. Mensen met de Afghaanse nationaliteit worden niet toegelaten, waardoor bijvoorbeeld Afghaanse tolken die recht hebben op evacuatie moeilijk naar binnen komen. De luchthaven is momenteel onder controle van het Amerikaanse leger, dat een poging doet de evacuaties in goede banen te leiden. Dinsdag lieten de Verenigde Staten weten dat de Taliban hen had beloofd niemand tegen te houden om naar het vliegveld te komen, al gaan er ook berichten rond dat de Taliban mensen tegenhoudt bij controleposten.

In Kabul bevinden zich momenteel 67 tolken die voor Nederlandse troepen in Afghanistan hebben gewerkt, en daarom samen met hun gezin in aanmerking komen voor asiel in Nederland. Daarnaast bevindt zich nog een aantal Nederlandse diplomaten in Afghanistan dat moet worden geëvacueerd. In totaal moeten nog zo’n driehonderd mensen worden opgehaald, schatte demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld (CDA) gisteren in een Kamerdebat over de situatie. Een meerderheid van de Kamer wil dat het kabinet zich naast voor tolken, ook gaat inzetten voor bijvoorbeeld Afghaanse koks, chauffeurs en bewakers die zich voor Nederland hebben ingezet. De Tweede Kamer debatteert vandaag verder over de kwestie.

Australische evacuatievlucht met 26 mensen, ‘teleurstellend aantal’

In het Australische evacuatievliegtuig dat woensdag aankwam in Dubai zaten 26 passagiers, terwijl ruimte was voor zo’n 128 reizigers. De Australische directeur van de Human Rights Watch Elaine Pearson noemt dit aantal „erg teleurstellend”. Ze schrijft op Twitter woensdag dat „in een crisis als deze elke stoel gevuld moet zijn”.

In het vliegtuig zaten hoofdzakelijk Australiërs en Afghanen met een geldig visum voor Australië. De rest van het vliegtuig vullen met vluchtelingen was volgens de Australische premier Scott Morrison niet mogelijk omdat de passagiers eerst zorgvuldig gescreend worden. Volgens Pearson had deze screening ook plaats kunnen vinden in een ander land.

Premier Morrison verklaarde woensdag dat zijn land geen extra asielzoekers zal aannemen, ondanks de crisis in Afghanistan. Hij herhaalde dat Australië strenge asielmaatregelen zal blijven handhaven. Alleen vluchtelingen die vallen onder het officiële programma van de Verenigde Naties worden toegelaten. Het gaat dan om het Vluchtelingenpact van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR, waar vluchtelingen onder vallen die asiel hebben aangevraagd in landen waar veel vluchtelingen aankomen en die vervolgens herverdeeld worden over VN-lidstaten.

Migratiedebat in één klap terug op de Europese agenda

De val van Kabul heeft het migratiedebat in één klap terug op de Europese agenda gezet. Sinds de Afghaanse hoofdstad in handen kwam van de Taliban wordt gediscussieerd over de verwachte toename van vluchtelingen en de rol die de EU moet spelen bij de opvang van Afghaanse vluchtelingen. Dinsdag kwamen de EU-ministers van Buitenlandse Zaken samen om hierover te spreken; donderdag volgt het Europees Parlement.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel nam maandag de vlucht naar voren door te verkondigen dat Duitsland tienduizend Afghanen zou moeten opnemen. Het gaat om mensen die betrokken waren bij de Duitse missie in Afghanistan en ‘gewone’ Afghanen die gevaar lopen, zoals mensenrechtenactivisten. Hiermee lijkt Merkel het Canadese beleid te kopiëren: dat land beloofde twintigduizend „kwetsbare Afghanen” op te nemen, onder wie lhbti’ers. In andere Europese lidstaten is het stiller.

Lees ook dit artikel over hoe EU-lidstaten zich opstellen in het nieuw opgelaaide migratiedebat. „Waar Duitsland tienduizend mensen wil opnemen, wil Oostenrijk opvangcentra in buurlanden van Afghanistan opzetten.”

Het verloop van de evacuaties uit Afghanistan tot nu toe

De evacuaties in Afghanistan verlopen chaotisch. Zo heeft Nederland nog geen inwoners van eigen land op kunnen halen in Kabul, ondanks meerdere pogingen. Wel werden veertig andere mensen opgehaald van de luchthaven in Kabul, met het vliegtuig dat mede door Nederland werd gestuurd.

Opnieuw is van een aantal vluchten bekend geworden dat deze succesvol mensen uit Afghanistan heeft geëvacueerd. Een overzicht.

• De Verenigde Staten vertelden woensdag aan persbureau Reuters dat er tot woensdagochtend meer dan 2.200 diplomaten en andere burgers geëvacueerd zijn met militaire vliegtuigen uit Kabul. Dat schrijft Reuters woensdag. Of dit aantal alleen gaat om mensen met de Amerikaanse nationaliteit is onduidelijk. Volgens de Amerikaanse nieuwszender NBC worden de evacuees eerst naar een militaire basis in de staat Virginia gebracht.
• Ook werd dinsdag een foto gedeeld van het Amerikaanse militaire C-17-transportvliegtuig dat zondag meer dan zeshonderd Afghaanse vluchtelingen uit Kabul haalde. Het was een van de hoogste aantallen in passagiers voor het militaire vliegtuig tot nu toe. Het was aanvankelijk niet de bedoeling dat het vliegtuig zoveel evacuees mee zou nemen, desondanks werden ze allemaal naar Qatar gebracht.
• Op woensdagochtend is er in Frankfurt een Lufthansa-vliegtuig geland met zo’n 130 geëvacueerden uit Kabul aan boord. De Airbus haalde de mensen op uit Tasjkent in Oezbekistan, waar Duitsers en Afghanen naartoe waren gevlucht. Daarnaast is in Berlijn inmiddels het eerste Duitse ambassadepersoneel geland vanuit Kabul.
• Brits ambassadepersoneel zou ook woensdag weer in eigen land zijn aangekomen. Het is echter niet duidelijk hoeveel mensen op deze vlucht naar Oxfordshire zaten.
• De eerste evacuatievlucht uit Australië bevatte woensdag zo’n 26 mensen uit Afghanistan. De Australische premier Scott Morrison heeft tegen verslaggevers gezegd dat er nog vele vliegtuigen zullen volgen. Volgens lokale media is het doel om uiteindelijk zo’n zeshonderd mensen te evacueren.
• Japan heeft de laatste twaalf medewerkers van de ambassade inmiddels geëvacueerd, maakte het land woensdag bekend. Verder blijft een aantal mensen met de Japanse nationaliteit in Afghanistan, vaak omdat deze samenwerken met internationale organisaties.

De evacuaties zullen vandaag doorgaan. Volgens de Amerikanen hebben de Taliban verzekerd dat zij de evacuees niet zullen hinderen.

Populariteit van Biden gekelderd in de Verenigde Staten

De populariteit van president Joe Biden onder de Amerikaanse bevolking is flink gekelderd gedurende het afgelopen weekend, waarin de Taliban Kabul binnenvielen en de macht grepen. Maandag lag de zogeheten approval rate van de president op 46 procent, wat inhoudt dat 46 procent van de bevolking achter zijn beleid staat. Vrijdag lag dit getal nog op 53 procent. Dat meldt persbureau Reuters, dat de opiniepeilingen samen met onderzoeksbureau Ipsos uitvoerde.

Nog niet eerder tijdens het presidentsschap van Biden lag de approval rate zo laag. Het cijfer wordt wekelijks in kaart gebracht sinds het aantreden van de president, en schommelde de afgelopen zeven maanden steeds tussen de 50 en 60 procent. Hoewel de meerderheid van zowel Republikeinse als Democratische stemmers eerder van mening was dat de Verenigde Staten moesten vertrekken uit Afghanistan, was de uitvoering daarvan hen niet naar wens.

De Verenigde Staten begonnen de oorlog in Afghanistan in 2001 onder de regering-Bush, in de nasleep van de aanslagen van 11 september 2001. Aan Amerikaanse kant kostte de inmenging duizenden levens en volgens Reuters bijna een biljoen dollar aan belastinggeld. Destijds vond circa 47 procent van de Amerikanen dat George W. Bush het goed had aangepakt in Afghanistan, een hoger percentage dan nu achter Biden staat.

De crisis in Afghanistan 18 augustus

Welkom in een nieuw blog, waarin de redactie van NRC verslag doet van de gevolgen van de terugtrekking van Amerikaanse en internationale militaire eenheden uit Afghanistan. In het weekend slaagden de Taliban, na een opmars van luttele weken in verschillende provincies, er ook in Kabul in te nemen. De fundamentalistische beweging voert nu opnieuw het bewind in Afghanistan - de Taliban zijn naar zeggen nog bezig hun nieuwe regime vorm te geven.

In Kabul wacht men de volgende stappen van de Taliban af. Er heerst een ongemakkelijke stilte in de straten van de Afghaanse hoofdtad

Ondertussen zijn de westerse bondgenoten niet helemaal uit het land ‘weg’: er moeten nog altijd veel medewerkers, ambassadepersoneel en militair personeel worden ontzet. De organisatie daarvan op het internationale vliegveld verloopt nog altijd chaotisch, temeer omdat het voor mensen die zich in de hoofdstad bevinden, gevaarlijk kan zijn naar het vliegveld af te reizen. Volgens de Amerikanen hebben de Taliban de garantie gegeven dat evacuees niet zullen worden gehinderd. NAVO-chef Jens Stoltenberg deed dinsdag een beroep op de Taliban om zich aan die belofte te houden en iedereen die dat wil, Afghanistan te laten verlaten.

De Nederlandse ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken werken aan het weghalen van mensen die de Nederlandse militaire en diplomatieke missies hebben bijgestaan. Er zijn meerdere transportvliegtuigen onderweg naar Kabul; zes in totaal, volgens Defensie. In Den Haag werd ondertussen gedebatteerd over het handelen van het kabinet, dat volgens veel critici te laat is begonnen met het treffen van voorbereidingen voor de evacuatie, vooral van lokale medewerkers en tolken. Deze woensdag wordt verder gedebatteerd.

Het verslag van het debat over de evacuatie-crisis in Afghanistan: Kamer kritisch op trage reactie van kabinet op val van Kabul

In een eerste persconferentie sinds hun machtsovername, lieten de Taliban dinsdag verder weten dat Afghaanse burgers niet hoeven vrezen voor represailles. Ook vrouwen en leden van minderhedengroepen hebben niets te vrezen, klonk het.

Lees in dit blog de gebeurtenissen van dinsdag 17 augustus terug