Afghaans ambassadepersoneel begrijpt niet waarom Nederland zo lang wachtte met evacuatie

Toen het Afghaanse personeel van de Nederlandse ambassade in Kabul zondagochtend aankwam op kantoor, bleek dit tot hun verbijstering volledig verlaten. Waar de Nederlandse diplomaten die werkzaam waren in de Afghaanse hoofdstad inmiddels allemaal naar een veiligere plek in de stad zijn overgebracht, zitten de 37 Afghaanse medewerkers en hun familieleden – in totaal zo’n tweehonderd mensen – nog thuis in grote angst en onzekerheid over hun toekomst. Sommigen van hen hebben dagen niet geslapen. Met telkens die ene vraag: waarom wachtte Nederland zo lang met evacueren?

Lees ook ons liveblog over de ontwikkelingen in Kabul

Het besluit over het verstrekken van visums voor het personeel en hun families is telkens uitgesteld, vertellen twee Afghaanse ambassademedewerkers, een man en een vrouw, aan NRC. Zij willen vanwege hun precaire veiligheidssituatie anoniem blijven; hun namen en functies zijn bij de redactie bekend.

'Doe iets voor ons’

„Ik heb onze leidinggevenden al in februari gewaarschuwd: de situatie in Afghanistan verslechtert, doe iets voor ons. En wacht alsjeblieft niet zo lang, omdat dingen hier snel kunnen veranderen”, zegt de mannelijke ambassademedewerker maandagochtend over de telefoon. De achtergebleven Afghaanse medewerkers staan in contact met hun Nederlandse collega’s in Kabul. Samen met een crisisteam in Den Haag werken zij aan een oplossing om de groep op te halen.

Het ambassadepersoneel is vooral verbaasd over de trage gang van zaken. Al maanden verslechtert de situatie in Afghanistan, maar toen Kabul zondag in rap tempo door de Taliban werd ingenomen, leek het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken verrast. „Ik wilde vrijdag het land al verlaten, maar door de trage besluitvorming van sommige mensen in Den Haag kon dat toen niet”, zegt de ambassademedewerker, die zich al maanden inzet voor evacuatie.

„Ze spelen met onze levens. De Taliban zeggen dat ze iedereen zullen vergeven en geen wraak nemen, maar er zijn al videobeelden opgedoken van Afghaanse commandanten die mishandeld worden. Ook in het verleden hebben de Taliban beweerd dat we allemaal broeders zijn en dat ze geen wreedheden zouden plegen, maar dat pakte anders uit. Ik, mijn collega’s en onze familieleden zijn nu in gevaar.”

Twee vliegtuigen

Het Nederlandse kabinet zegt maandag alles op alles te zetten om het Afghaanse ambassadepersoneel, net als de tolken, weg te halen. Nederland heeft hiervoor twee vliegtuigen beloofd, waarvan het eerste maandagochtend zou arriveren. In plaats van een vliegtuig trof het ambassadepersoneel op het militaire vliegveld, naast het internationale burgervliegveld, duizenden wanhopige mensen die het land in allerijl proberen te ontvluchten.

„Ons is verteld dat het vliegtuig niet heeft kunnen landen in Kabul vanwege de slechte veiligheidssituatie. Ze zouden onze groep verdelen over twee vliegtuigen, ik heb geen idee waarom, maar ze hebben tot de laatste minuut gewacht en het vliegtuig is niet geland”, vertelt de vrouwelijke ambassademedewerker, die nu met een familielid thuis zit.

Tijdens het telefoongesprek sluit ze de ramen, uit angst dat mensen meeluisteren. Onlangs besloot ze om langer in Kabul te blijven werken omdat ze naar eigen zeggen de verplichting voelde om haar contract met de ambassade na te komen. „Ik woon ruim een half uur rijden vanaf het vliegveld, dus hoe kunnen ik en al mijn andere collega’s en hun families daar straks weer komen? De Taliban richt overal controleposten op, ze kunnen ons mogelijk fouilleren. Wat gebeurt er met ons?”

Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken wil niets kwijt over de pogingen om het Afghaanse ambassadepersoneel te evacueren. „Vanwege de veiligheidssituatie zeggen we niets over de ins and outs van deze operatie.”

Lees ook deze analyse over de machtsovername van de Taliban