In Amsterdam staat de eerste volledig stalen 3D-geprinte brug ter wereld: een gedrocht

‘Traptredes’ staat er onder het driehoekige waarschuwingsbord met rode rand bij de MX3D bridge, de nieuwe voetgangersbrug over de Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam. Enkele weken na de opening door koningin Máxima op 15 juli ligt de eerste volledig stalen 3D-geprinte brug ter wereld er nog altijd niet lekker bij. Aan de kant van sekstheater Casa Rosso sluit het dek van de voetgangersbrug redelijk goed aan op de walkant, maar aan de overzijde ligt een struikelblok in vorm van een rij bakstenen die onder de brug is gefrot om het hoogteverschil tussen de kade en het brugdek te overbruggen.

Het lijkt alsof de MX3D-brug in grote haast is aangelegd. Aan weerszijden van de brug is provisorisch hekwerk geplaatst om de gaten af te sluiten tussen de brug en de afgezaagde hekken langs de gracht. En de natuurstenen bekleding van de onlangs vernieuwde walkant lijkt met een botte bijl te zijn weggehakt om plaats te maken voor de vier krullen aan de uiteinden van de brug die de Wallenbezoekers als vuilnisbakken gebruiken.

Printrobots

Toch is de MX3D-brug, ontworpen door Joris Laarman Lab (bekend van de Bone Chair uit 2006), beslist geen haastklus. Al in 2015 begonnen de 3D-printrobots van het bedrijf MX3D in een oude scheepsloods in Amsterdam-Noord met het printen van het gevaarte met een lengte van 12,2 meter, een breedte van 6,3 meter en een gewicht van 6 ton.

In 2018 was de brug klaar en werd hij bekroond met een Dutch Design Award. Maar het moest nog drie jaar duren voordat de brug, die is uitgerust met sensoren die de slijtage meten en het aantal voetgangers tellen, eindelijk een plek kreeg op de Amsterdamse Wallen. Hier vervangt het gevaarte de komende twee jaar de oude voetgangersbrug die wordt gerestaureerd.

Voordeel van 3D-printen met staal is dat de verkwisting van materiaal minimaal is bij de productie, zo lieten de printers van MX3D weten. Maar dit wil niet zeggen dat Laarman zuinig is geweest in het gebruik van staal. Integendeel, niet ‘less is more’, maar ‘more is better’ lijkt de leidraad te zijn geweest voor zijn ontwerp van MX3D-brug.

Onbegrensde vormvrijheid

Laarman heeft volop gebruik van de bijna onbegrensde vormvrijheid die 3D-printen biedt. Met zijn welvingen en krullen lijkt de neobarokke brug op een log watermonster dat uit de gracht is opgedoken om als brug te dienen.

Nadeel van het 3D-printen is dat het staal een textuur heeft gekregen die afbreuk doet aan de gaafheid van de krommingen en welvingen. Vooral van dichtbij is goed te zien dat de brug geheel is opgebouwd uit laagjes staal die in verschillende patronen zijn geprint. Doordat de huid van het gedrocht bovendien wordt ontsierd door op littekens lijkende lasnaden, is het alsof het bestaat uit verschillende stalen lappen die niet helemaal goed op elkaar aansluiten.

Zo oogt de eerste geprinte brug van staal ter wereld als een sjofel bakbeest dat een cycloop met brute kracht heeft neergekwakt in de toch al smoezelige Amsterdamse rosse buurt.