Zangeres H.E.R. moest spreken over de dingen die ze zag

Het voelt alsof ze verdrinkt in water vermengd met bloed, zingt Gabriella ‘H.E.R.’ Sarmiento Wilson indringend op het bloedstollend prachtige ‘Bloody Waters’, van haar nieuwe album Back Of My Mind. Alsof ze dagelijks in slow motion aan het rennen is, in een race die ze gedoemd is te verliezen. En het enige wat ze nog hoort – van alle kanten – is het geluid van gillende sirenes.

‘Bloody Waters’ is een broeierig en soulvol protestnummer met een bewust nostalgisch geluid. Een tijdloos lied dat krachtig de collectieve pijn van een langdurige, bloederige geschiedenis van institutioneel onrecht en anti-zwart geweld samenbrengt met daaraan verbonden diepe individuele pijn en emotionele uitputting.

H.E.R. wilde een nummer maken dat niet alleen qua onderwerp maar ook qua geluid in een lange traditie stond. „Ah man, ik hoorde die beat en dacht: dit moet iets worden dat haast revolutionair is”, vertelt ze vanuit haar studio in New York. „Een lied dat iets adresseert wat belangrijk is en bijzonder pijnlijk. Maar ook goed voelt.”

H.E.R. – de afkorting staat voor ‘Having Everything Revealed’ – nodigde meesterbassist Thundercat uit in haar studio. Ze vertelde hem dat ze wilde dat hij zich zou laten inspireren door James Jamerson, de legendarische sessiebassist op veel grote klassieke hits van Berry Gordy’s platenlabel Motown Records.

„Hij begon te spelen” – ze doet de stuwende baslijn in het nummer na – „dumdum-duhduhduh-dumdum. Ik ging uit mijn dak. Ik wist direct dat dit het album zou halen.”

Grammy Award

De 24-jarige r&b-ster maakte afgelopen periode indruk met nummers die in een lange traditie van sociaal bewogen protestmuziek staan. Eerder dit jaar werd ze gelauwerd voor haar door de wereldwijde protesten na de moord op George Floyd ingegeven ‘I Can’t Breathe’. Het won in maart de Grammy Award voor ‘Song van het jaar’. Ze nam het nummer op in haar slaapkamer bij haar moeder thuis, en liet het als eerste aan haar vader horen, die erom moest huilen.

Lees ook: Muziek is terug als megafoon voor strijd en protest

Tijdens de pandemie waren „pijn en angst” haar belangrijkste creatieve drijfveer, vertelt de zangeres, songwriter, pianist en gitarist. Al kon ze in het begin niet echt iets creëren. „Ik heb mezelf opgesloten en begon op te schrijven wat ik voelde. ‘I Can’t Breathe’ kwam heel organisch en natuurlijk. De George Floyd-protesten hebben veel aan het licht gebracht. De pijn die ik voelde, dwong me om creatief te zijn. Ik moest spreken over de dingen die ik zag.”

Een maand na haar winst bij de Grammy Awards – in totaal won ze er vier sinds 2019 – kreeg H.E.R. in april ook de Oscar voor ‘beste originele lied bij een speelfilm’, voor haar ‘Fight For You’ uit de film Judas and the Black Messiah, over de spraakmakende Black Panthers-voorman Fred Hampton, die eind 1969 op 21-jarige leeftijd door agenten werd geëxecuteerd. Een funky, zinderend strijdbaar nummer met schetterend koper en opzwepende percussie. „All the smoke in the air. Feel the hate when they stare. All the pain that we bear. Oh you better beware.”

Ook ‘Fight For You’ brengt toen en nu samen, vertelt H.E.R. „Ik kon toen ik de film zag, niet geloven hoeveel van wat toen gebeurde, overeenkomt met wat nu nog steeds speelt. We wilden een groots nummer maken dat mensen herinnert aan een strijd die niet zo lang geleden was, en alles waar Fred Hampton voor vocht. We wilden het muzikaal naar vroeger brengen, maar ook fris laten klinken. Uiteindelijk zijn we nog steeds aan het vechten voor een aantal van dezelfde rechten. Het nummer moet twee generaties samenbrengen en met elkaar verbinden.”

H.E.R. groeide op in de stad Vallejo aan de Amerikaanse westkust. Thuis was de woonkamer bezaaid met instrumenten. De band van haar vader jamde en repeteerde er, terwijl zij live-dvd’s keek van onder anderen Prince. Het bruiste in Vallejo van de muziek, vertelt ze. „Er was altijd een plek om muziek te spelen of ernaar te luisteren. Ik ging veel met mijn vader en zijn band mee. Bands als Confunction zag ik live, ik verwerk hun blazersarrangementen nog steeds in mijn eigen muziek. In het park speelden mensen op timbalen en conga’s. Ik zag op jonge leeftijd veel muziek die je niet zou ervaren wanneer je in een klein stadje woont.”

Overheersende thema’s op haar 1 uur en 19 minuten durende album zijn een verlangen naar afwezige liefdes, een gevoel van spiritueel onbehagen, van afstand. Veel mensen denken dat het album over relatiebreuken gaat, maar dat is niet zo, zegt H.E.R. „Voor mij gaat het om doorzetten en om ondanks bitterheid en onzekerheid sterk te blijven.” Back of My Mind verwijst naar de gedachten, gevoelens, geheimen, angsten en verlangens die we voor onszelf houden, zegt ze. „Dit album gaat om confronterende conversaties met jezelf die soms lastig zijn om te voeren.”

Gezongen conversaties

De nummers klinken vaak ook als gezongen conversaties – alsof we naar intieme audioberichten luisteren. H.E.R. is een veelzijdige vocalist die talloze kleuren en nuances in haar zang aanbrengt. De blues die ze met haar vader luisterde is terug te horen in haar zang en gitaarspel. Zoals hoe ze „een beetje onder de noot zingt en veel achter de beat aan, heel ontspannen”. Haar conversatiestijl keek ze deels af bij zanger Drake. „Hij was, zeker aan het begin van zijn carrière, zo spraakzaam , vrij en reflectief – als een stream of consciousness.” Ook Mary J. Blige is een invloed. „De pijn en emotie die ze in haar stem legt bij alles wat ze zegt.”

Op albumopener ‘We Made It’ – met „rockinvloeden, die zware Dave Grohl-drums, een gitaarsolo en hiphopdrums” – zingt ze: „All the things they said that I can’t be, revenge taste just like candy.”

Mensen reageren nog steeds verrast op haar succes, zegt ze, zelfs nu ze twee van de grootste internationale prijzen in de entertainmentwereld op haar naam heeft geschreven. „Ik word als jonge, zwarte en Filippijnse vrouw onderschat. Niemand verwacht dat ik gitaar kan spelen, dat ik de dingen kan doen die ik doe. Het is fijn om aan andere jonge meisjes, vooral jonge zwarte en Aziatische meisjes, te laten zien: jij kan dit ook.”

Die Oscar en al die Grammy’s zijn daarbij een mooie opsteker. „Ik ben er trots op dat ik het zelf heb gedaan”, zegt H.E.R. „Natuurlijk hebben mensen me omarmd en kracht gegeven. Maar mijn motivatie is altijd van binnenuit gekomen. Ik wist dat ik ergens voor bestemd was, ik heb mezelf nooit met anderen vergeleken en bleef gefocust op wat ik moest doen. Ik zei tegen mijzelf: dit is precies wie je bent en dit is wat je wilt bereiken. Vergeet dat niet.”