Verbazing in China: wil de rest van de wereld niet leren van Wuhan?

Een docuserie over het eerste jaar van de coronacrisis stond niet bovenaan de kijklijst van deze tv-recensent. Toch bleek het eerste deel van de donderdag uitgezonden Pandemic: The Virus That Shook the World (BBC, aangekocht door BNNVARA) het belangrijkste programma van de dag. Bij talkshow Op1 was tegelijkertijd geen sprake van vuurwerk, ondanks het feit dat de onder vuur liggende Jort Kelder als presentator aan tafel zat. Over zijn financiering van campagnefilmpjes van Forum voor Democratie werd geen woord gezegd. Zijn nieuws van de dag bleek de ophef over een Haagse tramlijn die in de zomer de ‘Bikinilijn’ heet - seksistisch volgens critici.

Terug naar de crisis, op NPO2. Hoewel een zingende Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) in juni mondkapjes bij het vuil wilde zetten, is de pandemie nog niet voorbij. Sommige fouten uit de eerste periode worden nog steeds gemaakt. Het is dus niet verkeerd om terug te blikken op die tijd, zeker als het vanuit veel verschillende perspectieven wordt gebracht. Dat doet regisseur James Bluemel op een knappe manier. Hij laat mensen uit ruim twintig landen aan het woord. In het eerste deel vertellen mensen uit onder meer China, Colombia, IJsland en Wit-Rusland over hun ervaringen. Beelden van lockdowns, ziekenhuisbehandelingen en uitgestorven steden worden afgewisseld met interviews.

Huwelijk

De serie gaat eerst naar Wuhan. Culinair foodblogger Qiongyao Xie en haar man Jie Yang komen uit de Chinese miljoenenstad waar de eerste verhalen over een virusuitbraak vandaan kwamen. Op 19 januari 2020 traden de twee in het huwelijk, een dag later hoorden ze over een getuige die was flauwgevallen. Daarna ging het snel: de hele stad ging in lockdown, een nieuwsgebeurtenis die veel mensen in Europa ietwat nerveus maakte. Toch staken de meeste landen nog lang de koppen in het zand, merkt iemand in de serie terecht op.

We zien opnames van Xie die door een lege stad loopt in de eerste dagen van de lockdown. Mondkapjes en handgel zijn uitverkocht, maar ze kan nog wel wat eten op straat kopen. Het stel verbaast zich een jaar later over de reactie op corona in andere delen van de wereld. Wilden ze niet leren van Wuhan? „Je hebt het boek voor je neus liggen en wil er niet in kijken.” Dat mensen moeilijk doen over mondkapjes snappen ze al helemaal niet.

Na China schakelt het programma naar de rest van de wereld. Corona heeft ook de ongelijkheid op veel plekken uitvergroot. Dat laat de documentaire zien met een gedeelte over Colombia. Carlos Valencia uit Bogotá werkt voor de gemeente en vertelt over de rode lappen die arme mensen voor hun huizen plaatsten. Zij smeekten de overheid op deze manier om hulp. „Door dat symbool konden we zien dat er veel meer armen in Bogotá zijn dan we dachten.” Valencia deelde voedsel uit en zocht naar de wijken met de meeste rode lappen. Normaal gesproken heeft hij een speciale verantwoordelijkheid: de vredesovereenkomsten uitvoeren na vijftig jaar conflict in zijn land. Hoop dat de crisis voor positieve veranderingen zou zorgen heeft hij opgegeven. Na een periode van saamhorigheid werd het zeer onrustig in zijn stad.

‘Ik herinner me alles’

De Engelse dokter Amie Burbridge vertelt over de grote onzekerheden in maart. Ze weet nog goed hoe het eerste dodelijke slachtoffer dat ze behandelde eruit zag, een vrouw die razendsnel achteruit ging. „Ik herinner me haar haar, haar make-up, haar kleding. Ik herinner me alles.” De dagen waarop heel Groot-Brittannië voor de zorg ging klappen was ze eigenlijk alweer vergeten. Hier werd de impact van de crisis op zorgpersoneel op simpele wijze invoelbaar gemaakt.

Thijs Schrik vervangt deze week Arjen Fortuin.