Portretkramp

Wie een portret tekent of schildert, schaart zich in een lange, vooral westerse traditie, die begon bij de oude Grieken, vervolgens duizend jaar wegzakte en daarna opbloeide vanaf de Renaissance. In deze cursus van zes afleveringen zal het gaan over gelijkenis en over het weergeven van het karakter.

Bij het tekenen of schilderen van een gezicht slaat de verkramping gemakkelijk toe. Een bloes of een boom tekenen gaat vlotjes, maar bij een gezicht verstart de hand. Dat is deels omdat het móet lijken en deels omdat er warme gevoelens zijn voor geportretteerde (geliefde, overleden vader, kleinkind). Maar het komt ook omdat er een magie schuilt in de afbeelding van een gezicht.

Ga maar na: het voelt ongemakkelijk om het portret – foto of tekening – van een familielid kapot te snijden, ook al is het gewoon een stukje papier met wat inkt/verf. Het verscheuren van een afbeelding van je huis of je jas is veel minder beladen. Het is geen toeval dat de portretten van een dictator het moeten ontgelden na zijn val.

Oefening 1

Kies een mooie portretfoto uit een blad en scheur de ogen eruit. Maak met een pen krassen op het gezicht. Hoe voelt dat?

Oefening 2

teken iemand in je omgeving, live of van een foto. Laat het potlood of penseel met dezelfde vlotheid lopen of je nou bezig bent de neus, een oog, de mouw, of de leuning. Ga door tot je het gezicht net zo onbevangen kunt tekenen of schilderen als de rest.