Eerst stegen alleen de coronabesmettingen, nu ook de ziekenhuisopnames

Het was eerder in de coronacrisis een wetmatigheid: twee weken na een stijging van de besmettingen volgt een stijging van de ziekenhuisopnames. De hoop was dat de massale vaccinaties dat patroon zouden doorbreken. Toch schieten de ziekenhuisopnames nu weer omhoog. Dinsdag werden bijna honderd nieuwe Covid-19-patiënten opgenomen op de verpleegafdeling en IC’s, de grootste dagelijkse toename sinds eind mei. Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen steeg daardoor weer tot boven de 400.

Het tempo waarmee het aantal opnames nu stijgt is hoog. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) noemde het maandag nog „goed nieuws” dat het aantal ziekenhuisopnames ondanks het hoge aantal besmettingen niet meer zo snel stijgt. Dat was nog voordat bekend werd dat er maandag ruim zestig nieuwe opnames werden gemeld, en maar liefst 96 op dinsdag. Vorige week lag het aantal ziekenhuisopnames nog rond de dertig per dag. Daarmee was overigens al sprake van een verdrievoudiging ten opzichte van de week daarvoor, bleek dinsdag uit de weekcijfers van het RIVM.

Jongeren naar het ziekenhuis

Het RIVM signaleert dat het aantal ziekenhuisopnames vooral in jongere leeftijdsgroepen stijgt. Waar tot half mei nog meer dan de helft van de opgenomen mensen boven de zestig was, is dat nu nog maar een derde. De grootste toename zit in de groep 20 tot 29 jaar. Hoewel de meeste jongeren niet ernstig ziek worden van Covid-19, was deze stijging te verwachten, zegt epidemioloog Alma Tostmann. „Als je heel veel transmissie in deze leeftijdsgroepen accepteert, zullen er ook meer jongeren worden opgenomen.” Een andere verklaring voor de stijging in deze groep kan zijn dat in deze jongere leeftijdsgroepen veel mensen nog niet of niet volledig zijn gevaccineerd.

Lees ook deze reconstructie: Hoe het kabinet verrast werd door een nieuwe besmettingsgolf

In eerdere golven leidde een hoog aantal besmettingen bij jongeren al snel tot een stijging in de oudere leeftijdsgroepen. De hoop is dat de hoge vaccinatiegraad onder ouderen dat dit keer voorkomt. Hoewel het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames ook in oudere groepen licht stijgt, blijkt uit gegevens van het RIVM dat vooral niet-gevaccineerden positief testen. Van de Nederlanders die de afgelopen drie weken positief testten, was 77 procent nog niet gevaccineerd, en veertien deels. Slechts in een op de tien gevallen was de besmette persoon wel volledig ingeënt. Dat geeft hoop voor de oudste leeftijdsgroepen, waar vaak meer dan 80 procent al volledig is gevaccineerd.

Onvoorspelbaarheid Delta-variant

Hoewel de vaccinaties gaan helpen, waarschuwt epidemioloog Tostmann dat er nog grote onzekerheden zijn voor de komende weken. Door de Delta-variant lopen veel nog niet volledig gevaccineerde Nederlanders extra risico. „Eerst was de bescherming na een vaccinatie al heel goed, maar dat verschil is met Delta een stuk groter geworden. Pas na twee prikken ben je echt goed beschermd tegen ziekenhuisopname.” Volgens Tostmann is er daarnaast de „onvoorspelbaarheid” van hoe het virus zich nog zal verspreiden. „Als het gaat circuleren in wijken met lagere vaccinatiegraad hebben we echt een probleem. Een laconieke houding is niet gepast.”

Het kabinet besloot maandag, op advies van het Outbreak Management Team, ondanks de hoge besmettingsgraad voorlopig geen extra maatregelen te nemen. In het nieuwste advies van maandag schrijft het OMT dat het effect van de recent genomen maatregelen rond nachthoreca en evenementen nog niet zichtbaar is in de viruscijfers. Wel signaleert het OMT dat de stijging van de besmettingen de afgelopen weken „sneller verloopt dan was voorzien in de prognoses”. „Hoe dit zich zal vertalen in stijging van ziekenhuis- en IC-opnames is nog onzeker”, stelt het OMT.

De ziekenhuizen bereiden zich voor op het verdere oplopen van de cijfers. Voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg Ernst Kuipers zei vorige week dat hij rekening houdt met tot wel 800 Covid-19-patiënten, twee keer zoveel als er nu liggen. Maar zet het tempo van de huidige stijging door, dan is dat aantal mogelijk binnen zeven tot tien dagen bereikt, zegt een woordvoerder van Kuipers. De vraag is wat de gevolgen van zo’n stijging zouden zijn voor de vakanties van zorgverleners en eventueel nieuw uitstel van reguliere zorg.

Lees ook: Verspreiding coronavirus in Nederland - een overzicht

Een positief aspect is dat de besmettingscijfers volgens het RIVM „een voorzichtige stabilisatie” tonen. Na een week waarin het aantal besmettingen met 34 procent toenam, was de laatste dagen een lichte daling zichtbaar. Na een weekgemiddelde van bijna 10.000 werden dinsdag een kleine 7000 besmettingen gemeld. „De komende week wordt duidelijk of deze daling doorzet”, aldus het RIVM.