Een vlaag van raketschaamte

Zo snel was een Amazon-pakket nog nooit bezorgd. In 10 minuten en 19 seconden vloog Amazon-oprichter Jeff Bezos naar het randje van de ruimte en terug. De menselijke lading van zijn New Shepard-raket bestond uit de broertjes Bezos (Jeff en Mark), oud-vliegenier Wally Funk en de 18-jarige Nederlander Olivier Daemen. Hij werd op het laatste moment ingevlogen omdat een andere pionier-in-spe afzegde.

Deze suborbitale reis van Bezos’ ruimtebedrijf Blue Origin was historisch bedoeld – gepland op dezelfde dag dat Neil Armstrong voet op de maan zette, in een raket vernoemd naar de eerste Amerikaan in de ruimte. Het was immers de eerste bemande vlucht van zijn firma. De raket en de capsule bleven heel, net als de passagiers. Tot zover het goede nieuws.

De live-uitzending op YouTube toonde een kruising tussen een kermisattractie en een verkleedpartijtje.

Gewone mensen gaan naar Six Flags of De Efteling om door elkaar geschud te worden. Zij die het zich kunnen veroorloven trekken een blauwe overall aan en laten zich katapulteren naar de Kármánlijn op 100 kilometer hoogte – de officiële grens van de atmosfeer. Ze voelen zich even gewichtloos en vallen dan zoals elke sterveling terug naar de aarde.

Na de landing van de capsule stond het ontvangstcomité klaar met cowboyhoeden, champagne en camera’s. Er klonken woohoo’s – erg veel woohoo’s – voor vier mensen die enkele minuten in een gerieflijke stoel hadden doorgebracht.

Een kleine smet op dit strak geregisseerde mediaspektakel: het is een raadsel waarom de persoon die 28 miljoen dollar betaalde voor een stoel naast Bezos, op het laatste moment afhaakte. Was het een vaccinatie-afspraak die niet meer te verzetten bleek? Een eindmusical op school? Hoogtevrees?

Ik hoop dat deze onbekende overvallen werd door een plotselinge vlaag van raketschaamte. Zich realiseerde dat het niet goed is voor je imago om voor het oog van de camera plaats te nemen in een vliegende eh… laten we het een microfoon noemen. En daarna in 10 minuten een paar honderd ton aan CO₂ de lucht in te blazen. Het is de decadentie ten top.

Toegegeven, de uitstoot van raketten bedraagt maar een fractie van die van het dagelijks vliegverkeer. Maar op grote hoogte, in de bovenste lagen van de atmosfeer, richt deze vervuiling veel meer schade aan, zeggen experts in de Britse krant The Guardian. Zeker als er in de toekomst meer ruimtevluchten plaatsvinden – ze verwachten een vertienvoudiging.

Nieuwe brandstofsoorten kunnen ruimtevaart duurzamer maken. Maar de beste methode is natuurlijk: niet vliegen.

Dankzij de pandemie konden we even ruiken aan een wereld met minder reizen. Het CBS becijferde dat de CO₂-uitstoot van Nederlandse vliegtuigen in 2020 met 49 procent daalde. Alle vakantieplannen wijzen erop dat we de ‘schade’ snel inhalen.

Ruimtemiljardairs als Jeff Bezos, Richard Branson en Elon Musk gaan nog een stap verder: ze willen dat mensen niet naar Mallorca vliegen, maar richting maan. Daarnaast brengen ze tienduizenden satellieten in omloop. Starlink, het netwerk van Musks SpaceX, lanceerde al ruim 1.500 satellieten. Dat moeten er 12.000 worden, waarschijnlijk meer. Voor 99 dollar per maand – instaptarief – heb je ook in the middle of nowhere een Starlink breedbandverbinding.

Er komen nog veel meer van zulke zwevende providers, met nog veel meer satellieten. Een deel van hun apparatuur gaat rondzwerven als ruimteafval en kan voor ongelukken zorgen.

Onze eigen Rijkswaterstaat stuurde daar vorige maand een Early Warning voor uit: „Brokstukken uit de ruimte kunnen schade toebrengen aan de netwerken en kunstwerken van Rijkswaterstaat.” U bent dus gewaarschuwd. Voor een uitdijend universum is het best krap, daarboven.