Westergaard tekende niet de profeet maar een terrorist

Zijn gevoel voor humor verloor de Deense tekenaar en politiek cartoonist Kurt Westergaard niet – ook niet nadat hij al jarenlang bewaakt werd en bedreigd werd. Zijn vrouw en hij konden het goed vinden met de altijd aanwezige beveiligers, die hen overal volgden. „Ze mogen blij zijn dat we geen nudisten of ijsbaders zijn,” zei Westergaard daarover in het Noorse mensenrechtenmagazine HRS.

Op 14 juli is de man die in 2005 wereldberoemd werd als ‘Mohammed-cartoonist’, en die een aanslag van een moslimterrorist overleefde, overleden op zijn geheime adres in Aarhus. In zijn slaap na een ziekte, meldde zijn familie zondag in de Deense krant Berlingske. Hij werd 86.

Lees ook: Cartoons wel/niet tonen aan scholieren

Niet Mohammed

Westergaard bleef altijd in het belang van het debat en het vrije woord geloven. Hij was gewoon een Deense cartoonist, die verbonden was aan de krant Jyllands-Posten in 2005. Geboren in 1935 begon hij zijn carrière aanvankelijk als leraar van geestelijk gehandicapte kinderen. Maar zijn liefde tot tekenen en illustreren won het. In de jaren zeventig kon hij als illustrator bij toneelrecensies geld met tekenen verdienen, en dat ontwikkelde zich zo verder, vertelt hij in zijn in 2012 verschenen biografie The Man Behind the Mohammed Cartoon.

Hij en elf andere Jylland-Posten cartoonisten tekenden in 2005 hun visie op de profeet Mohammed, nadat er in Denemarken een rel was ontstaan omdat een Deense linkse schrijver niemand kon vinden die zijn biografie van de profeet Mohammed – die volgens het islamitische geloof niet afgebeeld mag worden – wilde illustreren.

Westergaard heeft vaak uitgelegd dat hij helemaal niet de profeet heeft afgebeeld, maar een terrorist met in zijn tulband een bom waarvan de lont al brandt. Om zo te laten zien dat er moslimterroristen zijn die delen van hun geloof als ‘geestelijke munitie’ gebruiken, zoals hij het zei in het al aangehaalde interview in HRS. Maar dat mocht niet baten.

Internationale haatcampagne

Er waren verontwaardigde moslims in Denemarken die dachten dat hij de profeet had afgebeeld. En enkelen van hen, onder wie de Deens-Libanese Ahmed Akkari, stelden samen met Deense imams een document op waarin onder meer Westergaards cartoon zat. Het document stelde aan de kaak wat als belediging van de profeet werd gezien, de samenstellers reisden ermee naar Egypte en andere moslimlanden om op te roepen tot protest. Dat was een ‘succes’: er braken rellen uit, Deense en Noorse ambassades werden aangevallen en er kwam een prijs op Westergaards hoofd te staan. Ook de aanslag van moslimterroristen op het Franse blad Charlie Hebdo in 2015, dat de cartoon weer afdrukte, was een gevolg van de haatcampagne tegen Westergaard.

Aanslag met bijl

Westergaard werd meermalen bedreigd, en in 2010 drong een terrorist met een bijl zijn huis binnen. Hij paste op zijn kleindochter, en was net naar de wc. Daardoor overleefde hij de moordaanslag, want zijn badkamer was al beveiligd en verstevigd. Tekenen voor de krant kon niet meer. Westergaard is sprookjes gaan illustreren. En hij reisde streng beveiligd de wereld over om te pleiten voor debat en de vrijheid van meningsuiting.

Lees ook: Vrije woord? Niet over andermans rug

Westergaard heeft zich nooit willen verontschuldigen voor zijn tekening, wat vaak geëist werd. Een van hen was de gangmakers van de haatcampagne tegen hem, Ahmed Akkari. Deze nam echter als imam in 2013 afstand van zijn moslimfundamentalisme, en werd ineens verdediger van het vrije woord. Hij bood, ook in een persoonlijk gesprek met Westergaard, die hem graag ontving, zijn excuses aan voor zijn haatzaaierij in de Mohammed-cartoonaffaire.

De Deense tekenaar Kurt Westergaard bleef ondanks bedreigingen en aanslagen in het vrije woord geloven. Hij ging sprookjes illustreren na zijn beruchte ‘Mohammed-cartoon’.