China: hard tegen de Deltavariant en tegen burgers

Ruili, een stad met zo’n 267.000 inwoners aan de grens met Myanmar, was lang dé plek in China waar alles mocht wat Mao had verboden. Je kon er uit Myanmar gesmokkelde heroïne krijgen, Chinezen staken vanuit Ruili over naar de gokpaleizen van Muse, de grensplaats in Myanmar. Vrouwen uit Muse kwamen op hun beurt eenvoudig naar de provincie Yunnan, waarin Ruili ligt; ze werkten er voor een paar dagen of maanden in de prostitutie en gingen dan weer terug naar Myanmar. Jade en wapens werden binnengesmokkeld, net als Viagra-pillen en Myanmarese bruiden voor Chinese mannen die niet aan de vrouw konden komen.

Nu heeft datzelfde Ruili al voor de vierde keer te maken met een uitbraak van corona. Dat komt vooral doordat het aan die grens met Myanmar ligt. Dat land kampt momenteel met de ergste uitbraak tot nu toe. In februari nam in Myanmar de militaire junta de macht over, sindsdien is de medische zorg er zo goed als ingestort. Er is een groot tekort aan zuurstof en vaccins. Het gaat daar vooral om de zeer besmettelijke Deltavariant.

Lees ook: Na de coup chaos in Myanmar: ‘Met deze militaire dictators zijn we onze levens niet zeker’

Zero-tolerance

Daarbij vergeleken is de uitbraak in Ruili maar heel klein: rond de 150 mensen raakten er besmet, een klein deel daarvan met een variant die volgens het Chinese persbureau Xinhua „bijzonder veel lijkt” op de Deltavariant. Voor China is ook een kleine uitbraak onacceptabel. Het land hanteert een zero-tolerancebeleid: er mag eigenlijk in het hele land met zijn 1,4 miljard inwoners niet één geval van corona zijn. En dat lukt nog bijna ook. China telt volgens gegevens van de Amerikaanse Johns Hopkins-universiteit in totaal iets meer dan honderdduizend gevallen van corona. Er vielen 4.848 doden. De meeste besmettingen vonden plaats in Wuhan, helemaal aan het begin van de epidemie.

De Deltavariant werd onlangs ook in de Zuid-Chinese provincie Guangdong aangetroffen. Daar raakten vanaf eind mei rond de 170 mensen besmet, maar inmiddels is de epidemie daar weer onder controle.

Dat komt vooral doordat China draconische maatregelen niet schuwt. Er zijn inmiddels ruim één miljard prikken gezet, niet genoeg voor groepsimmuniteit. Chinese vaccins bieden bovendien minder bescherming dan die van bijvoorbeeld Pfizer. Ze beschermen ook minder tegen nieuwe varianten.

Daarom zoekt China het naast vaccineren ook in andere maatregelen. Het opvallendst is de bouw van een muur langs de ruim 2.000 kilometer lange zuidgrens met Myanmar. De bouw van de zogeheten Zuidelijke Chinese Muur begon in september 2020, in januari van dit jaar was waarschijnlijk al zo’n 700 kilometer af . Aan de grens met Vietnam bouwt China ook een muur.

China zal zijn coronabeleid niet versoepelen tot na de Winterspelen in 2022

De muur aan de grens met Myanmar bestaat soms uit vier rollen prikkeldraad boven elkaar, soms uit een drie meter hoog hekwerk met daar bovenop alsnog een rol prikkeldraad. Op sommige delen zijn recent camera’s bijgeplaatst, maar een Myanmarese ambtenaar merkte op dat het prikkeldraad voorlopig in elk geval nog niet onder stroom is gezet.

Elk stuk muur valt onder de verantwoordelijkheid van een specifieke ambtenaar. Als er via zijn stukje muur toch nog mensen de grens over komen, dan wordt die grensbewaker daarvoor persoonlijk gestraft, zo meldde de Chinese Global Times. De muur dient officieel om corona buiten China te houden, maar hij dient in de praktijk een breder doel. Chinezen die vluchtende Myanmarezen voor goed geld helpen of onderdak verlenen, kunnen rekenen op zware straffen.

China wil ook voorkomen dat er steun gaat naar de grensvolkeren die zich verzetten tegen de militaire junta van Myanmar, een junta die China in principe juist steunt. En China wil niet dat dissidente Chinezen en gevluchte Noord-Koreanen via Myanmar kunnen uitwijken naar Thailand.

Ondertussen is de muur misschien niet eens de meest draconische maatregel die China neemt tegen de verspreiding van corona. Alle inwoners worden inmiddels in de gaten gehouden met behulp van gezichtsherkenningstechniek, en die gegevens worden direct gekoppeld aan de gezondheids-app die iedere Chinees op zijn mobiele telefoon moet hebben staan. Dat noemen ze in Ruili „één database, één code, één platform.” Zo ziet de overheid op elk moment waar elke burger van de stad zich ophoudt en wat hij of zij daar doet.

Daarnaast hanteert Ruili ook conventionelere technieken: de hele bevolking is er getest, de grenzen zijn gesloten en zelfs goederen mogen de grens niet meer over. China is nog steeds bang dat corona zich via het oppervlak van producten kan verspreiden, ook al is daar internationaal tot nu toe geen overtuigend bewijs voor gevonden.

Asymptomatisch

Natuurlijk is de stad in een complete lockdown. Mensen die positief worden getest komen meteen in afzondering in het ziekenhuis te liggen, ook als ze asymptomatisch zijn. Ze mogen daar pas uit als er geen resten van de infectie meer kunnen worden aangetoond in hun bloed. Ook dan zijn ze nog niet vrij: 14 of 21 dagen quarantaine op een centrale locatie volgt.

Mensen die in aanraking zijn geweest met iemand met corona gaan ook verplicht in quarantaine, net als iedereen die uit het buitenland China binnenkomt.

De inschatting is dat China zijn coronabeleid zeker tot na de Olympische Winterspelen in februari 2022 niet zal versoepelen. Dat kan ook bijna niet: eerst moet de bevolking voldoende beschermd zijn tegen het virus.

Daartoe werkt het Chinese bedrijf Fosun nu ook samen met BioNtech voor de productie en distributie van een Pfizer-vaccin in China. Dat vaccin wordt op zijn vroegst vanaf augustus onder de merknaam Comirnaty op de Chinese markt gebracht. Het is de bedoeling dat er jaarlijks 1 miljard van die vaccins in China worden geproduceerd. Die zullen vooral worden gegeven aan mensen die al twee keer zijn gevaccineerd met een Chinees vaccin. Zo hoopt China de bescherming van de Chinese bevolking een essentiële boost te geven.

De inwoners van Ruili komen door alle maatregelen waarschijnlijk ook dit keer van de coronabesmettingen af. Maar de muur blijft staan, en ook de voortdurende observatie van alle inwoners wordt na corona niet meer teruggedraaid.