Geen catastrofe zonder nieuwsgierige burgers: Johan is een ramptoerist

Hé, daar drijft een boom. En Johan, 69 jaar, uit Eindhoven, is de eerste die hem spot. Samen met zijn vrouw, Lennie, 65 jaar, zit hij op het terras van een restaurant in Broekhuizen (een half uurtje van Roermond) pal aan de Maas. Het water klotst nog net niet over de kant van het terras heen, de twee drinken rustig koffie.

Vrijdagavond zagen Johan en zijn vrouw (ze willen niet met hun achternaam in de krant uit vrees herkend te worden) op televisie hoe in de omgeving van Broekhuizen de afgelopen jaren geld was geïnvesteerd in een project dat bij een watersnoodramp zoals deze ervoor moet zorgen dat het water niet de huizen bereikt. En nu, nog geen jaar nadat het project is afgerond, wordt het meteen getest. Het duo wilde dat „waterspektakel” in het echt zien. Johan schuldbewust: „Ja, ik ben een ramptoerist.”

Geen catastrofe zonder nieuwsgierige burgers. Zaterdag riepen de gemeenten Roermond en Venlo mensen op om vooral niet te komen gluren bij de dijken die vechten tegen het water. Handhavers schrijven boetes uit als ze zien dat mensen de waterblokkades beklimmen.

Vrijdag hadden nieuwsgierigen in Roermond het al bont gemaakt. Tot laat in de avond was het druk op de Maasboulevard, net buiten het centrum. Jongeren en ouderen kwamen een kijkje nemen en een fotootje maken en liepen daarbij de hulpdiensten voor de voeten.

Ook de gemeente Venlo is dit soort toerisme beu. Jongeren klommen daar op de schotten die het water tegen moeten houden. Die schotten kunnen stukgaan, schreef de gemeente Venlo zaterdag op Twitter, „daarmee komt de veiligheid van heel veel mensen in gevaar”.

Geen selfie

Johan snapt de boodschap van de gemeenten heel goed. Hij gaat ook echt niet naar Valkenburg, benadrukt de eindzestiger, waar het water veel meer schade aanrichtte. En nee, zijn vrouw en hij namen ook geen ‘selfie’, zegt hij. „Anderen doen dat wél”.

Maar hij heeft nou eenmaal een historie met water. Toen hij een jaar of negen, tien was, ergens in de jaren zestig, waren er ook overstromingen. Hij woonde met zijn ouders in Gulpen, Limburg. „Het water stroomde aan de voorkant ons huis binnen” zegt hij „en aan de andere kant weer naar buiten.” Sindsdien laat het water hem niet meer los. Hij leerde bovendien zwemmen in de rivier de Gulp. En als kind ging hij vaak naar een watermolen in de buurt toe. „Water is krachtig.”

Lees ook: Nederland werd verrast door het water. Is de waterhuishouding wel op orde?

In 1993 en 1995 kwam Johan ook kijken toen er heftige overstromingen waren in Venlo en omgeving. „Als ik niemand voor de voeten loop is het toch geen probleem?”

Hun uitje is bovendien een manier, zegt Lennie, om Nederland beter te begrijpen. Hoe loopt het water? Hoe managen we het? En het werpt een grote, moeilijke vraag op: zijn we wel in staat de natuur echt te managen en onze wil op te leggen? Het antwoord weet het duo niet.

Op zondag hebben Johan en Lennie weer een uitje. Ze gaan op bezoek bij hun zoon. Die woont ook dichtbij een rivier. De Maas? „Nee, de Waal.”