Juridisch steekspel over liquidatie

Aan het einde van een straat in Amsterdam-Buitenveldert, met aan twee kanten lange rijen geparkeerde auto’s, schuift een wit voertuig door het beeld. Het is ongeveer half zeven in de ochtend van woensdag 18 september 2019. Een paar beelden later, het is dan rond half acht, registreert een bewakingscamera een donker geklede gestalte die naast een van de geparkeerde auto’s staat. Hij heft een arm omhoog, richting de bestuurderskant van de auto, en rent even later weg, „op een slungelige manier” zou een getuige later zeggen. Het portier aan de bestuurderskant zwaait open. Even later sterft Derk Wiersum (44), een van de raadslieden van Nabil B., kroongetuige in het Marengo-proces tegen Ridouan Taghi.

De – geluidloze – beelden van de bewakingscamera vormden maandag het opvallendste materiaal tijdens de eerste dag van de inhoudelijke behandeling van de zaak. Twee verdachten, onder wie de mogelijke schutter, waren bij de zitting aanwezig, maar beriepen zich op hun zwijgrecht. Giërmo B. en Moreno B. keken vaak weg wanneer de beelden werden getoond op monitoren in de zaal van de zwaarbewaakte rechtbank op Schiphol-Oost.

Het materiaal leek te bevestigen wat de politie al eerder had gezegd: Derk Wiersum is vermoedelijk niet onmiddellijk omgebracht. Aanvankelijk haperde het wapen van schutter Moreno B. mogelijk, toen hij naast de auto stond. Pas nadat Wiersum uit zijn voertuig met nog draaiende motor was gekomen en tierend achter de schutter was aangerend – een getuige hoort hem ‘godverdomme’ en ‘donder op’ roepen’ –, had de laatste zich omgedraaid en toen had Moreno B. een nieuwe poging gedaan. Die lukte.

Lees ook dit artikel: Giërmo B. wordt verdacht van medeplegen moord advocaat Derk Wiersum

Voordat dit materiaal werd getoond, voltrok zich een juridisch steekspel tussen verdediging en rechtbank. De advocaten Gerald Roethof en Jacques Taekema deden in de ochtend een laatste poging de rechtbank ervan te overtuigen dat het proces nog helemaal niet kon beginnen. Roethof verwees naar „de grote beladenheid van de zaak”, hij pleitte voor een „zakelijke benadering” waarbij ruimte was voor „alternatieve scenario’s” voor de dominante theorie dat Wiersum is omgebracht in opdracht van Taghi. Om ruimte te scheppen voor die alternatieve theorie zouden eerst nieuwe getuigen moeten worden gehoord, zoals de weduwe van de vermoorde advocaat en Peter R. de Vries, tot voor kort vertrouwensman van Nabil B. en vorige week slachtoffer van een aanslag. Taekema verwees naar de rechterlijke dwaling in de ‘Deventer moordzaak’ als waarschuwing dat de rechtbank niet te snel een bepaalde theorie moet omarmen.

De verdediging wees erop dat de weduwe van Wiersum eerder had verklaard dat haar man de dag voor de moord ruzie had gehad met Nabil B. Roethof en anderen wilden daarom nu eerst B. hierover aan de tand voelen, en liefst ook Peter R. de Vries. Zij zouden meer over die ruzie kunnen vertellen, die een mogelijk motief voor een aanslag op Wiersum zou kunnen opleveren. Een andere theorie is dat er helemaal geen sprake is van een vooropgezet moordcomplot, inclusief wekenlange observaties in de straat van Wiersum, zoals het Openbaar Ministerie stelt, maar van een spontane opwelling. De camerabeelden van de straat van Wiersum zouden dat onderstrepen.

Traineren

Twee keer trok de rechtbank zich terug voor intern overleg. De eerste keer werd het verzoek afgewezen, onder meer omdat het om oude, reeds verworpen verzoeken zou gaan. De tweede keer willigde de rechtbank het verzoek tot aanhouding slechts formeel in, namelijk voor de duur van een half uur. De voorzitter van de zitting liet tevens doorschemeren dat hij vond dat de verdediging de voortgang onnodig traineerde.

Lees ook dit artikel: Giërmo B. had na de moord ineens ongebruikelijk veel geld

Daarna presenteerde de rechtbank in sneltreinvaart het dossier, met daarin volgens het OM veel belastende feiten. Zo was er bloed van Wiersum aangetroffen in de witte auto, een Opel Combo die door Giërmo B. was bestuurd. De beide B’s, geen familie maar wel brothers for life zoals ze elkaar noemden, hadden voor en na de liquidatie veel contact via prepaidtelefoons. Die waren ook in de straat van Wiersum gebruikt, zo registreerden zendmasten in de buurt. Met zijn vriendin overlegde Giërmo B. na de ochtend van de achttiende september over een rituele wassing die nodig zou zijn om boze geesten te ontlopen na een „heftige gebeurtenis”. De rechtszaak wordt dinsdag vervolgd.

Lees ook dit artikel uit 2019: Liquidatie van advocaat ‘is aanslag op rechtsstaat’