‘Hollandsch Glorie’ is rechttoe-rechtaantoneel vol botte humor

Het publiek wordt in een historisch museumpark enthousiast onthaald bij een semi-educatieve live-show waarin de Nederlandse geschiedenis centraal staat. Een succesverhaal – door presentator Pieter (Thijs Römer) geroutineerd aan elkaar gepraat – dat vier miljoen jaar geleden begint, toen de eerste mensachtigen de bomen verruilden voor het gras en bronstig om elkaar heen buitelden, om te evolueren tot „het sterke collectief” dat we nu zijn.

Maar dan klinkt er protest vanuit het publiek: deze veilige adaptatie van de ontstaansgeschiedenis van de mens heeft toch niets te maken met het Nederland van nu?

De blik op het heden is veranderd, en daarmee het perspectief op het verleden ook. Dus moeten Pieter en zijn show het veld ruimen voor een nieuwe voorstelling. Zijn opvolger Dre (Arber Aliaj) kiest voor een onvervalste VOC-verheerlijkingsshow, waarin Jan Pieterszoon Coen als nationale held wordt opgevoerd. De bezwaren laten zich raden.

Identiteitspolitiek

Hollandsch Glorie is de nieuwe jaarlijkse openluchtvoorstelling die tijdens de zomer in het Amsterdamse Bostheater te zien is. Toneelschrijfduo Jan Hulst & Kasper Tarenskeen namen de polemische identiteitspolitiek als uitgangspunt voor een snedige, maar erg expliciete komedie.

Elk personage vertegenwoordigt een ander perspectief in het debat: van de witte presentator die bang is dat zijn chauvinistische wereldbeeld wordt ontmanteld, tot ‘interracial lesbian power couple’ Joyce en Banta Kirby (Ntianu Stuger en Laura de Geest), die onlangs de leiding over het attractiepark kregen en, al wittemannenscepsis parerend, vernieuwing proberen door te voeren, maar zich daarin al snel lijnrecht tegenover elkaar vinden.

Gaandeweg wordt er een heuse ‘woke-coach’ (Michael Schnörr) ingeschakeld die het park omdoopt tot schaampark, waarin publiek zich naar hartelust mag schamen voor onze geschiedenis: van J.P. Coen en Jo van Heutsz tot de massaal wegkijkende Nederlanders in de Tweede Wereldoorlog en Erik Hazelhoff.

Lees ook het interview met theatermakers Kasper Tarenskeen en Jan Hulst:‘Als je vol in de Nederlandse geschiedenis duikt, is het best wel schrikken’

Weinig nieuws

Wie het identiteitsdebat enigszins volgt, kan op flink wat herkenning rekenen, maar krijgt inhoudelijk weinig nieuws voorgeschoteld. De voorstelling spreekt zich vooral uit in de manier waarop de discussie wordt gevoerd: verhit, moeizaam en gebrand op ieders individuele gelijk. Inhoudelijke argumenten worden categorisch gepareerd met commentaar op de toon.

Resultaat is een voorstelling die even schreeuwerig is als het debat waarop het gebaseerd is. Hulst en Tarenskeen voeren bordkartonnen personages in flinterdunne verhaallijntjes op. Daardoor leef je met niemand echt mee. De grapdichtheid is zeer hoog, maar gaat vaak ten koste van de diepgang. Hollandsch Glorie is rechttoe-rechtaantoneel vol botte humor en flauwe terzijdes. Ook regisseur Charli Chung en co-regisseur Daria Bukvić zijn wars van nuance of verstilling, en buiten elke gimmick volledig uit. Als in een uitgerekte scène zelfs de voice-over zich in de discussie mengt, wordt de satire wel enigszins vermoeiend.

Interessant wordt het als de personages ingaan op de weerslag die het identiteitsdebat op hun leven heeft. Zoals Gerry (Fjodor Jozefzoon), die als zwarte acteur géén politieke rollen wil spelen („laat mij gewoon acteur zijn, gun me de luxe om niet politiek te zijn”), maar onherroepelijk wordt meegesleurd in de discussie. Of als Joyce verzucht dat haar dagelijkse strijd voor gelijkheid haar weliswaar energie geeft, maar haar ook „echt uitput”. Dan slaat Hollandsch Glorie toch nog naar binnen.