‘Naam Tata Steel na kritiek van directeur GGD geschrapt uit rapport over kanker’

Staalfabriek Tata Steel mocht van GGD-directeur Bert van de Velden niet genoemd worden in een rapport als mogelijke oorzaak voor het hogere percentage aan longkankgevallen in naburige gemeente Beverwijk. Volgens het Noordhollands Dagblad had de directeur van GGD Kennemerland zelfs meerdere malen persoonlijk ingegrepen om te voorkomen dat de staalfabriek in verband werd gebracht met de „longkankerplaag” in Beverwijk.

Het rapport van de GGD, dat vorig jaar verscheen, stelt dat het percentage aan longkankergevallen 25 procent hoger is in de gemeente Beverwijk. Uit door actualiteitenprogramma EenVandaag opgevraagde cijfers van het Integraal Kankercentrum Nederland bleek eind 2020 dat in bepaalde wijken wel 50 procent meer longkanker voorkwam. Omwonenden van Tata Steel klagen al jaren over grafietregens uit de fabriek, waarbij zwarte deeltjes neerslaan op de dorpen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) stelde in juni 2019 dat de stofwolken met zware metalen als lood en mangaan vooral voor kinderen een gezondheidsrisico vormen.

Na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) schrijft het Noordhollands Dagblad dat de fabriek in eerdere versies van het rapport wel genoemd wordt in de paragraaf over longkanker. Door middel van e-mails en Whatsapp-berichten aan GGD-medewerkers zou Van de Velden bevolen hebben de naam van Tata Steel uit het rapport te schrappen. In de laatste versie van het rapport werd het rookgedrag als belangrijkste oorzaak aangemerkt voor de ziekte. Luchtverontreiniging werd ondergeschikt gemaakt.

Invloed

Van de Velden laat aan het dagblad weten dat de termen in eerdere versies van het rapport „niet consequent werden gebruikt”. Deze moesten „in lijn worden gebracht met de opzet van de inventarisatie”. Uit het Wob-verzoek bleek dat Tata Steel het GGD-rapport samen met de provincie Noord-Holland een dag voor publicatie kreeg. De staalfabriek was, naast de provincie, de enige andere externe partij die het rapport vooraf in kon zien.

Advocaat Bénédicte Ficq heeft het artikel over het Wob-verzoek naar de officier van justitie doorgestuurd, die onderzoek doet naar de aangifte die Ficq heeft gedaan namens 1100 omwonenden tegen Tata Steel wegens gezondheidsschade. „Het kan in een strafzaak van belang zijn hoeveel invloed Tata heeft op instanties of organisaties”, vindt ze. Ze wil dat er gekeken wordt hoe ver de macht van Tata Steel reikt. Ze zegt zelf de indruk te hebben dat die macht van de staalfabriek „nogal groot” is.