De hoop is nu op de pubers gevestigd

Natuurlijk, jongeren kunnen ook ziek worden van Covid-19, ernstig ziek zelfs. Ze kunnen langdurige klachten ontwikkelen. Uit een klein Noors onderzoek bleek dat ongeveer de helft van de jongeren maanden later nog ademhalingsproblemen, of concentratie- en vermoeidheidsklachten had. Ook kunnen jongeren in zeldzame gevallen net als volwassenen een ernstige ontstekingsreactie krijgen waarbij ziekenhuisopname of zelfs een behandeling op de IC nodig is.

Allemaal redenen waarom de Gezondheidsraad adviseert om ook 12- tot 18-jarigen te vaccineren.

Maar er is nóg een reden: ‘gezondheidswinst’ voor de hele bevolking. Als jongeren ook worden gevaccineerd, wordt een vierde golf minder waarschijnlijk en, zo schreef de Gezondheidsraad in het advies aan het kabinet, „zal het ook de ziektelast bij volwassenen terugdringen”.

Lees ook: 'Ja, het puberbrein kan volgens experts over vaccinatie beslissen '

Het RIVM was al aan het rekenen geslagen met de vaccinatiecijfers: is de huidige campagne – zonder de vaccinatie van 12- tot 18-jarigen – genoeg om een vierde golf te voorkomen? Dat bleek erg onzeker: er is een kans dat het reproductiegetal in de winter tóch weer boven de 1 uitkomt. Dat betekent dat een besmet persoon gemiddeld meer dan één ander aansteekt, waardoor de epidemie groeit. De kans is dan groot dat het virus uiteindelijk toch weer kwetsbare mensen ziek maakt, bij wie het vaccin niet werkt of die niet zijn gevaccineerd.

De groep die vatbaar is voor het virus is nog relatief groot, waarschuwde OMT-voorzitter Jaap van Dissel al meerdere keren: in elke leeftijdsgroep wil 10 tot 15 procent geen vaccin, en bij 5 tot 10 procent werkt het vaccin niet of onvoldoende. In totaal blijft 20 procent van de volwassenen dus vatbaar voor het virus.

Inmiddels is het virus door mutaties besmettelijker geworden, maar door de vaccinatiecampagne zou het reproductiegetal veel lager uitkomen. Het hangt af van de vaccinatiegraad hoe laag precies.

Als maar 65 procent van de vijftig-minners (boven de 18 jaar) zich laat vaccineren, zou het reproductiegetal in de winter op ongeveer 1,25 uitkomen. Met een vaccinatiegraad van 85 procent onder deze leeftijdsgroepen, ligt het reproductiegetal net boven de één, blijkt uit de berekening. Als ook 12- tot 18-jarigen zich laten vaccineren, wordt het reproductiegetal fors gereduceerd. Zelfs met een lage vaccinatiegraad van 65 procent onder vijftig-minners komt het maar iets boven de één uit. Met een wat hogere vaccinatiegraad van 75 procent komt het niet eens in de buurt van de gevaarlijke zone.

Hoge vaccinatiebereidheid

Die percentages lijken haalbaar: in enquêtes zegt ruim driekwart van de mensen tussen de 16 en 39 jaar zich te willen laten vaccineren. Of de R dan daadwerkelijk onder de 1 blijft, ook als alle maatregelen worden losgelaten, blijft afwachten: de modelleurs van het RIVM maken een paar optimistische aannames, zoals dat het vaccin levenslang beschermt en het niet alleen voorkomt dat mensen ziek worden, maar ook dat ze het virus niet meer kunnen doorgeven. Dat is nog onzeker. Het model suggereert wel dat het vaccineren van tieners een groot verschil maakt bij het voorkomen van een vierde golf.

Helemaal als een verrassing komt dat niet: de afgelopen maanden was de infectiegraad het hoogst onder jongeren.

Het gaat nog wel even duren voordat tieners daadwerkelijk gevaccineerd zijn. Doordat er nog altijd een beperkt aantal vaccins beschikbaar is en er bovendien nog volwassenen worden gevaccineerd, gaat het waarschijnlijk tot na september duren voor elke puber die dat wil is ingeënt. Net op tijd, hoopt het RIVM: vorig jaar begon de verspreiding van het virus op middelbare scholieren in oktober serieuze vormen aan te nemen.