Vergrijzend China wil meer kinderen, staat nu drie per gezin toe

Chinese ouders mogen voortaan drie kinderen krijgen in plaats van twee. Dat heeft de regering volgens Chinese media maandag besloten. Volgens het nieuwe beleid mogen Chinezen nu één kind ‘extra’ op de wereld zetten. Met dat besluit wil de regering in Beijing de toenemende vergrijzing een halt toeroepen. In China zijn vorig jaar twaalf miljoen baby’s geboren. Dat is het laagste aantal sinds 1961.

Het geboortecijfer in China ligt met gemiddeld 1,3 baby per moeder op een vergelijkbaar niveau als dat van andere vergrijzende landen zoals Japan en Italië. Volgens statistici willen vrouwen wel meer kinderen krijgen, maar zien vooral inwoners van grote steden vaak af van gezinsuitbreiding wegens de hoge kosten. Tegen het einde van vorig jaar steeg de Chinese bevolking tot ruim 1,4 miljard inwoners. Voor de komende jaren voorzien onderzoekers echter een krimp.

Vanaf 1979 hanteerde China een eenkindpolitiek om te voorkomen dat de bevolking te snel zou groeien. Dat had vergaande demografische effecten, zoals vergrijzing en een overschot aan jongens, doordat ouders vaker abortus lieten plegen als bleek dat hun ongeboren kind een meisje was. In 2015 voerde de regering de eerste hervormingen door en kregen Chinezen die als enig kind waren opgegroeid de mogelijkheid zelf twee kinderen te krijgen.

Te weinig effect

Daarna zette de regering de ingrijpende stap om het toegestane kindertal voor iedereen te verhogen van één naar twee. Dit heeft volgens onderzoekers onvoldoende effect gehad op de vergrijzing. Om die reden wil de regering ook de pensioenleeftijd opschroeven en jongeren met campagnes aansporen in het huwelijk te treden en een gezinsleven op te bouwen.

Bovendien belooft de regering om kinderopvang, zwangerschapsverlof en de geboorteverzekering te verbeteren, wat het aantrekkelijker moet maken om kinderen te krijgen.

Bankeconoom Hao Zhou betwijfelt of de veranderingen effect zullen hebben. „Het fundamentele probleem is de kosten van levensonderhoud”, zegt hij tegen persbureau Reuters. Ook de arbeidsmarkt moet anders, stellen critici. Nu kiezen vrouwen volgens hen vaak niet voor een tweede kind, omdat dit hun carrièrekansen beperkt.

De kosten van kinderen opvoeden in het huidige China zijn ongelofelijk hoog

Yifeu Li socioloog

Socioloog Yifeu Li beaamt dat en stelt dat Chinezen terughoudend zijn om een gezin met meerdere kinderen te stichten vanwege de „ongelofelijk hoge kosten van het opvoeden van kinderen in het huidige China”. Als voorbeelden van grote kostenposten noemt Li onderwijs, voedsel, reizen en huisvesting. Andere critici stellen dat de kinderopvang fors goedkoper moet worden om gezinsuitbreiding aanlokkelijker te maken.

Lees ook: Chinese bevolking groeit minder hard dan gehoopt door regering

China is momenteel het land met de grootste bevolking ter wereld, maar dreigt ingehaald te worden door India. Met 1,339 miljard, volgens opgave van het CIA World Factbook, is de Chinese bevolking nog maar zestig miljoen groter dan de Indiase. De Verenigde Naties schatten in dat India China in 2027 passeert.

Belangrijker is het verschil in leeftijdsopbouw van de bevolking, dat is uit te drukken in de zogeheten afhankelijkheidsratio: het aantal kinderen en gepensioneerden dat afhankelijk is van een persoon die werkt. In China stijgt dit getal, terwijl het in India alleen maar daalt. Een lagere afhankelijkheidsratio betekent over het algemeen een hogere welvaart.

In het verlengde hiervan maakt China zich zorgen over de economische groei. Maar vooralsnog heeft het land na de Verenigde Staten de grootste economie ter wereld. En het zal vermoedelijk wel even duren voordat India net zo ver is.