Omtzigt keert komende vier maanden niet terug in Kamer

Vermoeidheid Omtzigt laat zich de komende zestien weken vervangen als Kamerlid. Hij zegt niet tot rust te kunnen komen door alle speculaties rond zijn persoon in de Tweede Kamer en media.
Pieter Omtzigt droeg als Kamerlid bij aan de onthulling van de Toeslagenaffaire.
Pieter Omtzigt droeg als Kamerlid bij aan de onthulling van de Toeslagenaffaire. Foto Sem van der Wal/ANP

Pieter Omtzigt keert de komende vier maanden niet terug als Kamerlid van het CDA. Hij zal zich in die periode laten vervangen door Henri Bontenbal. Omtzigt heeft al langer last van vermoeidheidsklachten, waardoor hij zijn parlementaire werkzaamheden niet kan uitvoeren. „Het herstel vergt helaas wat langer dan ik zelf hoopte”, laat Omtzigt weten. Het besluit om zestien weken rust te nemen, is genomen in overleg met fractieleider Wopke Hoekstra en partijvoorzitter Marnix van Rij, schrijft Omtzigt dinsdag in een verklaring.

„Hoewel ik aangegeven had om echt rust nodig te hebben, lukt dat niet”, aldus Omtzigt, die dat wijt aan „een aantal plenaire Kamerdebatten die net iets te veel over mij gingen en niet over de zeer urgente problemen van Nederland” en „een lange reeks artikelen, optredens en speculaties in de media”. De CDA’er verwacht zich na de rustperiode weer in te kunnen zetten „voor de oplossing van dringende problemen in Nederland”. Als voorbeelden daarvoor noemde hij pensioenen, belastingen en zijn eigen initiatief voor „een nieuw sociaal contract” tussen de burger en overheid. Dat plan heeft Omtzigt opgesteld in reactie op de Toeslagenaffaire, het onderwerp dat hij samen met SP-Kamerlid Renske Leijten op de agenda zette, waarna het kabinet maanden later opstapte.

Na de verkiezingen was Omtzigt alleen in de Tweede Kamer om beëdigd te worden als Kamerlid. Ondanks zijn afwezigheid resoneerde zijn naam veelvuldig door het parlement. Omtzigt staat bekend als een vasthoudend en kritische machtscontroleur. Na de verkiezingen bleek Omtzigt al snel onderwerp van gesprek aan de formatietafel, waar VVD-leider Mark Rutte zijn naam noemde. Aanvankelijk ontkende Rutte dat hij over de positie van Omtzigt had gespeculeerd. In een tot diep in de nacht durend Kamerdebat kwam dat hem op zware kritiek te staan. Een door de voltallige oppositie gesteunde motie van wantrouwen overleefde Rutte maar nipt.

Sensibiliseren

Enkele weken later onthulde RTL Nieuws dat er al langer weerstand was tegen Omtzigt in coalitiekringen. Zo deden Hoekstra en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) een vergeefse poging om het Kamerlid te „sensibiliseren”, bleek uit later vrijgegeven notulen over de ministerraad. Daarmee zouden de CDA’ers hun partijgenoot duidelijk hebben willen maken dat zijn kritiek gevoelig lag in het kabinet. Na de publicatie van de notulen is aan de formatietafel vaak gesproken over het versterken van de positie van de Kamer ten opzichte van het kabinet - een onderwerp waar Omtzigt zich al langer sterk voor maakte. Demissionair premier Rutte liet daarop weten graag in gesprek te gaan met hem, maar twee weken geleden stelde het CDA-Kamerlid dat zo’n gesprek te vroeg zou zijn.

Nu Omtzigt bekend heeft gemaakt dat hij de komende maanden rust zal nemen, zal hij ook geen rol spelen in de formatie over een nieuw te vormen kabinet. CDA-leider Hoekstra zette de deur voor een nieuwe kabinetsdeelname onlangs op een kier, al zei hij zich goed te kunnen voorstellen dat zijn partij in de oppositie terecht komt. De tijdelijk vacante positie in de CDA-fractie van Omtzigt wordt de komende tijd ingevuld door Henri Bontenbal, die als zeventiende op de kandidatenlijst van de partij stond. Bontenbal is een natuurkundige die werkzaam was in de energiesector. Doordat het CDA vijftien zetels behaalde bij de verkiezingen, leek hij niet in de Kamer te belanden.

Lees ook: Wat wilde Wopke Hoekstra precies met dat ‘sensibiliseren’?