Leger Israël wil pas bestand als Hamas is gekortwiekt

De oorlog tussen Israël en Hamas van de laatste tien dagen verloopt tot nu toe volgens een herkenbaar patroon. Toen het conflict begin vorige week escaleerde en Hamas veel raketten begon af te vuren op Israëlische steden, besloot het militair veel sterkere Israël Hamas weer eens keihard aan te pakken.

Militaire analisten spreken in dit verband wel van ‘grasmaaien’. Israël heeft deze aanpak, waarbij zijn strijdkrachten proberen de militaire slagkracht en de militaire infrastructuur van Hamas zoveel mogelijk te kortwieken, ook gehanteerd bij militaire confrontaties met Hamas in 2009, 2012 en 2014. Dat daarbij veel burgerslachtoffers vallen neemt Israël op de koop toe. Hoofddoel van de operatie is zoveel ontwrichting te creëren aan Hamas-zijde dat Israël de komende tijd geen last zal hebben van nieuwe aanvallen vanuit de Gazastrook.

‘Maaioperatie’

Israël is hierbij niet uit op de ondergang van Hamas, iets wat het militair gezien wellicht zou kunnen bereiken. Het redeneert dat Hamas weliswaar een bijzonder hinderlijke buurman is maar een die nog altijd te prefereren valt boven een nog radicalere organisatie die aan het bewind kan komen als Hamas zou wegvallen. Een alternatief voor Hamas heeft Israël nog niet.

Tijdens zo’n ‘maaioperatie’ wenst Israël niet te worden gestoord. Oproepen van talrijke buitenlandse regeringen om de wapens direct te laten rusten zijn in dat stadium dan ook aan dovemansoren gericht.

Stilzwijgend laten de Amerikanen zo dus Israël eerst ‘het gras maaien’ bij Hamas

Dat weten ook de Verenigde Staten, vanouds de belangrijkste bondgenoot van Israël. Het is een van de redenen waarom president Joe Biden in eerste instantie zelf niet opriep tot een wapenstilstand en bij de VN-Veiligheidsraad een resolutie over het geweld liet blokkeren. Het zou zijn internationaal gezag geen goed hebben gedaan als premier Benjamin Netanyahu zo’n oproep naast zich neer had gelegd.

Stilzwijgend laten de Amerikanen zo dus Israël eerst ‘het gras maaien’ bij Hamas. Daarbij boekt het kennelijk goede vorderingen. Tevreden constateerde Netanyahu dinsdag in een filmpje op Twitter, staande voor een gevechtsvliegtuig, dat de Israëlische aanvallen „Hamas vele jaren hebben teruggezet”. Maar klaar is het werk nog niet. De demissionaire premier beloofde dat de aanvallen „zullen voortduren zo lang als nodig is om de rust te herstellen” voor Israël en zijn burgers.

De laatste dagen heeft de Israëlische luchtmacht vooral het wijd vertakte tunnelsysteem van Hamas gebombardeerd, een belangrijke schakel in de verdediging van de beweging. Niet alleen dienen de tunnels als schuilplaats voor haar leiders en manschappen maar ook om wapens te verbergen. Bovendien kan er ongezien materieel door naar elders worden vervoerd. Soms graven de Palestijnen tunnels tot op Israëlisch grondgebied voor acties tegen doelen daar.

Overleg over wapenstilstand

Ook bij de zes weken durende oorlog van 2014 baarden de tunnels de Israëliërs zorgen. Met luchtbombardementen slaagden ze er toen naar eigen gevoel onvoldoende in om ze te verwoesten. Daarom stuurden de generaals na ruim een week grondtroepen de Gazastrook in om die tunnels kapot te maken. Daarbij sneuvelden relatief veel Israëlische militairen.

Ditmaal hopen de Israëliërs dat hun bombardementen op de tunnels effectiever zijn, zodat er geen grondoffensief aan te pas hoeft te komen. De hogere aantallen doden die daarbij aan eigen zijde zouden vallen, zouden de steun in Israël voor de strijd kunnen ondermijnen.

Israël beseft dat het niet onbeperkt de tijd heeft om zo’n operatie af te ronden. Naarmate de strijd langer duurt en er vooral aan Palestijnse zijde meer doden vallen (230 Palestijnen tot nu toe, tegen 12 in Israël), neemt de internationale druk toe om een staakt-het-vuren af te kondigen. Ook de Verenigde Staten zijn daar gevoelig voor. President Biden riep dinsdag dan ook voor het eerst openlijk op tot een wapenstilstand. Een dag later zei hij na een gesprek met Netanyahu diezelfde dag nog een „belangrijke deëscalatie” te verwachten. Een woordvoerder van Hamas zei donderdag „binnen een dag of twee” een bestand te verwachten. Maar Israël zette deze donderdag zijn bombardementen op de Gazastrook nog voort en Eli Cohen, minister van inlichtingenzaken, verklaarde dat Israël ondanks internationale druk zal doorgaan „tot we besluiten dat we onze doelen bereikt hebben.” Door die groeiende druk lijkt zo’n bestand nu echter wel snel naderbij te komen.

Lees ook: De knutselraketten van Hamas reiken steeds verder