Twee maanden voor de openingsceremonie van ‘Tokio 2020’ in Japan National Stadium trekt het Internationaal Olympisch Comité (IOC) alle registers open om de steun van de Japanse bevolking voor het evenement terug te winnen. IOC-voorzitter Thomas Bach deed woensdag het aanbod om tijdens de Spelen extra medisch personeel te leveren in de aanhoudende strijd tegen het coronavirus.
Bach sprak bij het begin van een driedaagse vergadering van het IOC met de lokale organisatie van de Spelen. De IOC-voorzitter bood aan tijdens de Spelen, in samenwerking met een aantal nationale olympische comités, artsen en verpleegkundigen te laten werken vanuit het olympisch dorp en verschillende stadions. Zijn opmerkelijke geste lijkt een reactie op de oproep van de vereniging van regionale medici uit Tokio, met 6.000 leden, in een brief aan onder anderen premier Yoshihide Suga af te zien van het evenement. De Spelen, die op 23 juli zouden moeten beginnen, werden vorig jaar al uitgesteld vanwege de coronapandemie.
„Wij denken dat het de juiste keuze is een evenement te annuleren dat mogelijk het aantal geïnfecteerde mensen en doden kan verhogen”, schreven de medici aan premier Suga en de Japanse organisatie van de Spelen. „Virussen verspreiding zich doordat mensen bewegen. Japan zal een grote verantwoordelijkheid dragen als de Olympische en Paralympische Spelen de pandemie verergeren en het aantal mensen dat eronder lijdt, en komt te overlijden, vergroten.”
Noodtoestand
Terwijl de situatie in grote delen van Europa en de Verenigde Staten langzaam is verbeterd, is het virus in Japan nog volop aanwezig. Gemiddeld raken elke dag een kleine 6.000 Japanners besmet met het coronavirus, van wie zo’n 750 in Tokio. Voor steden als Tokio, Osaka en Kyoto geldt al wekenlang de noodtoestand. Onlangs werd die opnieuw verlengd, tot het einde van deze maand. Inmiddels zucht ook de noordelijke stad Sapporo, wegens het koelere klimaat aangewezen voor de olympische marathons, onder een noodtoestand. Die nijpende situatie is er mede verantwoordelijk voor dat Bach deze maand een bezoek aan Japan moest afzeggen.
In Japan zijn als gevolg van het virus zo’n 11.500 mensen overleden. Vergeleken met andere landen in het oosten van Azië is Japan daarmee beduidend zwaarder getroffen. Het trage tempo waarmee het vaccinatieprogramma wordt uitgevoerd speelt een belangrijke rol. Van de 125 miljoen Japanners is nog geen 2 procent gevaccineerd; het lijkt uitgesloten dat alle ouderen in het land zijn gevaccineerd op het moment dat de Spelen beginnen.
Door de aanhoudende ernst van de pandemie in Japan blijft de weerstand onder de bevolking tegen het evenement onverminderd groot. Volgens enquêtes wil zo’n driekwart van de bevolking dat de Spelen dit jaar niet doorgaan. Vorige week werd een online petitie met 350.000 handtekeningen ingediend tegen de Spelen.
Thomas Bach poogt al maanden de Japanse bevolking én de internationale sportwereld gerust te stellen. Woensdag sprak hij indirect tot de 15.000 olympische en paralympische sporters die in juli, augustus en september in Tokio worden verwacht. „Het belangrijkste principe is heel duidelijk: het olympisch dorp is een veilige plek en de Olympische en Paralympische Spelen zullen op een veilige manier georganiseerd zijn.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data70717827-1114f0.jpg)
Bach denkt dat meer dan 80 procent van de ‘bewoners’ van het olympisch dorp gevaccineerd zal zijn. Veel landen, waaronder Nederland, hebben olympische sporters in hun vaccinatieprogramma’s voorrang gegeven, zodat zij zich veilig kunnen voorbereiden op de Spelen en geen risico lopen als zij in Tokio zijn. De Japanse olympische ploeg zal volgens berichten vanaf juni worden gevaccineerd.
Financiële belangen
Terwijl de Japanse bevolking zich de afgelopen maanden steeds openlijker uitsprak tegen de Spelen heeft het IOC er na het uitstel van vorig jaar altijd op aangestuurd de Spelen nu wel te laten doorgaan. Het IOC heeft enorme financiële belangen rond het evenement. De organisatie haalt zo’n driekwart van zijn inkomsten uit de verkoop van televisierechten.
Ook voor Japan zijn de financiële gevolgen enorm als de Spelen opnieuw niet door zouden gaan. Volgens officiële cijfers heeft het land 12,6 miljard euro uitgegeven voor het evenement, maar in onderzoeken binnen de overheid komen veel hogere bedragen naar boven.
Terwijl Bach wijst op tal van sportevenementen die het afgelopen jaar succesvol zijn gehouden, wijzen Japanse medici, wetenschappers en burgers op de extra belasting die de Spelen zullen vormen voor de medische instellingen. Het evenement zou de inzet vergen van ruim tienduizend verpleegkundigen, verplegers en sportartsen.
Verschillende prefecturen rond Tokio hebben al laten weten olympische sporters geen voorrang te zullen geven als zij moeten worden behandeld. Ook zijn buitenlandse olympische delegaties op veel plaatsen niet meer welkom.
Ook vanuit het Japanse bedrijfsleven komt hevige kritiek op het besluit gewoon door te gaan met de Olympische en Paralympische Spelen. Deze week noemde de oprichter en ceo van internet-verkoper Rakuten, Hiroshi Mikitani, het doorgaan van het evenement „een zelfmoordmissie”. Hij wees vooral op het risico dat het land met de komst van tienduizenden buitenlandse sporters en begeleiders ook nieuwe varianten van het coronavirus binnen haalt.
Buitenlandse fans zijn tijdens de Spelen niet welkom in Japan. Binnenkort besluit de organisatie of tijdens de olympische wedstrijden wel Japanse toeschouwers aanwezig mogen zijn.