De brokstukken van D-reizen worden verdeeld

De reisbureaus van D-reizen maken een doorstart. De curatoren van D-rt Groep, het moederbedrijf van D-reizen en VakantieXperts, hebben dinsdagavond een akkoord bereikt met Prijsvrij Vakanties.

Hoeveel reisbureaus Prijsvrij wil overnemen van D-reizen, is nog niet bekend. Dat zullen er waarschijnlijk 100 tot 150 zijn, veel minder dan de 285 filialen die D-rt Groep exploiteerde. Zodra bekend wordt met hoeveel reisbureaus Prijsvrij wil doorstarten, is ook het lot bekend van de 1.150 werknemers van D-rt Groep. Voor hen is voorlopig ontslag aangevraagd.

D-reizen, jarenlang een van de bekendste reisbedrijven van Nederland en een bekend gezicht in veel winkelstraten, ging 6 april failliet. De rechtbank in Haarlem sprak het faillissement uit van D-rt Groep BV, de holding achter D-reizen en VakantieXperts. De 29 franchisenemers van VakantieXperts vielen niet onder het faillissement.

Lees ook: Curatoren zetten vraagtekens bij geldstromen vlak voor bankroet D-Reizen

Wat er precies is gebeurd in de top van D-reizen vlak voordat de keten failliet ging, is de curatoren nog niet helemaal duidelijk, bleek begin mei uit het eerste faillissementsverslag. Zo verplaatsten de vorige eigenaren korte tijd het merk D-reizen naar een eigen BV. Dat is inmiddels hersteld, maar de curatoren doen nog nader onderzoek naar de geldstromen in de laatste maanden voor het faillissement. Hun volgende verslag verschijnt in augustus.

Prijsvrij Vakanties uit Den Bosch werd al enkele weken genoemd in relatie tot een doorstart van D-reizen. In een persverklaring zegt Marc van Deursen, directeur van Prijsvrij, woensdag: „Toen ik twintig jaar geleden als ICT-ondernemer begon was D-reizen mijn eerste klant. Dat eerste vertrouwen dat ze mij als het grootste reisbedrijf van Nederland toen gaven heeft vervolgens de deur geopend bij veel andere reisbedrijven.”

Prijsvrij is niet de enige partij die wil doorstarten met een deel van D-reizen. Het in Nederland relatief onbekende Hillman Travel, dat achttien reisbureaus heeft in België, meldde eerder deze maand dat het deals heeft gesloten met pandeigenaren van tientallen D-reizen-vestigingen. Hillman Travel van ondernemer Franz Bergman hoopt vijftig tot zestig van die filialen om te vormen tot Hillman Travel-winkels.

Pakketreizen

D-rt Groep BV was de opvolger van het reisbureau dat supermarkteigenaar Dirk van den Broek in 1966 had opgericht in Amsterdam. Aanvankelijk was het bedrijf van Van den Broek ook touroperator, maar vanaf 1982 richtte het zich alleen op de reisbureaus. D-reizen verkocht pakketreizen (en vliegtickets) van andere aanbieders.

In 2014 deed Van den Broek de reiswinkels over aan het Duitse RT/Raiffeisen Turistik Group, een concern met 7.500 reisbureaus in onder meer Duitsland. In december 2020 kwam D-rt Groep weer in Nederlandse handen. Ondernemers Jan Henne De Dijn, die eerder bij D-rt werkte, en Marije Haeck namen de Nederlandse keten over.

Net als andere bedrijven in de reissector had D-rt veel last van de coronacrisis, en als gevolg daarvan de lockdowns en reisbeperkingen. Het bedrijf zag zijn omzet teruglopen van 636 miljoen euro in 2019 naar 30 miljoen vorig jaar.

Vouchers

D-reizen kwam dit voorjaar in urgente financiële problemen doordat de tegoedbonnen afliepen die het bedrijf had uitgegeven aan reizigers. Vakantiegangers die wel hadden geboekt (en aanbetaald) voor een vakantie via D-reizen, maar door de reisbeperkingen niet konden vertrekken, werden gecompenseerd met deze reisvouchers.

In totaal zou D-reizen zo’n 42 miljoen euro aan vouchers hebben uitstaan bij 22.000 klanten. Die zullen op termijn waarschijnlijk allemaal worden gecompenseerd, maar de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) is nog bezig de administratie op orde te krijgen. „Wacht u deze geduldig af. SGR gaat voor u aan de slag”, meldt het fonds op zijn website.

Voor reisbedrijven die in financiële problemen zijn gekomen doordat klanten hun geld terugwillen, heeft de overheid een ‘voucherfonds’ opgericht. Dat bood D-reizen uiteindelijk geen redding. In maart bepaalde de voorzieningenrechter in Rotterdam dat D-reizen geen aanspraak kon maken op een deel van de 400 miljoen euro van het voucherfonds. Het fonds is volgens de rechter alleen bedoeld voor bedrijven die zelf reizen organiseren, niet voor tussenpersonen als D-reizen. Bovendien ontbrak in maart nog goedkeuring van de Europese Commissie voor deze overheidssteun.

Duitse supermarktgigant

Prijsvrij (omzet 2019 circa 200 miljoen euro, honderd werknemers) is opgericht in 2010 en sinds 2014 voor de helft eigendom van het Duitse concern REWE. De rest is in handen van oprichter Marc van Deursen.

REWE is een van de grootste supermarktconcerns van Duitsland. De gigant bezit zo’n 3.500 supermarkten in Duitsland en elders en exploiteert ook bouwmarkten en reisorganisaties. REWE’s supermarkten profiteerden vorig jaar sterk van de lockdowns. De groep haalde een omzet van 75,3 miljard euro, ruim 20 procent meer dan in 2019. Het brutoresultaat (ebitda) steeg met 300 miljoen naar 4,4 miljard euro. De groep heeft 384.000 werknemers (282.000 in Duitsland).

Op het gebied van reizen is REWE de nummer twee van Duitsland, na TUI Group. REWE’s divisie DER Touristik heeft touroperators en reisbureaus als ITS, Jahn Reisen, Dertour, Kuoni en in Nederland, naast Prijsvrij Vakanties, Koning Aap. In 2019 zette DER Touristik voor 5 miljard euro om, vorig jaar door de coronabeperkingen nog maar 1,3 miljard euro.

Prijsvrij en D-reizen stonden de afgelopen jaren herhaaldelijk tegenover elkaar in de rechtszaal. Prijsvrij beschuldigde D-reizen en het voormalige Neckermann Reizen, eigendom van het inmiddels failliete Thomas Cook, van handjeklap. Neckermann zou bepaalde reizen wél via D-reizen aanbieden maar niet via concurrent Prijsvrij, wat het Bossche bedrijf zou benadelen. In maart 2021 kwamen Prijsvrij, D-reizen en de curatoren van Neckerman/Thomas Cook een schikking overeen. Prijsvrij ontving 4,2 miljoen euro.

Eerder procedeerden Prijsvrij en reisorganisatie Corendon al tot aan de Hoge Raad. Prijsvrij verkocht enige tijd de reizen van Corendon, maar die laatste zegde de overeenkomst voortijdig op. De rechtbank kende Prijsvrij aanvankelijk een vergoeding van ruim 1 miljoen euro toe, maar het gerechtshof en later de Hoge Raad stelden Corendon in het gelijk. Er lopen nog andere zaken tussen beide partijen.

Gevolg is dat Prijsvrij geen reizen meer verkoopt van Corendon. Dat heeft Prijsvrij opgevangen met eigen reizen van zijn touroperator Sunmix. Het bedrijf noemt dat een ‘virtuele touroperator’: niet een mens maar een machine stelt (automatisch) pakketreizen samen.

D-reizen deed sinds vorig jaar ook al geen zaken meer met een andere grote touroperator, marktleider TUI, vanwege onenigheid over de reisvouchers. Als beide grote touroperators, Corendon en TUI, blijven weigeren reizen te verkopen via D-reizen/Prijsvrij, kan dat een succesvolle doorstart schaden.