Mutlu Karabulut, eigenaar van Fit-Kickboxing in Hengelo, kan niet wachten om weer te beginnen. In januari verhuisde hij met zijn sportschool - toen nog gelegen in een antikraakpand - naar een accommodatie die beter past bij zijn gym. In zekere zin is corona hem zelfs behulpzaam geweest: van de leverancier mag Karabulut zijn nieuwe apparatuur later betalen. Om dat te kunnen, wil hij zo volop mogelijk aan de slag. „Nu trainen we alleen maar buiten. Ik kan niet wachten met de leden mijn splinternieuwe gym binnen te gaan. Alles staat helemaal klaar.”
Alles bij elkaar zijn de sportscholen in Nederland sinds 16 maart vorig jaar slechts vijfenhalve maand open geweest. Ze hoopten vanaf dinsdag open te mogen, maar werden vorige week met uitstel geconfronteerd. Mogelijk komt het kabinet dinsdagavond met een nieuwe datum. Ondanks deze onzekerheid overheerst bij sportschoolhouders optimisme.
Fit-Kickboxing heeft na de eerste lockdown, die maart vorig jaar begon, slechts 20 van zijn 450 leden zien vertrekken. „Dat valt heel erg mee”, vindt Karabulut. „Ik heb tegen hen gezegd dat ze moeten gaan als ze de contributie niet konden betalen. Maar bijna iedereen is gebleven.” Hij schrijft die loyaliteit toe aan zijn persoonlijke band met de leden. „Bij mij train je nooit alleen, en ik ken iedereen bij naam. Ik denk dat dat mij gered heeft.”
Ongezond eten
Felicia Farias Puga, manager van de Change-healthclub in Amsterdam Zuidoost, is wel flink wat klanten van haar sportschool verloren. Hoeveel wil ze niet zeggen. Ze vertrouwt erop dat die terugkomen. „Onze gym is een soort community, we hechten veel waarde aan saamhorigheid en een goede sfeer.” Bovendien: „Onze sportschool is 24/7 open, daarmee onderscheiden we ons.”
Wat de kosten betreft, trof het dat Farias Puga de enige in loondienst is. Wel heeft ze geprobeerd haar team – vijf freelancers – bezig te houden. „Die horen bij ons. We hebben geprobeerd voor werk te zorgen door onder meer work-outvideo’s op te nemen.”
Het uitstel van de versoepelingen per 11 mei zag Farias Puga aankomen, zegt ze. „Maar ik vind de situatie wel scheef. Veel mensen hebben last van een dip doordat ze niet kunnen bewegen. En tegelijkertijd kan je wel elke dag ongezond eten bij de Mac.”
Concurrenten
De Arena Gym in Amsterdam Zuidoost is tijdens de lockdown juist gegroeid in ledental. „We hebben gewoon altijd iets aan te bieden gehad”, zegt eigenaar Jurre Grimberg. „In het begin verloren we 20 procent van onze klanten. Toen deden we alleen online work-outs. Maar we zijn heel snel begonnen met de bouw van een buitengym. Toen die openging, verdubbelde ons ledenaantal.” Volgens Grimberg is zijn sportschool de enige met een uitgebreide buitengym in de omgeving. „Met een grote tent waar je zelfstandig kunt trainen, stootzakken, crossfitlessen. Je kunt zelfs gratis voor de deur parkeren, dus mensen komen uit de hele stad om bij ons te sporten.” Die aanpassing kostte hem wel anderhalve ton, terwijl in de sportschool duizend vierkante meter leegstaat.
Grimberg verwacht extra drukte als de gyms weer open mogen. „Het wordt een gekkenhuis”, voorspelt hij, „net als op Nieuwjaarsdag, als iedereen z’n kerstkilo’s eraf wil sporten. Onze prognose is dat we in de eerste dertig dagen honderd nieuwe leden scoren. Het nadeel is wel dat iedereen dan weer open is, en dat we onze goede positie ten opzichte van concurrenten misschien een beetje kwijtraken.”
Vitaminepakketten
Zelfstandige sportscholen zoals Arena Gym, Change-healthclub en Fit-Kickboxing zeggen dat ze de lockdown goed hebben doorstaan.
Ook een beursgenoteerde keten als Basic-Fit kijkt optimistisch vooruit, ofschoon de afgelopen maanden dramatisch waren. Van de ruim 900 sportscholen was 94 procent gesloten, waaronder de ruim 200 clubs in Nederland. De omzet bedroeg afgelopen kwartaal 10,7 miljoen euro, waar dat een jaar eerder, toen de clubs nog tweeënhalve maand draaiden, 137,5 miljoen was. Van de twee miljoen leden eind 2020 beëindigde 10 procent zijn lidmaatschap. Basic-Fit moest een overbruggingskrediet regelen van 150 miljoen euro.
Urban Gym Group – met de formules TrainMore, Clubsportive en High Studios – zag het ledental eveneens dalen. Wel waren er binnen de 25 vestigingen grote verschillen. Marjolijn Meijer, die de fitnessketen leidt: „Gemiddeld is ons ledenverlies 16 tot 27 procent geweest, maar we hebben ook een club met 50 procent. Gelukkig is dat er maar een.”
Urban Gym Group deed van alles om de leden waar voor hun geld te geven, vertelt Meijer. „Bijvoorbeeld met online of buitenlessen, of door vitaminepakketten en truien van ons bedrijf weg te geven.” Ze benadrukt de sociale rol van de sportscholen: „Onze leden konden ook naar de gym komen voor coffee-to-go en een praatje op afstand, als ze daar behoefte aan hadden.”
Contracten met medewerkers zijn tijdens de lockdown veelal niet verlengd. „Maar we zijn met iedereen in contact gebleven. Inmiddels hebben we poolshoogte genomen en blijkt 75 procent weer bij ons te willen komen werken zodra dat kan. Daar zijn we ontzettend blij mee.”
Anderhalvemeterregel
Ronald Wouters, algemeen directeur van branchevereniging NL Actief, maakt zich wel zorgen. Ook na heropening kunnen sportscholen verlies lijden, vreest hij. Ook als de mensen sporten dan nog in hun ‘systeem’ hebben, kunnen sportscholen door de anderhalvemeterregel nog maar zo’n twee derde van hun ruimte benutten. Dat kan klanten kosten en hindert de werving van nieuwe.
„Ik vind niet dat we in een slachtofferrol moeten kruipen”, zegt Karabulut. „Zolang je kunt sporten, is het goed. In mijn sportschool doen we vooral aan kickboksen, en dat kan ook met stootkussens. Judoka’s, voor wie fysiek contact onvervangbaar is, díé hebben het nu zwaar.”
De Urban Gym Group zag in de eerste lockdown veel leden afhaken die daarna direct terugkeerden. Meijer verwacht dat dit opnieuw gebeurt, en dat ze straks op oude voet verder kan. „Onze leden zijn jong en willen er fit uitzien. Er is echt knaldrang, zoals dat heet. Fit zijn lijkt wel het nieuwe uitgaan. Op vrijdag- en zaterdagavond draait straks bij ons een dj tijdens het trainen. Ik weet zeker dat het fantastisch wordt.”