Kinderombudsvrouw: laten we de jongeren nog een paar maanden een béétje structuur bieden

Kinderen en jongeren komen er bekaaid vanaf in de adviezen van het Outbreak Management Team en de persconferenties van het kabinet, vindt Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer. „Het gaat voortdurend over de opening van winkels en terrassen, over fieldlabs en vaccinatiestrategieën, maar ondertussen mogen studenten in het mbo en hoger onderwijs nog maar een dag per week naar school en zitten leerlingen in het voortgezet onderwijs gemiddeld drie dagen per week thuis.”

Kalverboer maakt zich zorgen en roept het kabinet op om vooral de middelbare scholen en mbo’s zo snel mogelijk, liefst direct na de meivakantie, weer helemaal te openen. „De schade die we aanrichten door jongeren zo te laten bungelen is enorm.”

Wat is die schade volgens u?

„We weten al langere tijd dat het met veel kinderen en jongeren niet goed gaat door corona. Dat de ongelijkheid tussen kinderen toeneemt, dat er meer jongeren eenzaam en depressief zijn. Neem alleen al het mbo: daar zitten relatief veel kwetsbare jongeren die gebaat zijn bij structuur en ondersteuning, maar zij zitten nog steeds het grootste deel van de week thuis. Ik spreek regelmatig met directeuren van mbo’s die zeggen dat ze leerlingen kwijtraken. Ik spreek artsen die zich zorgen maken over het groeiend aantal jongeren dat zich meldt met depressies en suïcidale gedachten. Jeugdpsychiaters trekken al maanden aan de bel!

Kinderombudsvrouw over de schoolsluiting: er bekroop me een gevoel van schaamte

„Er voltrekt zich een stille ramp. Over een jaar, of misschien pas over vijf jaar, zullen we zien wat we aangericht hebben met een coronabeleid dat totaal gefixeerd is op de ontwikkeling van het virus en weinig oog heeft voor kinderen. Het gaat alleen maar over de korte termijn, de dagkoersen. Alsof niet doordringt dat dit beleid op de lange termijn vooral kinderen en jongeren treft.”

Wat zijn de gevolgen op de lange termijn?

„Ik ben bang dat deze generatie het op allerlei fronten moeilijker gaat krijgen dan andere generaties. Zij hebben zich op een cruciale leeftijd niet op een normale manier kunnen ontwikkelen door sociale isolatie en gebrek aan structuur. Dat kan leiden tot mentale problemen. En hoe eerder je daar in je leven mee te maken krijgt, hoe groter de invloed is op de rest van je leven. Daar maak ik me enorme zorgen over.

„De zorgen worden inmiddels breed gedeeld, iedereen vindt het erg, maar het heeft geen consequenties voor het beleid. Het wordt weggewuifd in de hele belangenafweging van het kabinet.”

Hoe komt dat?

„Het is altijd al moeilijker om de stem van kinderen te laten horen. We vinden volwassenen belangrijker. Ik snap het wel: die volwassenen liggen in de ziekenhuizen, kinderen en jongeren niet. Kinderen laten bovendien niet snel van zich horen. Ze maken zich klein als ze in de problemen zitten, trekken zich terug. Hun frustraties worden vaak pas zichtbaar bij excessen, zoals laatst bij die uit de hand gelopen eindexamenstunt in Bussum.

„Leerkrachten waren verbijsterd over die hele leuke, gewone leerlingen die ineens met stenen gooiden en geweld gebruikten tegen leerkrachten en agenten. Maar daar zag je, en dat zeg ik vanuit mijn pedagogische achtergrond, vooral iets van de opgekropte frustratie over hun onmacht. Diezelfde onmacht kan leiden tot depressieve gevoelens of eetproblemen.”

Lees ook: Is schoolsluiting de schade aan kinderen waard?

U wilt dat de scholen zo snel mogelijk helemaal opengaan, maar de ziekenhuizen liggen nog vol en scholieren verspreiden het virus ook.

„Ik snap dat mijn timing lastig is. Maar mijn vraag is vooral om meer rekening te houden met kinderen en jongeren. Laat hún belangen ook meewegen. Zij hebben misschien wel het meeste moeten inleveren, terwijl ze zelf nauwelijks geraakt worden door het virus.”

Heeft uw pleidooi nog zin? Over een paar maanden is het zomervakantie.

„Júíst daarom heeft het zin. Laten we alsjeblieft proberen om jongeren voor de zomer nog een paar maanden een béétje structuur te bieden.”