Intensivisten in Noord-Brabant sturen brandbrief over werkdruk en kwaliteit op IC’s

Dit blog is gesloten

Dit blog over de belangrijkste ontwikkelingen rond het coronavirus van zaterdag 24 april is gesloten. Volg het laatste nieuws in het nieuwe blog:

Laatste nieuws Covid-19 Zeker 27 doden bij brand in ziekenhuis in Bagdad voor coronapatiënten

Dit was het belangrijkste nieuws van zaterdag:

• Er was veel te doen over uitspraken van Jaap van Delden, de directeur van het RIVM-vaccinatieprogramma. In een interview stelde hij te verwachten dat het AstraZeneca-vaccin, dat een flinke imago-deuk heeft opgelopen vanwege de prikpauzes, binnenkort niet meer worden gebruikt in Nederland. Er worden volgens hem genoeg andere vaccins geleverd.
• Huisartsen reageerden verontwaardigd op die opmerkingen, want zij willen liefst snel en veel mensen inenten. De AstraZeneca-vaccins zijn nu voorradig, en moeten wat de Landelijke Huisartsen Vereniging betreft ook nu worden gebruikt. Enkele huisartsen riepen het kabinet op meer werk te maken van publieksvoorlichting over de vaccinaties.
• Daar kwam nog een bericht van artsen bij: intensivisten van Noord-Brabantse ziekenhuizen zijn zeer bezorgd over de werkdruk en bezetting op de IC’s. In een brandbrief schrijven ze dat Nederlanders niet voldoende beseffen hoe ernstig de situatie is.
• In Nederland lagen zaterdag 816 coronapatiënten op een intensive care, 21 minder dan een dag eerder. Het LCPS meldde daarmee de grootste afname sinds 13 maart. In totaal liggen er 2.514 coronapatiënten in de ziekenhuizen. Bij het RIVM werden tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend 8.123 nieuwe coronagevallen geregistreerd.
• Aan de andere kant van de wereld, in India, groeit het drama. Er is wanhoop om zuurstoftekorten voor de coronapatiënten. Duitsland en Iran zijn de volgende landen die inreisbeperkingen doorvoeren.

Intensivisten in Noord-Brabant slaan alarm met brandbrief

Medisch specialisten van ziekenhuizen in Noord-Brabant maken zich grote zorgen over de werkdruk voor het zorgpersoneel. Via LinkedIn en andere sociale media hebben intensivisten een brandbrief laten circuleren, gericht aan demissionair gezondheidsminister Hugo de Jonge en Ernst Kuipers van het LCPS. Daarin zetten zij uiteen welke „fysieke en emotionele belasting” het zorgpersoneel ervaart. Daardoor komt volgens de ondertekenaars de kwaliteit van de zorg op de IC’s in gevaar, terwijl de artsen de indruk hebben dat „de Nederlandse bevolking niet lijkt te beseffen hoe dicht we ons momenteel bevinden bij het moment dat de grens van onze IC-capaciteit bereikt wordt”.

In het Amphia Ziekenhuis in Breda bereidt het personeel zich al voor op ‘code zwart’, het scenario waarin artsen moeten selecteren welke patiënten wel of geen plek krijgen op de intensive care. Die situatie heeft zich in Nederland nog niet voorgedaan, maar in het Bredase ziekenhuis moest de IC-capaciteit voor de coronagevallen wel worden opgeschaald. In een uitzending van het programma Nieuwsuur zegt een manager van de IC, Merijn Kant, daarover: „Ik hoop dat we dat stadium [van code zwart] niet bereiken, maar we houden met alles rekening.”

Ook Kant maakt zich zorgen vanwege de aangekondigde versoepelingen, die vanaf komende woensdag gelden. „Ik ben gewoon bang dat deze zorg niet aankunnen.”

Huisartsen zijn ‘verontwaardigd’ over uitspraken van RIVM-vaccinatiedirecteur

Uitspraken van Jaap van Delden, die bij het RIVM verantwoordelijk is voor het Nederlandse vaccinatieprogramma, hebben in de loop van zaterdag voor „verontwaardiging en onrust” gezorgd onder huisartsen. De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) heeft daarover een verklaring gepubliceerd op de eigen website.

In het AD ging Van Delden uitgebreid in op het gebruik van het AstraZeneca-vaccin. Dat middel is volgens Van Delden binnenkort niet meer nodig, omdat binnenkort genoeg vaccins van andere farmaceuten aan Nederland worden geleverd. Ook zei hij te begrijpen dat mensen liever niet met het AstraZeneca-vaccin worden ingeënt, na eerdere prikpauzes en onderzoeken naar enkele zeldzame, ernstige bijwerkingen. Huisartsen hebben via meerdere media te kennen gegeven dat er geregeld AstraZeneca-doses overblijven.

Volgens het LHV helpen Van Deldens uitspraken „absoluut” niet bij pogingen om de opkomst voor vaccinaties zo hoog mogelijk te houden, zo staat in de verklaring:

„De inzet van AstraZeneca is juist erg belangrijk in deze weken. Ons uitgangspunt (en dat van de overheid) is immers om zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk te vaccineren en daarmee te beschermen tegen een ernstige Covid-infectie.”

Volgens de organisatie is AstraZeneca, dat door de huisartsen wordt toegediend, nog lang niet uit de roulatie: „het beste vaccin is altijd het vaccin dat het snelst beschikbaar is”. LHV laat verder weten de oproep te steunen die zaterdag werd gepubliceerd door huisarts Shakib Sana en internist Robin Peeters, voor een betere voorlichtingscampagne omtrent de coronavaccinatie.

Antilockdowndemonstranten protesteren in Londen

In Londen hebben zaterdag enkele duizenden mensen deelgenomen aan een antilockdowndemonstratie. Volgens persbureau Reuters kwamen zij „bijeen voor vrijheid” en waren op borden leuzen tegen mondmaskers en vaccinaties te lezen. Een woordvoerder van de Metropolitan Police, de politiedienst van de Britse hoofdstad, laat weten dat er geen arrestaties zijn verricht.

Het protest komt juist na de eerste versoepelingen van de lockdown in Engeland. Sinds 12 april mogen mensen weer buiten op een terras plaatsnemen en kunnen niet-essentiële winkels weer open, mits strenge maatregelen in acht worden genomen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Geen Oranjedag in Breda, maar wel groepjes feestvierders

In het centrum van Breda was het zaterdagmiddag op verschillende plekken druk. Een flinke groep mensen had zich door de stad verspreid. Volgens Omroep Brabant werd er gefeest en gedronken, en BN De Stem schrijft dat de aanwezigen de coronaregels niet in acht namen. De politie laat weten zo’n tweehonderd boetes te hebben uitgedeeld.

Deze uitbundigheid in Breda was niet zo verrassend, want in de stad zou zaterdag eigenlijk de 538 Oranjedag plaatsvinden, een Fieldlab-evenement van de radiozender. Daarbij zouden tienduizend mensen samenkomen op het Chasséveld in het centrum van de stad. De gemeente besloot afgelopen maandag toch geen vergunning af te geven „vanwege de oplopende maatschappelijke onrust” over het testevenement. De plannen hadden veel stof doen opwaaien. Zo had het personeel van het Amphia Ziekenhuis in Breda opgroepen om het feest niet door te laten gaan.

Of de mensen die zaterdag in Breda waren daadwerkelijk op het geschrapte feest waren afgekomen, kan de politie niet zeggen. Een woordvoerder vertelt aan persbureau ANP dat voor de Oranjedag ME was ingeschakeld. „Voor de zekerheid zijn die alsnog ingezet, omdat we niet goed konden inschatten wat er vandaag zou gaan gebeuren”, aldus de woordvoerder.

De feestvierders die in de stad waren, zijn door de politie ingesloten in de Haven, een deel van het stadscentrum dat geldt als uitgaansgebied. Daar verzochten agenten hen te vertrekken en naar huis te gaan. Het merendeel heeft „netjes” gehoor gegeven aan het verzoek, volgens de politiewoordvoerder. BN De Stem schrijft dat horecagelegenheden in het centrum in overleg met de gemeente de afhaalloketten hebben gesloten.

Lees ook: Het geloof in de testsamenleving vertoont scheurtjes

In het buitenland: man op Mallorca verspreidde moedwillig coronavirus, meer landen beperken reizen India

Een greep uit buitenlandse nieuws over het coronavirus:

• Op het eiland Mallorca is een man opgepakt die in januari moedwillig het coronavirus zou hebben verspreid. De Spaanse politie heeft zaterdag bekendgemaakt dat de 40-jarige man wordt verdacht van het opzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel aan 22 mensen. Hij zou ondanks zijn symptomen - meer dan 40 graden koorts en niezen - op zijn werk zijn geweest in de stad Manacor en weigerde naar huis te gaan toen zijn baas daar om vroeg. Nadat hij een PCR-test had laten uitvoeren, wachtte hij de uitslag niet thuis af. In plaats daarvan ging hij opnieuw naar zijn werk en daarna naar een sportschool. Er wordt hem aangerekend dat hij op die twee locaties in totaal acht mensen rechtstreeks heeft aangestoken. Veertien anderen werden indirect besmet. In een verklaring stelt de politie dat de man zelfs had gedreigd: „Ik ga jullie allemaal aansteken met het coronavirus.”
• Iran heeft het vliegverkeer van en naar India en Pakistan stilgelegd. Dat melden internationale persbureaus op basis van IRNA, het staatspersbureau. De civiele luchtvaartorganisatie blokkeert de vluchten vanwege de dramatische toename van het aantal coronagevallen in die twee landen. Het besluit is genomen in overleg met het Iraanse ministerie van Volksgezondheid en is vanaf zaterdag middernacht van kracht. De Verenigde Arabische Emiraten en Oman hadden eerder al dezelfde maatregel doorgevoerd. Reizigers uit India mogen alleen het Verenigd Koninkrijk in als zij Brits zijn of in het VK verblijven.
• Ook Duitsland gaat het reisverkeer uit India zwaar beperken, heeft de Duitse Gezondheidsminister Jens Spahn laten weten. Dit is volgens hem nodig „om onze vaccinatiecampagne niet in gevaar te brengen”. Vanaf maandag geldt India voor de Duitse regering als ‘virus-variantgebied’.

Lees ook: Het is stil in het reisbureau van Prasad, nu Londen vluchten uit India schrapt

Grootste daling IC-patiënten sinds medio maart

Er liggen zaterdag opgeteld 816 coronapatiënten op een intensive care in Nederland. Dat zijn er 21 minder dan de dag ervoor, de grootste afname sinds 13 maart. Dat blijkt zaterdagmiddag uit de laatste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Donderdag nam het aantal IC-patiënten met Covid-19 nog toe met 17. Dat was de grootste stijging in twee weken tijd. Een dag later nam dat aantal af met twee.

In totaal liggen er volgens LCPS op dit moment 2.514 coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen. Dat zijn er 99 minder dan op vrijdag.

RIVM: besmettingen gedaald

Ook het aantal nieuwe besmettingen is in het laatste etmaal gedaald. Het RIVM meldt dat tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend 8.123 nieuwe coronagevallen zijn geregistreerd. Dat zijn er 1.152 minder vergeleken met de voorgaande dag. In diezelfde periode zijn 22 sterfgevallen genoteerd, een cijfer dat acht gevallen hoger ligt. Het betekent niet dat er 22 coronapatiënten in de afgelopen 24 uur zijn overleden, want een sterfgeval wordt soms met een of twee dagen vertraging doorgegeven aan het RIVM.

Wanhoop in India om zuurstoftekort, ziekenhuizen stappen naar de rechter

Het gebrek aan medische zuurstof voor de behandeling van coronapatiënten in ademnood leidt tot wanhopige taferelen bij Indiase ziekenhuizen. Dat melden meerdere Indiase media zaterdag. Vrijdagavond kwamen twintig mensen om het leven in het Jaipur Golden-ziekenhuis in de hoofdstad New Delhi, waar nog eens tweehonderd patiënten liggen voor wie een tekort dreigt. Een dag eerder kwamen in dezelfde stad 25 van de „ziekste” coronapatiënten om in het Sir Ganga Ram ziekenhuis, een van de grootste coronaziekenhuizen van het land. Weer twee andere ziekenhuizen in de hoofdstad proberen nu zuurstofleveringen af te dwingen via de rechter.

De tekorten zijn op sommige plekken zo nijpend, dat meerdere patiënten aan één zuurstoftank liggen en familieleden het verzoek krijgen zelf zuurstoftanks mee te nemen, schrijft de landelijke krant The Indian Express. Verschillende grote ziekenhuizen nemen geen patiënten meer op, zij worden in sommige gevallen geweigerd bij de poort, meldt een lokale journalist op Twitter.

In een ziekenhuis in de stad Gurugram, even buiten New Delhi, konden tientallen levens ternauwernood worden gered toen een zuurstoflevering op het laatste moment arriveerde. In een privéziekenhuis in de noordelijke stad Amritsar kwam zo’n levering te laat en stierven zes coronapatiënten. Om de toevoer van zuurstof te versnellen worden inmiddels ook treinen ingezet. Ook tijdens de eerste besmettingsgolf kampte India met een leveringstekort van medische zuurstof.

In India worden na een relatief rustige periode de laatste week records gebroken van het aantal nieuwe gemelde coronabesmettingen en sterfgevallen als gevolg van de longziekte Covid-19. Een nieuwe, Indiase variant zorgt voor een forse stijging van het aantal besmettingen. In de afgelopen 24 uur ging het om 346.786 besmettingen en 2.624 coronadoden.

Oproep artsen aan kabinet: zorg snel voor betere vaccinatievoorlichting

Een groep huisartsen en medische specialisten doet een dringende oproep voor een grootschalige publieke informatiecampagne over het belang van coronavaccinaties. Volgens hen moeten bewoners van achterstandswijken beter worden voorgelicht over de voor- en nadelen van coronavaccins, schrijven zij in een brief aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De medici maken zich in toenemende mate zorgen over de lage opkomstpercentages in kwetsbare wijken, wat zij wijten aan een gebrekkige informatievoorziening en de „formele uitleg” tijdens persconferenties. Bij veel mensen in achterstandswijken zou angst zijn ontstaan over vaccineren doordat de overheid de toestemming voor de vaccins van AstraZeneca en Janssen tijdelijk introk, na meldingen van zeer zeldzame bijwerkingen.

Lees hier het volledige nieuwsbericht: ‘Kansarmen beter voorlichten’

Initiatiefnemers van de brief zijn de Rotterdamse huisarts Shakib Sana en hoogleraar en internist aan het Erasmus MC Robin Peeters. Volgens hen is de kans om besmet te raken in een achterstandswijk tweemaal zo hoog, evenals de kans om aan Covid-19 te overlijden. „Terwijl de vaccinatiebereidheid vele malen lager is met een veel lagere vaccinatiegraad als logisch gevolg (…) Dé uitweg uit de pandemie is: een groot deel van de bevolking vaccineren.”

Cyprus twee weken in lockdown, nieuw besmettingsrecord India

Een greep uit het buitenlandse corona-nieuws:

• Cyprus gaat vanaf vandaag twee weken in lockdown, waardoor veel Cyprioten ook tijdens het Orthodoxe Paasfeest binnen moeten blijven. Alle niet-essentieel bestempelde winkels moeten sluiten, de avondklok wordt met twee uur vervroegd tot 21.00 uur en wie geen briefje van een werkgever heeft, mag nog slechts één keer per dag naar buiten. Ziekenhuizen op het eiland in de Middellandse Zee kunnen de hoeveelheid Covid-19-patiënten nog maar met moeite aan na een recente uitbraak. Het vaccinatietempo in Cyprus ligt daarbij aan de lage kant, mede doordat onder inwoners van het eiland wantrouwen heerst jegens het AstraZeneca-vaccin. In een poging de Cyprioten te overtuigen, liet de hele regering zich half april inenten met het AstraZeneca-vaccin.
• Voor de derde dag op rij is in India een nieuw wereldwijd dieptepunt bereikt in het aantal geregistreerde coronabesmettingen. Het afgelopen etmaal werden 346.786 besmettingen gemeld, evenals 2.624 sterfgevallen als gevolg van het coronavirus. Indiase ziekenhuizen kampen met een ernstig tekort aan medische hulpmiddelen, waaronder zuurstoftanks. Met treinen en militaire vliegtuigen wordt van alle hoeken in het land zuurstof met grote spoed naar de hoofdstad New Delhi vervoerd. Volgens persbureau Reuters kunnen artsen niet langer alle ernstig zieke patiënten helpen. Een ziekenhuis in New Delhi kreeg net op tijd zuurstof geleverd: er was nog 30 minuten zuurstof voor 260 patiënten.
• Twee miljoen Australiërs moeten de komende drie dagen verplicht binnenblijven. Doordat het virus uitbrak via een quarantaine-hotel in de zuidwestelijk gelegen stad Perth, is een driedaagse lockdown afgekondigd in de hele provincie Western Australia. Door bron- en contactonderzoek moet de uitbraak zo veel mogelijk worden ingekapseld. Wie Australië binnenkomt, moet verplicht en op eigen kosten twee weken in hotel-quarantaine. Nieuw-Zeelanders zijn hiervoor uitgezonderd, zij vormen een ‘reisbubbel’ met Australië.

  In Beeld: Het zwaar getroffen India rouwt om zijn coronadoden

RIVM-vaccinatiedirecteur: einde in zicht voor AstraZeneca in Nederland

De miljoenen bestelde vaccins van AstraZeneca die Nederland nog moet ontvangen, zullen waarschijnlijk niet in Nederlandse bovenarmen terechtkomen. Omdat er de komende weken veel andere vaccins binnenkomen, is dat van AstraZeneca niet langer nodig, zegt RIVM-vaccinatiedirecteur Jaap van Delden zaterdag in een interview met het AD.

In totaal bestelde Nederland 11,7 miljoen doses van het vaccin dat AstraZeneca samen met de universiteit van Oxford ontwikkelde. Naar schatting zouden tot dusver zo’n 1,5 miljoen prikken met het vaccin zijn gezet. Sinds gisteren kan iedereen van 65 en ouder een afspraak maken voor een prik met het Pfizer/BioNTech-vaccin. „Het idee is altijd al geweest: we kopen meer vaccins dan we nodig hebben, omdat er vaccins zouden kunnen uitvallen”, zegt Van Delden tegen de krant. „Als Europa vaccins overhoudt, zouden ze verdeeld kunnen worden onder minder rijke landen. En misschien zou je een deel kunnen bewaren voor later”.

Het vaccin van AstraZeneca is minder populair na berichten over een zeldzame en gevaarlijke bijwerking: een zeer klein aantal gevaccineerden kreeg trombose in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes. Dit werd bij vijf vrouwen tussen de 20 en 65 jaar vastgesteld. Een oorzakelijk verband is niet aangetoond. Het kabinet besloot daarop om alleen nog zestigplussers te vaccineren met AstraZeneca. Ondanks een advies van de EMA stopten ook GGD’s met het gebruik van AstraZeneca. Huisartsen blijven het middel toedienen aan mensen tussen de 60 en 64 - voor wie nu nog geen ander vaccin beschikbaar is. Bij veel praktijken ontstonden chaotische taferelen doordat huisartsen die aangebroken vaccins overhadden, bellijsten afgingen om ze nog weg te prikken.

Bekijk de grafiekenpagina: Zo gaat het nu met vaccineren

Medisch specialisten raden alle zwangere vrouwen aan zich te laten vaccineren

De Federatie Medisch Specialisten (FMS) stelt in een nieuw advies dat zwangere vrouwen zich veilig kunnen laten vaccineren tegen het coronavirus. Volgens de Werkgroep Covid-19 & Zwangerschap heeft een mRNA-vaccin, zoals dat van Pfizer/BioNTech en Moderna, daarbij de voorkeur.

Tot nu toe gold in Nederland uit veiligheidsoverwegingen het advies om alleen kwetsbare zwangere vrouwen met onderliggende ernstige aandoeningen te vaccineren. Maar volgens de FMS zijn in de Verenigde Staten inmiddels 90.000 zwangere vrouwen „zonder noemenswaardige bijwerkingen” gevaccineerd en wordt daarom „vanaf nu aan alle zwangere vrouwen geadviseerd om zich te laten vaccineren”. De werkgroep wijst er daarbij op dat zwangere vrouwen die Covid-19 krijgen „een groter risico hebben op het ontwikkelen van een ernstig verloop van de ziekte”.

Ook vrouwen die borstvoeding geven kunnen zonder probleem een prik gaan halen, omdat het volgens de Gezondheidsraad niet aannemelijk is dat het vaccin in de borstvoeding terecht komt.

Donderdag werd in België geadviseerd alle zwangere vrouwen met voorrang in te enten tegen het coronavirus en eerder was er in het Verenigd Koninkrijk al groen licht gegeven voor het vaccineren van zwangere vrouwen.

VS hervat inentingen met Janssen-vaccin

Het coronavaccin van de Leidse farmaceut Janssen mag weer worden gebruikt in de Verenigde Staten, meldt The New York Times. De Amerikaanse toezichthouder FDA heeft de vorige week ingestelde prikpauze opgeheven na een advies daartoe van het Centrum voor Ziektepreventie (CDC). Volgens de gezondheidsdienst wegen de voordelen van het middel op tegen de nadelen. „Het Janssen-coronavaccin wordt aanbevolen voor personen vanaf 18 jaar onder de noodvergunning van de FDA”, stelde het adviescomité van het CDC vrijdagavond.

De FDA schortte vorige week het gebruik van het Janssen-vaccin op na zes meldingen van de zeer zeldzame bijwerking van bloedstolsels in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes. Er waren toen zo’n 6,8 miljoen prikken gezet. De FDA gaat nu een waarschuwingslabel bij de Janssen-vaccins voegen, waarop mensen worden gewaarschuwd voor het minieme risico op vorming van bloedstolsels na toediening ervan.

Het moederbedrijf van Janssen, Johnson & Johnson, legde na de meldingen in de VS ook tijdelijk de leveringen aan de Europese Unie stil. Maar nadat het Europees Geneesmiddelenbureau EMA dinsdag opnieuw positief oordeelde over het vaccin wordt het de afgelopen dagen voor het eerst toegediend in Europa. Ook in Nederland, dat er 11,3 miljoen doses van heeft besteld.

Update 02.35 uur: Dit bericht is geactualiseerd nadat de FDA besloot het advies van het CDC om de inentingen te hervatten op te volgen.

Welkom in dit blog

Hier houdt NRC de laatste ontwikkelingen omtrent de coronapandemie bij. Te beginnen met een overzicht van het belangrijkste nieuws van vrijdag.

• Door een storing geeft de CoronaCheck-app minder bewijzen van negatieve coronatests uit die nodig zijn voor evenementen van de Fieldlabproeven. De testuitslag zou de bewijzen niet in QR-codes kunnen omzetten. Door het testbewijs uit te printen kunnen mensen alsnog naar hun evenement.
• Japan heeft vrijdag voor de derde keer de noodtoestand uitgeroepen in een poging de vierde coronagolf te stoppen die sinds eind maart opleeft. Veel cafés, winkels en andere activiteiten zullen sluiten, scholen blijven wel open.
• Burgemeesters mogen op basis van de coronawet besluiten om kerken, moskeeën en tempels voor tien dagen te sluiten. Ze kunnen een sluiting afdwingen als er sprake is van een corona-uitbraak, zo adviseerde de Raad van State vrijdag.
• De rechtbank in Amsterdam heeft vrijdag een streep gezet door de gebiedsverboden die acht mensen opgelegd hadden gekregen voor hun betrokkenheid bij een demonstratie op het Amsterdamse Museumplein. Volgende week besluit justitie welke gevolgen de uitspraak heeft voor de rest van de gebiedsverboden die op 28 maart zijn opgelegd.
• Het vaccin van AstraZeneca toedienen aan patiënten onder de zestig is niet verboden voor huisartsen. Dat meldt artsenfederatie KNMG. In uitzonderlijke gevallen en met informed consent mag het middel worden toegediend aan zestigminners.
Lees hier het hele blog van vrijdag terug