Joe Duplantier is een van de weinige muzikanten die het niet zo erg vindt als je niet over zijn muziek begint. Zijn metalband Gojira is een van de grotere moderne groepen in het genre en met het sterke, aankomende album Fortitude verstevigen ze hun reputatie. Maar zanger/gitarist Duplantier en zijn band, waarin zijn jongere broer Mario drumt, hebben naast het Evangelie van de Riff nog een andere, belangrijke boodschap: onze oceanen zijn vervuild, de Amazone wordt gekapt, de biodiversiteit staat onder druk, onze planeet wordt onleefbaar. „Sorry dat we het feest verstoren, ik ga zo echt m’n liedje spelen, maar de bossen staan in brand dus laten we daar eerst even een seconde naar kijken – ja? gezien? Dan ga ik nu m’n liedje spelen.”
Gojira is een band die met ritmische, zware metal het binnenwerk uit je koptelefoon kan laten trillen, maar hun nummers hebben altijd een onverslijtbare melodie, aanstekelijke hook of memorabele zanglijn die de richting bepaalt. Het is die dynamiek, de mix van brute kracht met technisch vernuft en meeslepende passages, die ze vanaf begin jaren 2000 langzaamaan vanuit de underground hoger in de metal-pikorde bracht, tot headlineshows op de grote metalfestivals en stadiontours met Metallica aan toe.
Op Fortitude staat het uit gewapend beton opgetrokken geraamte van hun sound nog overeind, maar er zit wel meer lucht tussen. Op momenten is metal verder weg dan ooit, zoals in meezinger ‘The Chant’, het folky ‘The Trails’ en het dromerige eerste deel van ‘Hold On’.
Tegelijk is ook de boodschap sterker aanwezig: Fortitude is een strijdkreet, een call to action, en met gemak de meest activistische plaat van Gojira tot nu toe. Ecologie speelde altijd al een rol in de teksten van Gojira, maar de vorige plaat, het met een Grammy genomineerde, emotionele Magma, stond in het teken van de dood van de moeder van de Duplantiers. „Op dit album hebben we ons volledig op de politiek gestort”, vertelt Joe Duplantier, terwijl hij een groot gebaar met zijn samengevouwen handen van links naar rechts maakt. „Boem, helemaal die kant op. We hebben het over rebellie, het idee van burgerlijke ongehoorzaamheid, we sporen mensen aan om iets te zeggen, en iets te doen.”
Amazonia
Zelf voegen ze de daad bij het woord, door bijvoorbeeld het houden van een veiling van gesigneerde instrumenten van henzelf en andere bekende rockers zoals Kirk Hammett, Max Cavalera en Slash, ten bate van een stichting die de rechten van de inheemse bevolking van de Amazone beschermt. De opbrengsten van de toepasselijk Sepultura-esque single ‘Amazonia’, een van de blikvangers van de nieuwe plaat, gaan ook naar die stichting.
Duplantier (44) vertelt er relaxed met één knie opgetrokken achter zijn computer over. Hij groeide op in Ondres, in het zuidwesten van Frankrijk, op steenworp afstand van het strand. Inmiddels woont hij al jaren in New York, waar hij zijn eigen opnamestudio runt. Nu zoomt hij vanuit zijn geboortegrond in Frankrijk, waar hij tijdens een bezoek aan zijn vader strandde toen de pandemie uitbrak. „Er waren toch geen concerten meer, dus we besloten voorlopig even te blijven. We hebben onze kinderen hier op school gestopt en ik ben heel blij dat ze nu Frans leren.”
Opvallend dat Duplantier, die ooit twee jaar lang in een hutje in een bos woonde zonder water, elektriciteit of andere luxe, gedijt in die betonnen jungle. Nog voordat de vraag wordt gesteld zegt hij: „Ik weet het: hoe kan ik als natuurliefhebber nou in New York wonen? Maar mijn brein wordt er meer uitgedaagd. De hele wereld ontmoet elkaar daar, ik heb er vrienden gemaakt die overal vandaan komen, zoals de Braziliaanse activisten die me voorstelden aan oorspronkelijke bewoners van de Amazone. Daar komt dat hele project vandaan.”
Dan, enthousiast: „En het is een uurtje rijden vanuit New York echt adembenemend! Er lopen beren rond in bossen met rivieren en watervallen! Ik krijg mijn portie wel.”
‘Ik ben Frans hè, dol op kaas. Maar ik eet het niet meer. Kaas eten is iets om over na te denken.’
Als kind van de kust werd de oceaan een van Duplantiers grote liefdes, en bron van zijn natuuractivisme. Hij vertelt hoe hij als kind kwallen spotte in zee, die steeds vaker plastic zakjes bleken te zijn. „En als het dan toch je werk is om te schreeuwen in een microfoon, waar ga je het dan over hebben? Ik wil niet alleen maar zingen over angst voor de dood of zoiets. Er is een gigantisch plastic eiland in de oceaan, daar moeten we het ook over hebben.”
Dat deed hij al eens in het nummer ‘Toxic Garbage Island’, dat op album The Way Of All Flesh uit 2008 staat. „Het refrein van dat nummer is als je het nu hoort een beetje belachelijk. ‘Plastic bag in the sea!’ Wie zingt dat nou? Ik dus. Maar nu weet je waar dat soort teksten vandaan komen. Ik ben daarmee opgegroeid.”
Superhelden
Typisch Frans om je zo kwaad te maken, zegt Duplantier met zijn onmiskenbaar Franse accent. „Dat is traditie. Het hele idee van revolutie is geboren in Frankrijk. Je weet wel, de Franse Revolutie, het hoofd van de koning moet eraf enzo. En dus gaan mensen hier meteen de straat op als ze ergens tegen zijn, ik deed dat ook toen ik studeerde. Als je in Amerika tegen de overheid protesteert, ben je tegen je eigen land vinden ze. Maar zo zie ik dat niet: als je van je land houdt en de mensen die er wonen, dan moet je juist proberen de maatschappij beter te maken.”
Wat als hij niet in een band zou zitten? „Dan zou ik ergens op een boot zitten met Sea Shepherd, dat vind ik echt superhelden. Niet in de politiek nee.” Met een strak gezicht zegt hij dat politiek niks betekent. Te korte termijn, te vatbaar voor de actualiteit. „Ik zou niet passen in die wereld. Maar een activist? Yeah! Geef mij een bijl. Geef mij een mes. Geef mij een touw. Snap je? Geen freaking koffer en computer.”
Maar ook zonder bijlen en messen beschouwt hij zichzelf als activist. „Er zijn veel vormen van activisme. Een simpele manier is om je eigen overtuigingen te volgen. Je vindt het afschuwelijk dat dieren worden afgeslacht?” Met een glimlach haalt hij zijn schouders op: „Eet geen vlees. Praat erover met je vrienden en buren. En voilà: je bent een activist.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/08/data61022540-bb1154.jpg)
„Waarom drinken we de moedermelk van een andere soort? Er is geen dolfijn-vrije tonijn, er bestaan geen koeien die blij worden geslacht. ‘Nee nee, ze worden geslacht met confetti, het was een feestje!’ Bestaat niet. En ik ben Frans hè, dol op kaas vanaf het moment dat ik op de wereld kwam. Maar ik eet het niet meer, en ik vind dat we er met z’n allen over na moeten denken.”
Begin over de zee, de bossen, of het opwarmen van de aarde en je kunt uren met Duplantier praten. Maar hij is geen preker: op het podium staat de muziek op de eerste plaats. Geen speeches, ondanks dat er regelmatig tienduizenden mensen voor hem staan. „Nee, zo’n boodschap komt het beste aan als een fan thuis zit, met z’n aandacht erbij. Niet na vijf bier in de modder, terwijl het enige wat hij dan wil is headbangen.”
Hij lacht en doet dan met een hand voor zijn mond een onverstaanbaar schreeuwende zanger na. „Niet te verstaan! Nee, ik wil gewoon een geweldige show geven met veel energie op het podium. Headbang energy! Zo’n concert onthoud je. En dan kom je thuis en wil je meer weten over de band, en dan lees je een interview of de songteksten en dán denk je: oh shit! Ik moet geen dolfijn eten? Oké!”