Het verbruik van fossiele energie is nu hoger dan in de periode vóór corona

De Covid-pandemie blijkt niet de impuls voor mondiale verduurzaming die sommigen hadden verwacht. Veel politici spraken na de uitbraak van corona vorig jaar over „een groen herstel” van de getroffen wereldeconomie, maar daar is nauwelijks sprake van. Het weer stijgende gebruik van fossiele brandstoffen leidt dit jaar zelfs tot een 5 procent hogere uitstoot van CO₂. De hogere vraag naar energie in 2021 maakt de daling van vorig jaar meer dan goed. „Dit is een akelige waarschuwing: het economische herstel van de coronacrisis is allesbehalve houdbaar voor het klimaat”, schrijft directeur Fatih Birol van het Internationale Energieagentschap (IEA) in een toelichting op de dinsdag uitgekomen jaarlijkse Global Energy Review van zijn organisatie.

Birol deed een beroep op de wereldleiders die deze week op initiatief van de Amerikaanse president Joe Biden (virtueel) bij elkaar komen om over klimaatbeleid te spreken. „De situatie wordt in 2022 zelfs nog slechter, tenzij regeringen wereldwijd snel handelen om de emissies te beperken.”

Lees ook Europese stroomproductie snel groener, lang niet snel genoeg

Het economisch herstel, met name in Azië, zorgt er dit jaar voor dat de emissies die gerelateerd zijn aan energieverbruik bijna een recordgroei bereiken. De uitstoot van broeikasgassen, die tot klimaatverandering leidt, neemt in 2021 met bijna 5 procent toe tot 33 miljard ton CO₂ en dat is de grootste stijging sinds 2010.

Vooral het stijgende gebruik van steenkool heeft veel invloed op de emissiecijfers. De vraag naar kolen steeg met 4,5 procent en is daarmee hoger dan in 2019, het jaar voor de Covid-uitbraak. De kolen worden voor driekwart gebruikt in elektriciteitscentrales. Vergeleken met gascentrales is de CO₂-uitstoot tweemaal groter. Zo’n 80 procent van de groei van de kolenvraag is voor rekening van Azië, maar ook in Europa en de VS stijgt het gebruik. Het mondiale kolenverbruik nadert volgens het IEA – onderdeel van rijkelandenclub OESO – zelfs het niveau van topjaar 2014.

De situatie wordt in 2022 nog slechter, tenzij regeringen wereldwijd snel handelen

Fatih Birol directeur IEA

Niet alleen de vraag naar kolen stijgt. Ook de gasconsumptie komt boven het niveau van 2019 uit. Dit jaar verwacht de IEA dat de totale energieconsumptie met 4,6 procent stijgt, na een daling van 4 procent in 2020. De vraag naar olie stijgt dit jaar met ruim 6 procent, maar die stijging maakt nog niet de forse daling van vorig jaar goed.

Pas aan het eind van dit jaar komt het gebruik van benzine en diesel voor het wegtransport op het niveau van pre-corona. Door de aanhoudende crisis in de luchtvaart blijft de vraag naar kerosine dit jaar 30 procent lager dan in 2019.

Ondanks de stijgende vraag naar fossiele brandstoffen blijft het aandeel hernieuwbare energie groeien. Zelfs gedurende de pandemie steeg de vraag in 2020 met 3 procent. Dit jaar komt de groei vermoedelijk uit op 8 procent, zowel in transport, industrie als in stroomopwekking. Door de snelle groei van zonne- en windenergie komt het hernieuwbare aandeel van de stroomproductie dit jaar op bijna 30 procent van het totaal, verwacht het IEA.