De Tweede Kamer wil opheldering over de wijze waarop de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) burgers in de gaten houdt. NRC bericht zaterdag dat de coördinator zonder daarvoor bevoegd te zijn, zeer persoonlijke profielen opstelt van individuen, en mensen soms langere tijd online in de gaten houdt.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2021/04/1004zat-nctvanimatie4.gif)
Daarnaast volgt de coördinator in het geheim al jarenlang met nepaccounts honderden linkse en rechtse activisten, politieke campagneleiders en religieuze voormannen op Twitter, Facebook en Instagram.
„Hoe onschuldig het ook lijkt”, zegt PvdA-Kamerlid Barbara Kathmann: met het online volgen van mensen wordt de privacy van „gewone Nederlanders” geschonden. Daarmee gaat de NCTV volgens haar „duidelijk haar boekje te buiten”. Het toezicht schiet „ernstig tekort.” „Dit terwijl ministers en Kamerleden belangrijke beslissingen nemen op basis van de analyses van de NCTV.” Grapperhaus moet ingrijpen, zegt Kathmann, en de organisatie „onderbrengen bij een sterke toezichthouder die kan ingrijpen als ambtenaren zich niet aan hun bevoegdheden houden.”
VVD wil duidelijkheid
Ook VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz maakt zich zorgen. „De NCTV heeft een belangrijke taak, namelijk ons beschermen”, zegt ze. „Dan moet hun informatie en hun analyse wel kloppen. En we moeten duidelijk hebben omschreven wat ze in hun werk wel en niet mogen en moeten kunnen.”
Volgens Yesilgöz is het niet de eerste keer dat ze hier aandacht voor vraagt. Ze wil dat er onderzoek komt „naar wat hier precies aan de hand is, wat er moet worden geregeld om de problemen op te lossen en hoe ik dat vervolgens als Kamerlid kan controleren.”
D66-Kamerlid en terrorismewoordvoerder Hanneke van der Werf zegt dat Nederland zich voor terreurinformatie baseert op de NCTV, en dus is het „van groot belang dat we hen kunnen vertrouwen”. Als mensen inderdaad onwettig online worden gevolgd, zegt ze, „is dat ontoelaatbaar”. D66 wil opheldering van de minister en stelt Kamervragen om inzicht te krijgen in de precieze werkwijze van de NCTV en wat er moet gebeuren om eventuele misstanden aan te pakken.
Baudet online gevolgd
Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet is een van de politici die op Twitter werd gevolgd door een nepaccount van de NCTV. Daar was hij niet van op de hoogte. „De staat ziet mij als politieke oppositie kennelijk als een bedreiging, terwijl ze de échte dreiging van islamitische terroristen niet aanpakken”, reageert hij. „Ze hebben hun prioriteiten niet op orde.” Een paar dagen voor publicatie van het NRC-onderzoek naar de NCTV verdween het nepaccount.
Corinne Ellemeet van GroenLinks wil dinsdag de bewindsman naar de Kamer roepen. „Er rust een grote verantwoordelijkheid op de NCTV. Er moet, om mee te beginnen, een wettelijke grondslag zijn voor het werk dat ze doet”, twittert Ellemeet.
Tegen persbureau ANP zei Minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), onder wie de NCTV valt, dat de dienst „erkent dat voor een deel van de taken, met name het analyse-deel, de grondslag op punten verstevigd moet worden”. Een project waarbinnen dat onderzocht wordt, heeft volgens de bewindsman „door de coronacrisis helaas vertraging opgelopen”.