Omtzigt kreeg na partijleiders meeste stemmen, ook Van Haga populair

Omtzigt kreeg na partijleiders meeste stemmen, ook Van Haga populair

CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt heeft bij de Tweede Kamerverkiezingen 342.472 voorkeurstemmen gehaald. Daarmee is hij - op de partijleiders na - de populairste kandidaat onder het Nederlandse electoraat. Dat blijkt vrijdag uit de definitieve verkiezingsuitslag, bekendgemaakt door de Kiesraad. Met het aantal voorkeursstemmen haalde Omzigt nagenoeg vijf zetels binnen voor het CDA. Ook FVD’er Wybren van Haga blijkt een stemmenkanon: ruim 241.000 kiezers kleurden zijn naam rood. Daarmee behaalde hij na Omtzigt en de lijstrekkers de meeste stemmen.

Zijn populariteit dankt Omtzigt mogelijk aan zijn rol in de kinderopvangtoeslagenaffaire, waarin hij samen met SP-Kamerlid Renkse Leijten op de voorgrond trad in Kamerdebatten. Leijten kreeg na de CDA’er en Van Haga de meeste voorkeurstemmen: 149.924. Ook VVD-kandidaat Tamara van Ark (73.125) en GroenLinks-Kamerlid Corrine Ellemeet (70.978) trokken meer stemmen dan hun collega’s. Drie kandidaten die niet op een verkiesbare plek stonden, komen dankzij voorkeursstemmen toch in het parlement: Lisa Westerveld en Kauthar Bouchallikht van GroenLinks en Marieke Koekoek van nieuwkomer Volt.

Nieuwkomers
Onder de Kamerleden zitten ook enkele nieuwkomers die bij het grote publiek al enige bekendheid genoten. Zo komt voormalig Lingo-presentatrice Lucille Werner namens het CDA in het parlement. Activiste en mediapersoonlijkheid Sylvana Simons komt als lijsttrekker van haar partij BIJ1 in de Kamer.

Ook krijgt het parlement er een ex-topsporter bij: Jeanet van der Laan is de eerste oud-profvoetbalster die in de Kamer komt. Van der Laan kwam voorheen 29 keer in actie voor het Nederlands Elftal. In haar fractie zal ze ook advocaat Sidney Smeets verwelkomen, die als achttiende op de D66-lijst is verkozen. Smeets deed dit seizoen mee als kandidaat bij spelquiz De Slimste Mens. Een andere bekende naam is Derk Jan Eppink, voormalig columnist van de Volkskrant, die is verkozen voor JA21. Voor D66 neemt voor het eerst een transgendervrouw zitting in de Tweede Kamer: Lisa van Ginneken. Van Ginniken wil zich in het parlement gaan inzetten voor de rechten van lhbti’ers, privacy, zorg en onderwijs.

Van Ark en Koolmees: Omtzigt had geen onderdeel van verkenning mogen zijn

De nieuwe verkenners Wouter Koolmees (D66) en Tamara van Ark (VVD) betreuren dat er een „interne notitie” is gelekt van de oud-verkenners Kajsa Ollongren (D66) en Annemarie Jorritsma (VVD). Het „had niet mogen gebeuren” dat de positie van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt onderwerp van gesprek zou zijn tijdens kabinetsverkenningen, stelden ze vrijdag. Volgens Koolmees en Van Ark gaan verkenners niet over individuele Kamerleden. Ze vinden het vervelend dat het Kamerlid onderwerp is geworden van een publieke discussie.

In de aantekeningen stond „positie elders” over Omtzigt. De aantekening zou tot stand zijn gekomen op basis van berichtgeving in de „kranten en talkshows”, zei Van Ark vrijdag. Ook stelden beide verkenners dat Omtzigt niet is besproken bij de gesprekken die tot dusver hebben plaatsgevonden. Volgens Van Ark en Koolmees was de informatie alleen bedoeld voor een volgende formatieronde.

Nadat de notities uitlekten via een ANP-foto stapten Kajsa Ollongren (D66) en Annemarie Jorritsma (VVD) op als verkenners. Een formatiewoordvoerder liet vrijdag weten dat de uitgelekte notities agendapunten waren die Jorritsma en Ollongren met de fractieleiders wilden bespreken. De berichten over een mogelijke overspannenheid bij Omtzigt zou van „invloed kunnen zijn op de stabiliteit van het CDA” en was daarom een punt van aandacht bij gesprekken over die partij als mogelijke coalitiepartner. Van Ark verduidelijkte vrijdag dat de aantekening over Omtzigt was gebaseerd op „dingen die de verkenners hebben gezien en gelezen”.

Koolmees liet vervolgens weten dat de verkenningsgesprekken over een nieuw te vormen kabinet pas verder gaan na het debat tussen de Kamer en de inmiddels oud-verkenners Ollongren en Jorritsma, dat aanstaande woensdag gepland staat. Verschillende partijen gaven aan opheldering te willen over de gelekte notities. Koolmees zei daar „begrip” voor te hebben.

Verkenners: gewraakte passage berust op ‘inventarisatie uit meerdere invalshoeken’

De nieuw aangestelde verkenners Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) hebben vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer gereageerd op de donderdag uitgelekte notitie over de kabinetsformatie. Hierin stond vertrouwelijke informatie, waaronder de woorden „positie [CDA-Kamerlid Pieter] Omtzigt, functie elders”. De verkenners stellen nu dat deze passage voortkwam uit „meerdere invalshoeken”, en niet alleen op de eerdere gesprekken met lijsttrekkers.

„De passage berust volgens onze voorgangers op een inventarisatie vanuit meerdere invalshoeken, waaronder berichten in de media. Daarmee was de interne notitie bedoeld ter voorbereiding op mogelijke onderwerpen in de volgende ronde van gesprekken.”

„Voor de verkenning, het in kaart brengen van mogelijke combinaties en inhoudelijke thema’s ten behoeve van een debat in de Tweede Kamer, is het noodzakelijk dat alle betrokkenen zich vrij weten”, en „wij betreuren het zeer dat een lid van uw Kamer op deze wijze onderwerp is geworden van een vertrouwelijk overleg en vervolgens van een publieke discussie. [...] Dat had niet mogen gebeuren.”

De demissionaire ministers eindigen de brief met de boodschap dat zij gaan proberen het gebroken vertrouwen te herstellen, en dat zij hierover het gesprek aan zullen gaan met alle zeventien lijsttrekkers.

Ollongren en Jorritsma zijn bereid om de Kamer uitleg te geven

De teruggetreden verkenners Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma zijn bereid naar de Tweede Kamer te komen om een toelichting te geven op de gang van zaken van de afgelopen dagen. Dat hebben ze vanmiddag laten weten op Twitter na een uitnodiging van Kamervoorzitter Khadija Arib. Verschillende partijen in het parlement willen uitleg over de aantekeningen die Ollongren gisteren leesbaar bij zich droeg toen ze het Binnenhof verliet. Jorritsma zei daar „vanzelfsprekend” voor beschikbaar te zijn en Ollongren „uiteraard graag” ook.

Op de papieren die Ollongren vasthield waren haar aantekeningen te lezen voor een nieuwe ronde gesprekken met VVD-leider Mark Rutte en D66-leider Sigrid Kaag. Op foto’s van persbureau ANP was onder meer te lezen dat bij de naam van het kritische CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt de aantekening „functie elders” stond. Verschillende partijen, waaronder het CDA, willen van de verkenners weten wat er precies gebeurd is.

Enkele uren nadat was opgemerkt dat de stukken te lezen waren, besloten Ollongren en Jorritsma te stoppen als verkenners omdat ze hun werk „niet meer onbevangen en onbevooroordeeld” konden voortzetten. Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) zijn aangewezen als de nieuwe verkenners. Zij zullen alle fractievoorzitters opnieuw uitnodigen voor een gesprek en hopen volgens Koolmees met een „schone lei” te beginnen.

In hoeverre de aantekeningen een verslag waren van de gesprekken die Ollongren en Jorritsma hebben gevoerd, is nog onduidelijk. Koolmees zei daar bewust niet naar gevraagd te hebben. Die vraag zal vermoedelijk wel ter sprake komen als het tot een debat met de Tweede Kamer komt.

Arib roept Jorritsma en Ollongren op uitleg te geven over aantekeningen

Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib roept voormalig verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) op om de Tweede Kamer „op korte termijn een zo volledig mogelijk verslag” aan te bieden van de manier waarop ze de gesprekken met de lijsttrekkers voerden en hoe ze tot hun inzichten kwamen. Zo moet duidelijk worden hoe de naam van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt in de gelekte aantekeningen terecht is gekomen.

Vrijdag bleek dat een Kamermeerderheid voor een debat is over het formatieproces. Zodra de nieuwe Kamer volgende week woensdag is geïnstalleerd, kan dat debat worden aangevraagd. Arib: „Ik doe een beroep op u om beschikbaar te zijn voor het verschaffen van inlichtingen tijdens een debat indien de nieuwe Tweede Kamer daartoe besluit.”

estherouwehand Esther Ouwehand Fijn, goede brief van voorzitter Arib Namens de Kamer verzoekt ze aanvankelijke verkenners Jorritsma en Ollongren om verslag te doen van de wijze waarop zij hun opdracht hebben opgevat en uitgevoerd, en roept hen op om beschikbaar te zijn om inlichtingen te verstrekken in debat https://t.co/jspQJQrlHm 26 maart 2021 @ 13:21

Volgen

Lees ook dit artikel: Opnieuw beginnen, met diepe argwaan

Kiesraad bevestigt zetelverdeling: 0,29 procent van briefstemmen ongeldig

Inderdaad: de VVD krijgt in de nieuwe Tweede Kamer één plaats erbij en komt daarmee op 34 zetels, gevolgd door D66 met 24 zetels (vijf meer dan in de vorige Kamer). De Kiesraad heeft vrijdag de officiële uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van vorige week vastgesteld. Die telling komt overeen met de definitieve prognose van persdienst ANP. Zodoende geldt: de PVV krijgt 17 zetels (drie minder), het CDA 15 (vier minder), de SP 9 (vijf minder), GroenLinks 8 (zes minder), FVD 8 (zes meer) en 50Plus 1 zetel (drie minder). Een aantal partijen is wat zetelaantal betreft geslonken noch gegroeid: de ChristenUnie (5), PvdA (9), SGP (3) en Denk (3) speelden quitte. Van de kleine partijen won Partij voor de Dieren een extra zetel (6 zetels). Er vier nieuwkomers treden toe tot de Kamer: Volt en JA21 (beide met 3 zetels), en BIJ1 en de BoerBurgerBeweging (elk 1 zetel).

Tijdens een formele zitting werd vrijdag de officiële uitkomst bekendgemaakt. Vanwege de coronamaatregelen was die bijeenkomst verstoken van publiek. Er werd dan ook gebruikgemaakt van een livestream. Kijkers konden via die verbinding vragen stellen of bezwaar maken tegen de uitslag - wat meerdere mensen ook deden. De Kiesraad beraadt zich momenteel op hun opmerkingen en reageert na 15.00 uur inhoudelijk.

1.069.048 briefstemmen
De Kiesraad maakte vrijdag ook bekend dat meer dan een miljoen Nederlanders gebruik hebben gemaakt van de briefstem. Er kwamen 1.069.048 briefstemmen binnen van kiezers binnen Nederland, goed voor 10,22 procent van alle uitgebrachte stemmen. 0,29 procent daarvan (3.080 ingezonden stemmen) was ongeldig.

Dit jaar mochten 2,4 miljoen zeventigplussers per post stemmen als ze vanwege gezondheidsrisico’s het stemkantoor wilden vermijden. De verruiming van de mogelijkheid van de briefstem werd doorgevoerd vanwege de coronacrisis. Bij het openen van de briefstemmen bleek vorige week dat relatief veel mensen een fout hadden begaan door de stempas en hun biljet in dezelfde envelop te stoppen, waardoor het stemgeheim werd verbroken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken besloot die stemmen alsnog te laten meetellen. De stempas en het opgevouwen stembiljet werden apart beoordeeld.

Ook CDA wil in debat met oud-verkenners Ollongren en Jorritsma

Het CDA wil in debat met oud-verkenners Kajsa Ollongren (D66) en Annemarie Jorritsma (VVD) over de notities die donderdagochtend uitlekten. Dat melden verschillende media vrijdagochtend. De partij wordt daarin gesteund door de leiders van PvdD, SP, PvdA, Volt en PVV.

Ollongren liep dinsdagochtend over het Binnenhof met onder haar arm een aantal documenten, waarvan één naar buiten gekeerd. Dat stuk werd vastgelegd door ANP-persfotograaf Bart Maat. Op het A4-tje stond bij een aantekening over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt „functie elders”. Ook wordt geschreven over een mogelijke kabinetspositie voor CDA-leider Wopke Hoekstra en werd diens „onderhandelingsstijl” in een aantekening aangekaart als aandachtspunt. Wie de aantekeningen maakte en waarom ze werden opgesteld, is vooralsnog niet duidelijk.

CDA-partijleider Wopke Hoekstra noemde de notities donderdag in een bericht op twitter „bizar”. „Onderwerpen die geen van alle met mij zijn besproken en waar zij [Ollongren] ook niet over gaat.” Ollongren en Jorritsma maakten al snel bekend hun taak als verkenners op te geven, niet veel later werden Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66) aangesteld als hun opvolgers. Koolmees zei donderdag met „een schone lei” te willen beginnen. Van Ark en hij wisten niet wat met de betreffende notities werd bedoeld, voegde hij toe.

Lees ook dit artikel: Hoe een foto de formatie op z’n kop zet

Rutte: Kaag en ik spraken niet over Omtzigt

Premier Mark Rutte en minister Sigrid Kaag hebben tijdens de formatiegesprekken niet gesproken over CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Dat zei Rutte donderdagavond laat tegen de NOS, in reactie op de uitgelekte notitie van oud-verkenner Kajsa Ollongren. Daarop werd de naam van Omtzigt in verband gebracht met een „functie elders”.

„Het is heel vervelend wat hier gebeurd is”, aldus de VVD-leider. „Ik heb er ook even contact over gehad met Sigrid Kaag vanavond, dus ook namens haar kan ik zeggen dat wij het in ieder geval in onze gesprekken niet hebben gehad over Pieter Omtzigt.”

De referentie aan Omtzigt in de notitie - „Positie Omtzigt - functie elders”, stond er letterlijk - heeft vooral bij het CDA tot opschudding geleid. Omtzigt, nummer twee op de kandidatenlijst van het CDA, ontving bij de verkiezingen meer dan 300.000 voorkeurstemmen. Hij staat bekend om zijn onafhankelijke koers tegenover het kabinet-Rutte III.

De notitie werd openbaar nadat Ollongren (D66) het document zichtbaar voor de camera met zich meedroeg bij haar vertrek van het Binnenhof op donderdag. Naar aanleiding daarvan zijn zij en Annemarie Jorritsma (VVD) teruggetreden als verkenners. Ze zijn vervangen door de demissionaire ministers Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66).

Volgens Rutte hoeft Ollongren, demissionair minister van Binnenlandse Zaken, geen verantwoording over het incident af te leggen. Zij was er „als verkenner, en dat is nu gestopt”, aldus de premier. „Verder moet het weer snel op de rails.”

Welkom in dit blog

In dit blog houdt NRC het laatste nieuws bij rond de vorming van een nieuw kabinet. Na een coronabesmetting van Kajsa Ollongren werden de verkenningsgesprekken donderdag geannuleerd. Toen Ollongren daarop met spoed het Binnenhof verliet hield ze een vertrouwelijke notitie onder haar arm. Een ANP-fotograaf fotografeerde haar met het document en zo lekte de gevoelige informatie uit.

Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma gaven daarop hun opdracht terug en uren later werden demissionaire ministers Wouter Koolmees en Tamara van Ark door Khadija Arib aangesteld als nieuwe verkenners. In de tussentijd werd het Binnenhof ook nog even ontruimd vanwege een bommelding.

Lees hier het vorige blog terug: Verkenners Van Ark en Koolmees willen ‘nieuwe start’ maken