Tientallen Chinese onderzoekers in Delft hadden band met leger

Minstens 29 promovendi en gastonderzoekers van de National University of Defense Technology (NUDT) uit China deden de afgelopen jaren onderzoek aan de TU Delft op het gebied van deels militair inzetbare onderwerpen. Dat meldt universiteitsmedium Delta vrijdag op zijn site in een reeks artikelen over de werkzaamheden van Chinese wetenschappers in Delft. Het ging onder meer om radartechnologie, modellen voor oorlogssimulaties, onbemande luchtvaartuigen en algoritmes voor het analyseren en beïnvloeden van gebruikers van sociale media.

Onderzoekers uit China zijn populair bij Nederlandse universiteiten omdat ze vaak hun eigen salaris meenemen in de vorm van een beurs. Een universiteit krijgt voor elke afgeleverde promovendus een bedrag van de Nederlandse overheid. Chinese promovendi leveren een instelling daardoor meer op dan ze kosten.

Volksbevrijdingsleger

Het merendeel aan de TU Delft gelieerde Chinese wetenschappers was afkomstig van de NUDT, de universiteit van het Chinese ministerie van Defensie. Veel onderzoekers keerden na hun verblijf in Delft terug naar de NUDT, maar de redactie van Delta vond één wetenschapper die na terugkomst uit Nederland aan de slag ging bij het Volksbevrijdingsleger.

De TU Delft heeft ook banden met vier universiteiten die behoren tot de zogenoemde Seven Sons of National Defense, toponderzoeksinstituten op het gebied van onder meer lucht- en ruimtevaart en maritieme technologie. Vaak gaat het hier om onderzoek met een dual use-karakter: het is zowel op civiele als militaire manier te gebruiken. Extra gevoelig ligt tegenwoordig bijvoorbeeld onderzoek naar gezichtsherkenningssoftware. Die wordt door de Chinese overheid onder meer ingezet in de provincie Xinjiang om de Oeigoerse bevolking in de gaten te houden.

Niet naïef

Hoogleraren die betrokken waren bij de promotie van Chinese wetenschappers laten aan Delta weten dat ze erop letten of Delfts onderzoek niet door het leger gebruikt kan worden. Niet iedereen is er echter van overtuigd dat dit lukt. Hoogleraar Alexander Verbraeck van de afdeling multi-actor systems laat Chinese promovendi geen onderzoek doen naar drones, maar zegt dat hij niet naïef wil zijn: „Ik denk wel dat we onszelf voor de gek houden als we ervan uitgaan dat samenwerking met non-militaire universiteiten minder risicovol is. Bij samenwerkingen met om het even welke Chinese universiteit vloeit kennis naar het leger.”

De publicaties in Delta zijn niet de eerste keer dat een Nederlandse universiteit in opspraak raakt vanwege samenwerking met Chinese onder zoekers. In 2019 meldde The New York Times dat een Chinese gastonderzoeker aan het Rotterdamse Erasmus MC had meegewerkt aan het samenstellen van een databank met dna van Oeigoeren. En vorig jaar waarschuwde het Instituut Clingendael dat de Chinese overheid invloed uitoefent op universiteiten en wetenschappers in Nederland. Het zou daarbij vooral gaan om (zelf)censuur en het belemmeren van onafhankelijk onderzoek.