Slangen? Die zijn helemaal niet eng!

Sterrin Smalbrugge (27) is herpetoloog, een moeilijk woord voor reptielendeskundige. Ze weet alles van slangen, krokodillen, hagedissen en schildpadden, ze vlogt erover voor National Geographic Junior, en ze schrijft boeken (Het grote reptielenboek en Sterrin’s reptielenreis). Op Videoland is haar programma Reptielengek te zien, en ze post elke week wel iets op Instagram. Zij zegt: mensen begrijpen reptielen niet. „Iedereen is gek op leeuwen, panda’s en olifanten, maar slangen vinden ze vies en gevaarlijk en eng.” Zij neemt het voor hen op. „Reptielen leven al miljoenen jaren op aarde. Langer dan alle andere dieren. En we weten nog superweinig over ze.

Sterrin woont de helft van het jaar in Spanje, waar ze voor de universiteit onderzoek doet naar padden. Als ze in Nederland is, woont ze bij haar vader in Rijssen. Haar jongste zusje Michal woont daar ook nog, net als poedel Rocky. „Hij wordt in mei 16 jaar.” Die ochtend heeft ze een fotoshoot met Rocky gedaan voor z’n eigen verjaardagskaart.

Pony

De liefde voor dieren en de natuur deelt ze met haar vader en haar oma. „Ik was als kind altijd een beetje op mezelf. Ik bracht meer tijd door met dieren dan met vrienden of vriendinnen.” Haar oma had een landje achter het huis, bij de bosrand. „Daar stond mijn pony Nora. Samen reden we uren door het bos, met mijn vader op zijn mountainbike naast ons.” ’s Avonds keken ze vaak naar Animal Planet. „The Crocodile Hunter vond ik geweldig.” De ‘krokodillenjager’ was een soort Australische Freek Vonk, een dierenbeschermer die vooral gek was van reptielen. „Ik wilde ook naar Australië, hem ontmoeten en in zijn krokodillenopvang werken.” Maar hij ging dood. Hij werd in zee in zijn hart gestoken door een pijlstaartrog. „Dat gebeurde in 2006. Ik was zo verdrietig. Die dag nam ik me voor om door te gaan met het werk dat hij deed.” Ze was toen net 12.

Slecht behandelen

Haar besluit om reptielen te gaan redden, kwam ook nog door iets anders. „Ik had een vriendinnetje die op een varkensboerderij woonde. Ze vroeg of ik de stal eens wilde zien. Ik dacht: ‘Ja leuk, want ik hou van dieren’.” Maar? „Die varkens lagen op betonnen vloeren, terwijl varkens juist graag in de grond wroeten. En die hitte, die stank. Vreselijk. Ik las veel, dus ik wist dat varkens net zo slim zijn als mijn hond Rocky. Ik dacht: hoe kun je levende wezens zo slecht behandelen? Met reptielen doen we eigenlijk precies hetzelfde. We maken ze dood, omdat we ze niet leuk genoeg vinden. Speciesism noem je dat in het Engels. Je sluit een groep dieren buiten, net zoals dat bij racisme bij mensen gebeurt.

Na het bezoek aan de varkensstal besloot ze vegetariër te worden. „Voor mijn ouders heb ik een verslag geschreven. Waarom ik geen vlees meer wilde eten en hoe ik van plan was dat te gaan doen. Toen vonden ze het goed.” Wat ze niet goed vonden: een slang als huisdier. „Ik zocht op Marktplaats naar mensen die slangen verkochten. Ik zei dan: ‘Ik mag uw slang niet kopen, maar mag ik met mijn vader langskomen om erover te leren?’”

Dierenverzorging leren

Om nog meer over reptielen te leren, is Sterrin naar de universiteit gegaan om ecologie te studeren. Ecologie is een soort biologie, alleen bestudeer je dieren én hun omgeving. „Maar om reptielen te helpen, hoef je geen universiteit te doen. Je kunt dierenverzorging leren op alle niveaus.” Je hoeft er ook niet voor naar het buitenland. „Hier in Nederland heb je reptielenhuis De Aarde – goede verzorgers zijn megabelangrijk.”

Medicijnen

Wat zij het mooiste vindt aan reptielen? De tegenstellingen. De koningscobra is een dodelijk giftige slang, maar tegelijkertijd ook een heel goede moeder. „Ze bouwt een enorm nest voor haar eieren. Weet je wat een karwei dat is zonder armen en handen?” Nog zo’n tegenstelling: de nijlkrokodil kan met z’n kaken de botten van een zebra breken. „Maar in diezelfde bek vervoert hij ook, heel voorzichtig, zijn jongen.” En slangengif is een geniaal wapen, waar je „keihard dood aan gaat”. „Maar we maken er ook medicijnen van die levens redden.”

Van alle dieren kan ze het beste overweg met slangen. „Ze praten met hun ademhaling, met de spanning van hun spieren, met hun tong. Zelf praat ik ook weinig, ik snap hun slangentaal. Slangen zijn stille wezens. Net als ik.”

correctie 29 maart: In een eerdere versie van dit artikel stond: Reptielen leven al 66 miljoen jaar op aarde. Dat is niet correct: reptielen leven al veel langer op aarde.