Mijn nieuws Podcasts Digitale krant
Terug naar de krant

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

De acht dingen die je beter niet kunt zeggen tijdens je functioneringsgesprek

Functioneringsgesprekken zijn ouderwets en moeten worden afgeschaft. Dat vindt iedereen. Maar als je er toch nog eentje hebt, zijn dit de beste tips, hoorde van lezers.
Illustratie Tomas Schats

Functioneringsgesprekken moeten worden afgeschaft – daar kunnen we kort over zijn. Kom op, zeg. Alsof je eens per jaar de verjaardag van je oude tante bezoekt die op je dertigste nog in je wang knijpt.

Functioneringsgesprekken horen niet één keer per jaar plaats te vinden, maar voortdurend – als er iets verkeerd gaat, maar ook als er (eindelijk) succes is. Maar ja. Veel bedrijven voeren ze nog wel.

Sterker nog. Deze week had ik zelf weer eens zo’n fossiel van een gesprek en ik dacht: laat ik op Twitter eens vragen hoe jullie dat aanpakken. En je raadt het nooit. Blijk ik tot nu dus alles verkeerd te hebben gedaan!

Bijvoorbeeld: dat een functioneringsgesprek niet het moment is om volkomen eerlijk te zijn. Was ik altijd wel! Dan vertelde ik er over het gelanterfant op mijn thuiswerkdagen, mijn sollicitaties bij de concurrent en dat ik vaak twijfel of werken überhaupt iets voor me is. Maar dat was dus niet zo handig. Want dat komt allemaal voor eeuwig in je dossier.

Kort gezegd is dat de truc van het functioneringsgesprek: zorg dat je dossier positief is. Want dat is de knipselmap van je carrière en elke leidinggevende neust erin. Als daar dus veel ‘verbeterpunten’ in staan, blijven die je de rest van je loopbaan achtervolgen.

Negeer dus je zwakke kanten tijdens een functioneringsgesprek, schreven lezers. Of zeg, als je baas ze tóch wil horen: ‘ik werk te hard’, ‘ik neem te weinig rust’ en ‘als je het me vroeg, zou ik voor je sterven’. Tegen negatieve punten die je voor het eerst hoort, mag je bezwaar maken. Als iets niet deugt aan je werk, hadden ze dat maar eerder moeten zeggen, vonden lezers.

Ga sowieso nooit in de verdediging en ga zeker niet, zoals ik altijd deed, allerlei blunders lopen opbiechten. Vraag liever, als ze met een lijk in de kast komen, naar nog meer concrete voorbeelden. En als die opsomming vervolgens te lang duurt, onderbreek je je baas, zeg je dat je je niet ‘in dat beeld herkent’ en begin je over je sterke punten.

Die moet je dus paraat hebben: je sterke punten – dit is niet het moment om bescheiden te zijn. Ga er maar eens goed voor zitten. Bedenk wel dat goed kunnen pingpongen, bitterballen bakken of netflixen niet meetellen, tenzij ze tot de kerncompetenties van je bedrijf behoren.

Een functioneringsgesprek is ook niet het moment om je onzekerheden te laten zien. Zorg dus dat je bruist van de energie en de daadkracht – drink sowieso vier espresso’s vooraf. Maak PowerPoints met pijlen naar rechtsboven, enthousiaste filmpjes waarin uitzinnige, ontroerde collega’s vertellen hoe geweldig je bent en kom met positieve verhalen over synergie, ‘nog nooit zo productief geweest’, innovatie en kantelmomenten waarin jij de hoofdrol speelde.

Dat is ook meteen een logisch moment om meer salaris te vragen! Deed ik nooit – ik dacht dat mijn baas daar zelf wel mee kwam, maar dat gebeurde nooit. Pak dat dus zelf op.

Zeg ook altijd, adviseerden lezers, dat je je „competenties verder wilt ontwikkelen”, dat je „cursussen wilt gaan doen om jezelf te verbeteren” en, uiteraard, dat je „wilt groeien als professional” – serieus. Zeg nooit, ik herhaal nooit, dat je niet precies weet wat je bedrijf doet.

Een functioneringsgesprek is ook niet het moment om kritisch te zijn op je baas. Wist ik ook niet, maar het was dus niet zo handig dat ik altijd „een lijstje met verbeterpunten voor leidinggevenden” paraat had. Je kunt veel beter complimenten geven! Dat het een eer is „om onder jou te werken”, dat je nog nooit zoveel geleerd hebt, blablabla.

Vertel ook iets over de lol in je werk! Dat zien de meeste bazen totaal niet aankomen en voor je het weet, heb je weer een emotionele, positieve alinea te pakken met ergens het woord ‘purpose’ erin. Vraag ook gerust hoe het met je baas gaat, adviseerden lezers. Dan is bovendien je tijd sneller om.

Maar zelfs na het gesprek is het nog niet klaar – pffff! Want het beste is om dan meteen al een volgend gesprek te plannen – hou het initiatief – het liefst een week of maand later. Zo laat je zien dat je dol bent op ‘feedback’, hoe korter geleden een positief gesprek is, hoe groter de kans dat het vervolg ook weer positief zal zijn én zo word je niet overvallen door je volgende functioneringsgesprek zoals bij mij altijd het geval is.

Begin ook altijd meteen na het vorige alweer met de voorbereiding op het volgende gesprek. Noteer je successen, schreven lezers, het hele jaar door. Als je baas vraagt waar je jezelf over vijf jaar ziet, zeg je: „Op jouw stoel en dan ben jij de ceo” – zo beleef je samen een prachtig „I have a dream-moment.”

Er waren zelfs lezers die adviseerden om mijn eigen verslag te schrijven, zodat mijn baas er alleen nog maar z’n handtekening onder hoeft te zetten. „Zo heb ik altijd een positief verslag”, schreef een van hen.

Eerst vond ik dat gek, maar later dacht ik: dat is voor iedereen inderdaad het beste – een dik boekwerk met louter hoogtepunten en successen waarvoor je baas verantwoordelijk is! Had ik dat nou maar twintig jaar eerder geweten.

Of beter nog: eerder deze week.

Hoe was jouw week? Tips voor Japke-d. Bouma via @Japked op Twitter.

Dit waren de Jeuktweets van de week

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 17 maart 2021

Reageren

Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement. Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.

Nu abonneren
Meld een taalfout
Toevoegen aan
+ verzameling
Rubriek
Japke denkt mee
Meer Japke denkt mee

Lees ook deze artikelen