Wat Elise Vanaudenhove heeft geleerd van de afgelopen twaalf maanden, die in het teken stonden van corona? Daar hoeft de Vlaamse topvrouw van Bristol niet lang over na te denken. „Dat je veel meer aankunt dan je denkt. Niet panikeren: er is altijd een oplossing.”
Toen de ruim honderd Bristol-winkels in Nederland half december dicht moesten, nadat eerder al de winkels in België een tijd gesloten waren geweest, dacht Vanaudenhove dat het bedrijf dat niet zou overleven. „Maar we bestaan nog!”
Het overkomt je, zegt ze, en dan ga je bijsturen. „De online verkopen trekken aan. Er is overheidssteun, godzijdank. Je gaat onderhandelen met leveranciers, met winkeleigenaren, met banken, aandeelhouders. En je komt erdoor.” Maar, erkent ze, het is wel „pittig” geweest. „Ik heb het afgelopen jaar meer grenzen verlegd dan in mijn hele leven opgeteld.”
Vanaudenhove (52) is sinds eind 2018 de topvrouw van het Belgische familiebedrijf Bristol, dat in 1947 door haar opa is opgericht. Tot enkele jaren geleden heette het bedrijf nog Euro Shoe Group. Bristol heeft 240 winkels in België en Nederland, en telt 1.300 medewerkers. In 2019 maakte het bedrijf een verlies van 6,2 miljoen euro op een omzet van 183,7 miljoen.
Als eind twintiger, begin dertiger werkte Vanaudenhove al eens in het bedrijf, maar toen kon ze haar draai niet vinden op de salesafdeling. Ze vertrok, zette een reclamebureau op en volgde een opleiding tot gezondheidstherapeut. Samen met haar man begon ze een bed & breakfast in een boerderij in Beverlo. En ze gaf yoga- en pilateslessen. Met de bed & breakfast had ze het na negen jaar wel gezien. „Dat wordt geromantiseerd: je bent vooral bezig met bedden opmaken en sinaasappels persen.” Met het coachen en de yogalessen had ze graag door willen gaan, ze was „heel tevreden” met haar leven en moest er niet aan denken om weer iedere dag naar kantoor te gaan.
Toch stapte ze in 2017 weer in het familiebedrijf, een jaar later werd ze de hoogste baas. Het ging namelijk niet goed met Bristol. De omzet liep terug, de verliezen liepen op. De topman van buiten werd ontslagen, de familie wilde dat er weer iemand uit hun midden aan het roer zou komen te staan. „Het bedrijf had nood aan iemand die snel connectie kon maken met de medewerkers. En dat was ik.”
Veeleisende moeder
Onder haar leiding werd er flink gereorganiseerd bij Bristol. En dat bleek gunstig toen corona uitbrak. „We waren al in een hoge staat van alertheid. Als we in rustiger vaarwater hadden gezeten, hadden we waarschijnlijk meer afgewacht. Nu kwamen we onmiddellijk in actie. Gingen meteen onderhandelen met leveranciers. Kunnen we praten over betaaltermijnen, wat kunnen we annuleren, wat kunnen we doorschuiven? Want de goederen, die bleven komen hè. Vrachtwagens kun je tegenhouden, containers op zee niet. We zaten middenin de piek van de leveringen. Dat is een nachtmerrie.”
Vooral de onderhandelingen met de banken over een overbruggingskrediet waren zwaar. In een interview met de Belgische krant De Tijd noemde ze die een „processie van Echternach”. Dat het uiteindelijk lukte om de banken te overtuigen van de plannen, noemt ze haar grootste verdienste het afgelopen jaar. Het meest trots is ze op haar team. „Ik zie mezelf als de moeder. Nou, afgelopen jaar ben ik een strenge en veeleisende moeder geweest. Nog meer dan anders. En toch is niemand afgehaakt.”
Vrachtwagens kun je tegenhouden, containers op zee niet. We zaten middenin de piek van de leveringen. Dat is een nachtmerrie.
Elise Vanaudenhove
Hoewel het stressniveau in haar leven flink is toegenomen sinds ze weer in het bedrijfsleven werkt, kan ze daar goed mee omgaan, zegt Vanaudenhove. „Natuurlijk heb ik af en toe een paniekaanval gehad. Maar ik kan goed tot rust komen, als ik voel dat ik over de rooie dreig te gaan. Ik ga dan in mijn tuin werken, of fietsen. Ik koppel niet zo dikwijls helemaal af, in het weekend analyseer ik de cijfers: hoeveel hebben we verkocht, wat is de marge? Op vakantie blijf ik mijn mails lezen. Maar ik zorg wel voor genoeg afkoppelmomenten. Die houden mij in evenwicht.”
Snot voor de ogen? Schitterend!
Sinds de coronacrisis is ze het Nederlandse nieuws veel meer gaan volgen. Ze is „verslaafd” aan de NOS-app en volgt elke persconferentie van premier Rutte. „Ik vind de verschillen in taalgebruik ook prachtig. Als ik Rutte hoor zeggen dat hij zich het snot voor de ogen werkt, dan denk ik: schitterend, die moet ik onthouden!”
Heel langzaam kunnen de winkels in Nederland weer meer open. Dat er nu twee klanten per verdieping mogen komen, vindt Vanaudenhove „een beetje belachelijk”. Ze is „heel blij” dat vanaf volgende week de oppervlakte van de winkels het aantal klanten bepaalt, waardoor dat in haar winkels omhoog mag. „Het gaat met babystapjes, dat is frustrerend. Maar goed, we gaan vooruit.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data68095242-9c817a.jpg)
De toekomst ziet ze vrij positief in, al was 2020 een „verloren jaar”. Het zal wat langer duren voor Bristol financieel weer stabiel is, maar in de crisis is hard gewerkt aan de nieuwe strategie die al voor corona was bedacht. Onderdeel van het plan is het sluiten van enkele tientallen winkels. Daarnaast is het zaak om Bristol opnieuw in de markt te zetten, zegt de topvrouw. Want volgens haar hebben de winkels een imagoprobleem. „Mensen denken: heel goedkoop, slechte kwaliteit. Dat komt doordat we vroeger altijd adverteerden met onze lage prijzen. Terwijl: wij hebben écht goede leren schoenen voor 50 euro, maar er zijn te weinig mensen die dat weten.”
Ze klinkt monter en opgewekt, ook na een jaar „keihard” werken. Alleen haar yoga mist ze. Haar lenigheid holt achteruit, zegt ze lachend. „Ik neem me steeds voor weer te beginnen, maar het komt er niet van. Nu al kan ik mijn neus niet meer tot aan mijn knieën steken.”