Blauwdruk onderwereld blootgelegd: tientallen aanhoudingen

De politie heeft de onderwereld in Nederland hard geraakt met een nieuwe hack van een berichtendienst. Het gaat om Sky ECC, waarmee intensief werd gecommuniceerd over drugshandel en andere vormen van zware misdaad.

Bij de hack van Sky ECC, een Canadese aanbieder van cryptotelefoons met 70.000 klanten, zijn 11.000 in Nederland gevestigde gebruikers in beeld gekomen, meldde Nederlandse opsporingsinstanties dinsdag tijdens een inderhaast belegde persconferentie in Amsterdam.

Dinsdagochtend zijn bij een reeks politieacties in Nederland 75 doorzoekingen gedaan in woningen en kantoren waarbij dertig mensen zijn aangehouden. Daarbij is onder meer beslag gelegd op 28 vuurwapens. Op de server van Sky ECC is op last van de Nederlandse autoriteiten beslag gelegd. Waar dat precies is gebeurd wordt vanwege een lopend onderzoeksbelang (nog) niet bekendgemaakt.

Volgens persofficier van justitie Ferry van Veghel is dankzij de hack niet alleen veel informatie over drugshandel vrijgekomen maar is in die periode ook preventief ingegrepen in het criminele milieu. Daarbij zijn volgens Van Veghel in Nederland tientallen geplande ernstige geweldsmisdrijven zoals ontvoeringen, liquidaties en schietpartijen voorkomen.

Dat kon omdat de recherche tijdens het internationale onderzoek – codenaam Argus – vanaf medio februari drie weken live berichten mee heeft gelezen. Daarnaast is het gelukt om een groot aantal oude versleutelde berichten leesbaar te maken. Het gaat in totaal om honderden miljoenen berichten waarvan er tachtig miljoen relevant zijn voor de Nederlandse opsporingsautoriteiten.

Bij de hack van berichtendienst Encrochat zijn vorig jaar twintig miljoen berichten over de Nederlandse onderwereld onderschept. De hack van Sky ECC heeft volgens Van Veghel ook bijgedragen aan een lopend Belgisch-Nederlands onderzoek naar grootschalige cocaïnesmokkel.

Daarbij is twee weken geleden in de havens van Antwerpen en Hamburg in totaal ruim 23.000 kilo cocaïne onderschept met een straatwaarde van omstreeks 1,5 miljard euro.

Het onderzoek naar Sky ECC begon in 2018 op initiatief van de Amsterdamse recherche, aldus diensthoofd Jonne Janssen. „In een onderzoek naar een crimineel samenwerkingsverband dat wordt verdacht van grootschalige cocaïnehandel en zware geweldsmisdrijven zijn we gestuit op versluierde communicatie via telefoons van Sky ECC. Dat zijn we in samenwerking met specialisten van het Team High Tech Crime verder gaan onderzoeken”, aldus Janssen. „Uiteindelijk heeft dat geleid tot het neerhalen van de grootste aanbieder van cryptotelefoons ter wereld.”

Intensieve samenwerking

Volgens Jansen is tijdens het onderzoek intensief samengewerkt met buitenlandse politiediensten. „Toen we live mee konden lezen hebben rechercheurs van Europol ervoor gezorgd dat relevante berichten op juridisch juiste wijze zijn gedeeld met opsporingsdiensten in andere landen. Dat is voor ons ingewikkeld omdat ieder land zijn eigen wetten heeft.”

Volgens Andy Kraag, hoofd van de Landelijke Recherche, heeft de recherche dankzij de ontsleutelde berichten een zeer gedetailleerde blauwdruk van de onderwereld in Nederland gemaakt. „Na de hack vorig jaar bij berichtendienst Encrochat hebben we de aanbodzijde van de drugseconomie in Nederland nu volledig in beeld. Dit is een mokerslag.” Dankzij de in beslag genomen informatie zullen vele nieuwe arrestaties volgen, zo verwacht Kraag.

Het nieuws over de hack lekte uit via de Vlaamse krant De Standaard. In België hebben dinsdag 1.500 agenten vanaf 5.00 uur ’s ochtends invallen gedaan op ten minste 200 locaties door het hele land. Onder de tientallen arrestanten zitten volgens de Gazet van Antwerpen twee advocaten.