Winkeliers bij de rechter: ‘Duizenden gaan failliet, maar het kabinet ziet het niet’

Moet er een ruimere openstelling van de winkels komen? Wel als het aan INretail ligt, de brancheorganisatie voor 13.000 door het kabinet als ‘niet-essentieel’ betitelde winkels. Maandag diende een kort geding van de winkeliers tegen de staat. Later op de dag leek de inzet achterhaald toen het kabinet kwam met ruimere regels kwam voor winkeliers om klanten te mogen ontvangen.

Eerder had INretail-directeur Jan Meerman nog geprobeerd om de Haagse rechtbank te overtuigen van de onmacht van zijn achterban: „Ondernemers ademen door een rietje. Duizenden gaan failliet, maar het kabinet ziet het niet.”

Weliswaar mochten winkeliers afgelopen week weer klanten op afspraak ontvangen, maar slechts mondjesmaat. Het is niet genoeg om te overleven, betoogde Meerman. INretail wil een volwaardige heropening.

Lees ook: De economie draait slecht, maar waarom blijkt dat niet uit de cijfers?

Het belangrijkste argument van de winkeliers om meer soepelheid te vragen: de situatie is nu anders dan bij het begin van de lockdown. Ze moesten vlak voor de feestdagen dicht, want anders zouden al die open winkels hebben geleid tot te drukke winkelstraten. Nu die drukte voorbij is, is het volgens de belangenclub „onduidelijk waarom na drie maanden” de winkels niet volgens een eerder opgesteld protocol open mogen.

In dat protocol is onder meer vastgelegd hoeveel vierkante meters winkeloppervlak minimaal per klant beschikbaar moet zijn. Grote zaken als tuincentra en woonwinkels lopen nu tegen de regel aan dat ze maar twee klanten tegelijkertijd per verdíéping mogen ontvangen. IKEA en de Bijenkorf houden hun deuren daarom nu dicht.

Druk op kabinet

Het lijkt erop dat de druk op het kabinet geholpen heeft. Premier Mark Rutte kondigde maandagavond aan dat winkels vanaf 16 maart weer één klant per 25 vierkante meter mogen ontvangen, met een maximum van vijftig. Wel moeten die vooraf een afspraak maken.

Daarmee werd ook het betoog dat landsadvocaat Jannetje Bootsma maandagochtend hield deels overbodig. Zij bracht namens de staat naar voren dat het kabinet nu niet meer kan toestaan dan winkelen op afspraak en afhalen van bestellingen via ‘click & collect’. Dat zou leiden tot nieuwe stromen daarnaartoe. „Winkelen brengt alleen maar drukte teweeg. Mensen gaan dat als een uitje zien en dat zorgt voor meer reisbewegingen.” En dat is iets wat Nederland er „momenteel niet bij kan hebben”.

Bovendien hebben niet alleen winkeliers het zwaar, stelde Bootsma. „De sluiting van de winkels is een ingrijpende maatregel. Maar dat geldt ook voor de horeca en voor de theaters. En vergeet de avondklok niet.”

Wel blijft de verplichte vier uur die nu zit tussen een reservering en het feitelijke winkelen. Die opheffen is volgens de landsadvocaat niet wenselijk. Ook dat zou ‘funshoppen’ in de hand kunnen werken. „Eén uur is echt te kort om tegen te gaan dat mensen naar de winkels trekken.” Over de gevolgen van de versoepelingen voor het kort geding kon INretail maandagavond nog niks zeggen. Later deze week staat ook de horeca bij de rechter, om snellere uitbetaling af te dwingen van de tegemoetkoming door de overheid in de vaste lasten.