‘Drinken en dansen met mondkapjes is geen pretje’

Samen springen op pompende bassen. Selfies met vier, vijf mensen tegelijk. Onbekommerd zoenen. Na een jaar zonder grote concerten moesten een dance-event en een concert van André Hazes in de Ziggo Dome in Amsterdam onderzoekers van Fieldlab meer duidelijkheid geven in wat er mogelijk was. Bundels laserstralen trokken strakke lijnen over het publiek, op de maat gingen ballen van vuur omhoog. Er heerste een euforische stemming, iedereen danste op elkaar. De mondkapjes hingen los of ze waren helemaal af. Het bleek slecht flirten met zo’n ding.

Het is interessante gedragswetenschap op het Fieldlab-event Back to Live in de Ziggo Dome in Amsterdam. Dit eerste muzikale testevent, met 1.300 negatief geteste jonge mensen, loopt zoals je eigenlijk kon verwachten, zegt onderzoeker en OMT-lid Andreas Voss. „Bij alle testevents zien we aanvankelijk voorzichtigheid. Maar binnen de kortste keren kruipt men terug in de oude gewoonte: bij elkaar. En hier merken ze: drinken en dansen met mondkapjes is geen pretje.” Er is geen fout gedrag. Het gaat bij dit experiment precies om hoe iedereen zich normaal gedraagt, inclusief drank en/of eventueel partydrugs. Volgens Voss is de kans deze vier uur samen op een besmetting minimaal: 0,14 procent.

Fluorescerende drankjes

Na een congres, theatershow van Guido Weijers en voetbalwedstrijd meldden zich ruim 180.000 mensen voor de muziekevents van Mojo Concerts & ID&T waar Fieldlab nu en volgende week op het Lowlands-terrein onderzoek doet. ‘Slechts’ 1.300 mochten zaterdag naar de danceparty; 1.300 gingen zondag naar zanger André Hazes. De voorwaarde: medewerking aan alle experimenten. Coronatesten, sensors, fluorescerende drankjes waardoor speekselspetters bij dans, zang en juich te volgen zijn. Er zijn luchtkwaliteitsmetingen van de dansers tot plafond, overal hangen camera’s.

Vijf verschillende bubbels van 250 personen en een compleet vrije groep van 50 personen; de informatie over besmettingsrisico’s op evenementen stroomt binnen. Dit is wetenschappelijk uitgaan. Is dat leuk? „Het is al een droom hier weer te zijn. Zo onwerkelijk”, lacht Laszlo Lieffering (23) die staat te dansen met Esther Koeckhoven (24). In hun vak in het midden van de zaal proberen ze op de aangegeven stippen te blijven. Bij de mellow house van eerste act Lady Bee lukt dat, maar het feest gaat snel ‘aan’. Als de muziek steviger wordt, het populaire dj-duo Lucas & Steve de sfeer een flinke zwiep omhoog geeft met een gesampelde Mark Rutte in volvette ramdance, houden veel dat niet meer vol.

De Denktenk Coronacrisis adviseert het kabinet om coronatestbewijzen in te voeren. Met testbewijzen zou het makkelijker moeten worden om versneld open te gaan. Lees het nieuwsbericht.

Oude handelingen

Op de eerste ring glunderen de directies van concertorganisator Mojo Concerts en de Ziggo Dome. „Dit is perspectief”, zegt Mojo-Ceo Ruben Brouwer. ,,Er zijn genoeg signalen dat men er klaar mee is.” De Alliantie van Evenementenbouwers heeft een concreet routeplan: met sneltesten en vaccinatiebewijzen moeten vanaf 1 juli weer festivals zonder anderhalve meter mogelijk zijn.

De dj’s – een line-up uit het aaibare, over de wereld populaire dancesegment – zijn extatisch weer te mogen draaien. Sam Feldt zat een jaar geleden midden in zijn grote Amerika-tour toen alles stopte. Hij was zenuwachtig, bekent hij na zijn show. „Ik dacht ineens veel te lang na over oude handelingen.” Het was genieten van zijn publiek. „We missen allemaal het stofje oxytocine. Je merkte weer dat muziek verbindt en hoe leuk contact met een vreemde is.”

Een dag later bij André Hazes

„De truc is te blijven drinken”, legt Marcel van Santen op zondag in de paarse bubbel bij André Hazes uit. In dat vak mag je alleen je mondkapje afzetten als je drinkt. „Maar we proberen ons wel echt aan de regels te houden. Kwestie van moraal.” Maar als Hazes op het podium komt, vliegen de biertjes door de lucht en heeft ook in het paarse vak vrijwel iedereen het mondkapje afgezet. Probeer maar eens Zij gelooft in mij mee te zingen met zo’n ding op.

Karin van Dijk danst een bubbel verderop met haar collega. Ze maakten afgelopen week een overval mee op het tankstation waar ze werken. „Het stressniveau zat tot hier. Dit hebben we echt nodig, eindelijk kunnen we alles loslaten”, roept ze boven de muziek uit.

Het was precies een jaar geleden dat de laatste show in Ziggo Dome plaatsvond en dat was Holland zingt Hazes. Hazes zegt de druk te voelen dat dit experiment moet slagen.Tegen zijn publiek: „Als we ons nou allemaal even lekker laten testen hierna, kunnen we dit vanaf juli en augustus gewoon weer gaan doen.”

In tegenstelling tot een dag eerder wordt het publiek zondag aangesproken op de regels, zegt Pieter Lubberts van Fieldlabs. Om te zien of dat het gedrag verandert. Meermaals klinkt vanaf het podium de oproep om achteraf te testen – twintig procent van de bezoekers na een voorstelling van cabaretier Guido Weijers vorige week deden dat niet. Minister De Jonge uitte er zijn onvrede over, tot verbazing van Lubberts. „Wij doen geen medisch onderzoek. We kijken naar gedrag. Er zijn door VWS maar vier locaties beschikbaar gesteld in de Randstad, op hele specifieke tijden, wij hadden op meer spreiding gehoopt. Ik vind tachtig procent testbereidheid achteraf hoog.”

Dat de drempel om te testen hoog is, bleek vrijdagavond al bij een van de vier testlocaties, in Maarssen. Bezoeker Lars van Wijngaarden is vanuit Ulft, bij de Duitse grens, naar Maarssen gereden en zal niet voor de avondklok weer terug kunnen zijn. „Ik ga vooral om weer eens uit te gaan. Het hoort erbij dat je je dan achteraf laat testen.” Een vriend uit Groningen ziet dat anders. „Dat is weer twee keer twee uur reizen en ik moet er opnieuw vrij voor vragen, omdat het alleen overdag kan. Dat ga ik niet doen.”

Een beetje verliefd

Op een snerpende gitaarsolo schieten onophoudelijk vuurballen omhoog voor het podium. Korte tijd later rent Hazes over de vloer om te horen of het publiek de tekst van Een beetje verliefd wel kent. Meezingen is niet de goede term, het is brullen. ‘Leef, alsof het je laatste dag is!’ Een fan is over het hek van haar bubbel geklommen om Hazes aan te raken. Ze houdt zijn handen vast en wordt daarna vriendelijk naar haar plek terug begeleid. In de groene bubbel is de polonaise begonnen.

Hazes na afloop: „Ik vond het historisch. Er stond dertienhonderd man, maar ze schreeuwden door mijn oordoppen heen. Het klonk alsof de Ziggo Dome helemaal vol stond.”