‘Het is goed als een mens veel dingen leuk vindt’

Carien: „Door corona kan ik nu geen les meer geven in kalligrafie en modeltekenen, heel spijtig. Ik hoop dat ik in mei wel kan beginnen met mijn workshops Japanse kalligrafietechnieken en De IJssel als inspiratiebron. Veel inkomsten uit lessen en exposities zijn weggevallen. Daar staat tegenover dat ik wel meer toekom aan eigen werk, zeker als ik ’s avonds en ’s nachts in mijn atelier blijf.”

Sebo: „Cariens atelier is een volledig ingerichte studio met uitzicht op de IJssel.”

Carien: „Als ik er ’s avonds aan het werk ben, komt Sebo soms een glaasje wijn drinken.”

Sebo: „Dat uitzicht op het water, de uiterwaarden, de luchten en de schepen is echt fantastisch.”

Carien: „Het water, de natuurlijke vormen en het landschap komen ook terug in mijn werk. Voor mij is mijn kunstenaarschap geen hobby, maar echt werk. Maar wel heel leuk en uitdagend werk, zonder móéten.”

Sebo: „Ik ben lang natuurkundedocent geweest en kwam daarna terecht in de onderwijsbegeleiding. Nu schrijf ik boeken over Tibetaans boeddhisme. Niet als werk, als hobby. In 1978 ben ik boeddhist geworden. Ik zocht iets, deed cursussen en toen iemand me vertelde over Tibetaans boeddhisme, dacht ik: daar moet ik zijn. Ik heb er veel aan gehad rond het plotselinge overlijden van mijn zoon in 2010. Hij was 24 en had leukemie. Over de ervaringen rond zijn dood heb ik een boek geschreven en een digitale cursus over leven en sterven ontwikkeld. Als je echt beseft dat je dood gaat, maak je andere keuzes en wordt het leven waardevoller.”

Carien: „Ik heb andragologie gestudeerd. De combinatie van psychologie, filosofie en sociologie sprak me aan. Tegelijkertijd studeerde ik aan de Rietveld Academie. Ik ben gaan werken als psychotherapeut en als kunstenaar. In 2002, toen er steeds meer regeltjes kwamen, ben ik met het eerste gestopt en fulltime kunstenaar geworden.”

Sebo: „Dat was mijn voorstel, toen we elkaar ontmoetten, vijfentwintig jaar geleden. We hadden toen beiden een relatie achter de rug. We zijn begonnen in Amsterdam en wonen nu acht jaar in Zutphen. Ik wilde de Randstad uit en Carien wilde ook wel ‘naar buiten’.”

Carien: „Door het lesgeven heb ik hier veel leuke mensen ontmoet. Ik werk onder meer mee aan de organisatie van de Open Atelierroute.”

Sebo: „Carien is ontzettend sociaal, ze legt heel makkelijk contacten. Ik loop daar een beetje achteraan.”

Strak dagritme

Sebo: „Ik heb heel lang in het bestuur van de boeddhistische organisatie in Nederland gezeten, die ik mede heb opgezet. Pas sinds ik daar uit ben, heb ik het gevoel dat ik met pensioen ben. Daardoor heb ik nu veel tijd om te schrijven en vrienden op te zoeken. Ik heb een strak dagritme.”

Carien: „Ja, Sebo gedijt erg bij ritmes.”

Sebo: „Ik sta vroeg op, mediteer lang, drink koffie met Carien en ga dan schrijven. Ik vind het leuk om op een praktische manier het Tibetaans boeddhisme uit te leggen aan anderen. De inkomsten uit mijn boeken zijn nihil, als ik duizend exemplaren per titel verkoop, is het al een succes.”

Carien: „Ik wil altijd heel veel, omdat ik veel dingen leuk vind. In 2016 ben ik drie maanden naar China geweest en in 2019 naar Japan voor kalligrafielessen. Ik heb nu ook nog les, in Nederland. Ik wil nog graag naar IJsland, omdat ik denk dat dat landschap mooi is om te tekenen.”

Sebo: „Ik denk dat het goed is als een mens veel dingen leuk vindt en zo een gevarieerd menu heeft. Zelf ben ik heel productief als ik een vast ritme aanhoud. Ik ben niet gebaat bij chaos. Vroeger droeg ik ook altijd dezelfde soort broeken, vaak ook nog in dezelfde kleur. Dankzij Carien ben ik daarin iets flexibeler geworden. Ja, we vullen elkaar goed aan.”

Carien: „Sebo houdt van klussen in huis, ik kan dat niet. Maar ik kan koken, tuinieren en ik pas regelmatig op kleinkinderen.”

Sebo: „Een redelijk traditionele taakverdeling dus. Maar als Carien op reis is, kan ik heel goed voor mezelf zorgen, hoor. Voor mezelf koken is prima, voor anderen kost het me veel inspanning.”

Verre reizen

Carien: „We hebben de laatste jaren verschillende grote uitgaven gehad. Zo hebben we twee van de vier kinderen een bijdrage gegeven voor de aankoop van een huis, en binnenkort volgt de derde. Verder heb ik in mijn atelier zes grote ramen vervangen. Nu is het er warmer en minder gehorig. Sebo heeft ook ons huis met grote tuin aan de Berkel opgeknapt. We geven ook aan goede doelen, zoals Land van Ons.”

Sebo: „Verre reizen hoeven wat mij betreft niet zo nodig meer. Twee jaar geleden ben ik in Taiwan geweest voor een boeddhistische retraite, maar nu ben ik een beetje uitgereisd. Ik heb in mijn leven veel landen bezocht, ik denk dat ik wel vijftig keer in de VS ben geweest. Ik heb daar onder meer twaalf zomers lang lesgegeven aan de boeddhistische Naropa-universiteit in Boulder. Verder heb ik in mijn jaren bij het nationaal hockeyelftal veel gereisd, onder andere naar de Olympische Spelen in Mexico, in 1968. Dat was fantastisch, maar als boeddhist heb ik geleerd dat je het ‘met jezelf moet doen’. Ik word niet per se gelukkiger van reizen.”

Carien: „En je houdt niet zo van vakanties. Zelf houd ik erg van reizen, ik had het natuurlijk wel leuk gevonden om dat samen te doen.”

Sebo: „Ik ben nu tevreden in de Achterhoek.”

In Spitsuur vertellen stellen en singles hoe zij werk en privé combineren. Meedoen? Mail naar werk@nrc.nl