Tweede Kamer stemt in met Europees Herstelfonds

Dit blog is gesloten

Lees hier verder in het blog van vrijdag 26 februari

Israël stopt met uitdelen vaccins aan bondgenoten, 2,5 miljoen coronadoden

• Israël stopt per direct met het uitdelen van coronavaccins aan bondgenoten in het buitenland. Dat heeft de minister van Defensie Benny Gantz donderdag bekendgemaakt, melden internationale persbureaus. Premier Benjamin Netanyahu kwam onder vuur te liggen voor het programma, omdat Palestijnse gebieden vooralsnog toegang tot weinig vaccins krijgen. Netanyahu had voor verschillende bevriende landen vaccins gereserveerd, waaronder Honduras, Guatemala en Hongarije. Sommige van deze landen hadden onlangs een ambassade in Jeruzalem geopend - een gevoelig thema in het Palestijns-Israëlisch conflict, omdat Israël en Palestina de stad allebei als hoofdstad beschouwen.
• In Bangladesh is men begonnen met het inenten van sekswerkers, zo meldt persbureau AFP donderdag. De campagne begon in het grootste bordeel van het land, waar zo’n 1.900 prostituees wonen. Eerder werden al ruim drie miljoen inwoners van het Zuid-Aziatische land ingeënt met het vaccin van AstraZeneca. Volgens het hoofd van de gezondheidsautoriteiten Asif Mahmud is het inenten van sekswerkers „absoluut noodzakelijk”, omdat zij „duizenden bezoekers per dag ontvangen”. Prostituees zijn daarmee volgens hem „het meest kwetsbaar voor het virus”.
• Wereldwijd zijn sinds het begin van de coronapandemie meer dan 2,5 miljoen mensen overleden aan het coronavirus. Dat blijkt uit cijfers van de Amerikaanse Johns Hopkins University. De meeste mensen overleden in de Verenigde Staten (507.000), Brazilië (250.000) en Mexico (156.000). De grens van één miljoen doden werd eind september gepasseerd, op 15 januari waren 2 miljoen coronadoden geregistreerd. De universiteit houdt alle geregistreerde sterfgevallen bij: vermoedelijk is het werkelijke sterftecijfer hoger.

Tweede Kamer stemt in met Europees Herstelfonds

De Tweede Kamer heeft donderdag formeel ingestemd met het Europese Herstelfonds, waarmee EU-lidstaten de economische schade van de coronacrisis willen gaan beperken. Wat Nederland betreft kan de Europese Commissie nu dus zelf de kapitaalmarkt op om het geld te lenen dat nodig is om het fonds te vullen.

Verschillende politieke partijen toonden zich eerder deze week kritisch over deze ontwikkeling in een debat met demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën, CDA). Zij vrezen dat het herstelfonds de aftrap is voor een ‘schuldenunie’, waarbij EU-landen garant staan voor elkaars schulden. Hoekstra verzekerde de Tweede Kamer opnieuw dat het herstelfonds wat het kabinet betreft eenmalig is. Uiteindelijk was dat behalve voor de vier coalitiepartijen ook voor PvdA, GroenLinks, 50Plus en Denk voldoende om vóór te stemmen.

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, vraagt lidstaten al weken om haast te maken met de goedkeuring van het herstelfonds. Als landen dwars gaan liggen, kan dat ertoe leiden dat broodnodige investeringen minder snel van de grond komen dan verwacht. Het fonds moet de economie na de pandemie weer op gang helpen. EU-leiders spraken vorig jaar af dat landen extra mogen investeren, bijvoorbeeld in infrastructuur, digitalisering of duurzame energie, als ze ook akkoord gaan met structurele hervormingen.

Lees ook: Het Europees herstelfonds: een hypotheek, zonder baan of inkomsten

750 miljard euro
Het herstelfonds is 750 miljard euro groot. Een deel (390 miljard euro) bestaat uit subsidies, de rest bestaat uit ‘doorleningen’ die ook weer moeten worden terugbetaald. Landen moeten investeringsplannen indienen, en tegelijkertijd aangeven hoe ze hun economie willen versterken. Nederland besloot eerder om beslissingen hierover over te laten aan de volgende regering, na de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart.

Onderdeel van het donderdag door de Kamer goedgekeurde ‘eigenmiddelenbesluit’ is een heffing op plasticgebruik. Volgens critici is dat een opmaat naar Europese belastingen. Volgens voorstanders blijft het besluit daar verre van, omdat het niet om een belasting gaat die burgers direct ‘in de portemonnee’ gaan voelen, maar om een extra afdracht voor landen die te weinig doen aan plasticvervuiling. Het kabinet is daar al langer voorstander van.

Met medewerking van Clara van de Wiel

EU-leiders eens over noodzaak vaccinpaspoort, maar discussie blijft

De Europese leiders zijn het er onderling over eens dat in de toekomst een zogenoemd coronavaccinpaspoort of -certificaat nodig is om door Europa te reizen. Dat heeft de Duitse bondskanselier Angela Merkel donderdagavond gezegd na afloop van een virtuele EU-top, melden de internationale persbureaus. Daarin werd duidelijk dat er nog altijd veel onenigheid is tussen landen over de invulling van zo’n reisdocument, dat in januari werd voorgesteld door de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis. „Ethische vraagstukken moeten nog worden opgelost”, zei de Franse president Macron.

Demissionair premier Mark Rutte vindt het op dit moment nog te vroeg om een besluit te nemen over een vaccinpaspoort. Hij zei dat het Nederlandse kabinet in principe geen bezwaar heeft tegen een vaccinatiedocument waarmee reizen of andere uitstapjes mogelijk worden, maar dat hier eerst een debat over gevoerd moet worden in Nederland, meldt persbureau ANP. Volgens Rutte hangen er nog een aantal „fundamentele vragen omheen”, zoals over de mate van besmettelijkheid van iemand die is gevaccineerd.

MinPres Mark Rutte Op dag één van de virtuele #EUCO stond onze strijd tegen COVID-19 centraal. Zowel voor de Europese vaccinatiestrategie als voor de stand van zaken in afzonderlijke landen is het waardevol om elkaar op de hoogte te houden. Gezamenlijk blijven we onnodige reizen ontmoedigen. https://t.co/O9bJik6f1M 25 februari 2021 @ 19:38

Volgen

Merkel verwacht dat digitale vaccinatiecertificaten voor Europese reizen „waarschijnlijk voor de zomer” beschikbaar zullen zijn. Dat was in navolging van de Europese Commissie, die liet weten dat deze certificaten nog zo’n drie maanden aan technische voorbereidingen vergen. Ondertussen is onder meer EU-lidstaat Denemarken zelf reeds bezig met de ontwikkeling van een digitaal coronapaspoort om zo meer vrijheid krijgen om te kunnen reizen, met name voor zakentrips. Dat geldt ook voor Estland, dat werkt aan een document waarop staat welk vaccin van welke farmaceut is gebruikt en wanneer dit vaccin ontwikkeld is.

Zevende verdachte aangehouden voor datadiefstal GGD

De politie heeft woensdag een zevende verdachte aangehouden voor de diefstal en verkoop van persoonsgegevens uit de coronasystemen van de GGD. Het gaat om een 19-jarige man uit Nootdorp, vlak bij Den Haag, zo heeft de politie donderdag bekendgemaakt. Waarvan de man precies wordt verdacht, is niet duidelijk.

RTL Nieuws berichtte eind januari over de illegale verkoop van gegevens van mensen die zich bij de GGD op het coronavirus hadden laten testen. Het ging om gegevens als namen, adressen en geboortedata. Deze werden verkocht via online diensten als Telegram en Snapchat. Vlak na de ontdekking werden een 21-jarige man uit Heiloo en en 23-jarige man uit Alblasserdam aangehouden. In februari volgden nog vier aanhoudingen.

Het onderzoek naar de zaak loopt nog, „onder meer naar de omvang van de datadiefstal”, aldus de politie. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.

Lees ook: ‘Ict helaas niet sexy voor politici’

Horecabranche begint rechtszaak om steun voor vaste lasten

De Koninklijke Horeca Nederland (KHN) begint nog een kort geding tegen de staat. De brancheorganisatie eist daarin dat de regering de zogeheten Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) zo snel mogelijk uitbetaalt, zo heeft KHN donderdag bekendgemaakt. Aanleiding voor de rechtszaak is dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) woensdag bekendmaakte dat de extra vergoeding van de TVL over het eerste kwartaal van dit jaar binnen zestien weken wordt overgemaakt en niet „zoals verwacht eind februari”, aldus KHN. „Veel horecabedrijven komen daardoor in betalingsproblemen”, aldus de brancheorganisatie in een verklaring.

De hoogte van de TVL-subsidie was vorig kwartaal afhankelijk van hoeveel omzetverlies een bedrijf had geleden. Zo kreeg een ondernemer die zijn omzet met 30 procent zag dalen, de helft van de kosten van alle vaste lasten terug. In het eerste kwartaal van dit jaar krijgen ondernemers een vast percentage (85 procent van de vaste lasten) vergoed wanneer zij minimaal 30 procent omzetverlies leden.

Om deze verandering door te voeren, is volgens de RVO een aanpassing van de systemen nodig. Daarom krijgen ondernemers aanvankelijk hetzelfde percentage van de vaste lasten als in het laatste kwartaal van vorig jaar vergoed. ROV gaf dinsdag aan dat ondernemers binnen zestien weken ook het aanvullende deel krijgen uitbetaald, of dat zij geld moeten terugbetalen wanneer zij toch minder omzetverlies leden.

KHN stelt dat ondernemers het geld juist nu hard nodig hebben. „Het is in een lange reeks de zoveelste klap in je gezicht en je wordt er misselijk van. De telefoon staat bij ons roodgloeiend, horecaondernemers kunnen dit er absoluut niet bij hebben”, aldus KHN-voorzitter Robèr Willemsen. „Het is niet de eerste keer dat we zien dat systemen niet op orde zijn en het is onduidelijk waarom op deze systeemwijzigingen niet kon worden geanticipeerd.” Eerder spande de KHN een zaak aan om het openen van de horeca af te dwingen. Ook zouden getroffen steunmaatregelen niet toereikend zijn.

Lees ook: Kabinet worstelt met luidere roep om versoepelingen

Kermisbranche dreigt ook met rechtszaak voor heropening

Ook de kermisbranche dreigt met het aanspannen van een rechtszaak tegen de staat om de kermissen weer te openen. De kermisondernemers zijn bovendien ontevreden over de door de overheid aangeboden coronasteun, meldt persbureau ANP.

Hans van Tol van de Nationale Bond van Kermishouders BOVAK zegt dat de ondernemers weer perspectief willen. „Iedereen heeft het over de terrassen en de horeca, maar wij zijn onzichtbaar.” Volgens hem kunnen de kermissen veilig weer open, net als afgelopen zomer. Van Tol wacht voor hij naar de rechter stapt nog wel de laatste ontwikkelingen in het coronabeleid af. Eerder deze week maakte Koninklijke Horeca Nederland bekend de staat voor de rechter te dagen om weer open te kunnen.

De overheid heeft een steunpakket van 10,5 miljoen euro beschikbaar gesteld voor kermishouders. Volgens de BOVAK-voorzitter hebben ondernemers niets aan dat pakket, omdat in de voorwaarden is vastgelegd dat zij tussen oktober en maart geen inkomsten mogen hebben. „Als je nu nog één dag in Leiden hebt gestaan op 3 oktober, dan krijg je helemaal geen steun”, zegt Van Tol, verwijzend naar de viering van het Leidens Ontzet.

Moderna stuurt nieuw vaccin voor Zuid-Afrikaanse variant naar onderzoeksorganisatie

De Amerikaanse farmaceut Moderna heeft een aangepaste versie van zijn coronavaccin gemaakt die specifiek gericht is op de zogenoemde Zuid-Afrikaanse variant. Het bedrijf heeft het nieuwe vaccin naar de Amerikaanse onderzoeksorganisatie National Institutes of Health (NIH) gestuurd voor aanvullend onderzoek, alvorens het kan worden goedgekeurd door toezichthouder FDA. Dat meldt persbureau Reuters donderdag. Overigens beschermt het huidige Moderna-vaccin ook tegen de nieuwe virusvarianten die voor het eerst in het Verenigd Koninkrijk en in Zuid-Afrika opdoken. Wel zijn er zorgen over de duur van die bescherming.

Moderna experimenteert met verschillende manieren om nieuwe varianten van het coronavirus te bestrijden. Dat gebeurt onder meer met herhalingsprikken (zogeheten booster shots), verhoogde concentraties of combinaties van het huidige coronavaccin en een nieuw ontwikkeld vaccin. Een andere optie is het preventief toedienen van twee doses aan mensen die nog geen prik hebben gehad en niet zijn geïnfecteerd, om te voorkomen dat er in de toekomst meer virusvarianten ontstaan.

De farmaceut heeft zijn wereldwijde vaccinproductiedoel voor dit jaar met 100 miljoen doses verhoogd tot 700 miljoen doses. Door het productieproces te verbeteren hoopt Moderna dit aantal verder op te schroeven zodat eind dit jaar zelfs 1 miljard doses beschikbaar zijn. Ondertussen investeert de farmaceut in extra capaciteit die de wereldwijde productie in 2022 nog verder moet verhogen, tot circa 1,4 miljard doses volgend jaar. Momenteel verwacht Moderna nog 1,2 miljard doses te produceren in 2022. Volgens het bedrijf duurt het normaal gesproken zes tot negen maanden om een nieuwe productiefaciliteit te ontwikkelen, wettelijk te laten keuren en vervolgens de productie op te voeren.

Lees ook: Vijf redenen om tóch tevreden te zijn met een ‘matig’ vaccin

Syrië begint volgende week met vaccineren

Syrië begint volgende week met het vaccineren van zorgmedewerkers tegen Covid-19. Dat heeft de Syrische minister voor Volksgezondheid, Hassan Al-Ghobash, donderdag laten weten op een persconferentie. Hoeveel coronavaccins het land beschikbaar heeft, is niet duidelijk.

De door oorlog verscheurde natie heeft de vaccins gekregen van „een bevriend land”, aldus de minister. Syrië zou in onderhandeling zijn geweest met Rusland en China over de levering van coronavaccins, maar er zouden nog geen contracten gesloten zijn. Eerder deze maand zei China dat het 150.000 doses naar het land zou sturen als ontwikkelingshulp, maar regeringsfunctionarissen hebben aan persbureau Reuters laten weten dat die nog niet zijn afgeleverd.

RDIF, het Russische staatsinvesteringsfonds dat verantwoordelijk is voor de marketing van het Russische Spoetnik V-vaccin in het buitenland, wilde niet bevestigen dat er vaccins aan Syrië zijn geleverd. Israëlische media meldden eerder deze week dat Israël vaccins voor Syrië gekocht zou hebben, om de vrijlating te verzekeren van een Israëlische vrouw die in het land werd vastgehouden. Die vrouw is inmiddels terug in Israël. De Israëlische overheid heeft nog niet op de geruchten gereageerd.

Volgens cijfers van de Amerikaanse Johns Hopkins-universiteit zijn er tot nu toe ruim 15.000 Syriërs besmet geraakt met het coronavirus, iets meer dan duizend personen zouden in het land aan de gevolgen van Covid-19 zijn overleden. Het is gezien de staat van het land onwaarschijnlijk dat alle coronabesmettingen en overlijdens gemeld worden.

Gemeenten grijpen in: boetes en afsluitingen stadsparken

De gemeente Amsterdam en de gemeente Nijmegen hebben donderdag maatregelen genomen in openbare parken, door de toegenomen drukte door het zonnige weer. Zo is het Vondelpark in Amsterdam tijdelijk afgesloten toen het donderdagmiddag, een dag na ongeregeldheden en een ontruiming door de politie, opnieuw te druk werd.

AmsterdamNL Gemeente Amsterdam ⚠️Het is weer te druk in het Vondelpark. We sluiten het park tijdelijk af en laten mensen alleen nog het park verlaten. ⛔ Vermijd drukke plekken
↔️ Houd 1,5 meter afstand #BlijfThuis #VermijdDrukte https://t.co/6PgUmG13AO 25 februari 2021 @ 14:19

Volgen

In Nijmegen worden boetes uitgedeeld aan mensen die zich niet aan de coronaregels houden in het Kronenburgerpark, in het centrum van de stad. Ook is alcohol drinken in het park verboden. Via Twitter laat de gemeente weten dat er niet langer gewaarschuwd wordt en dat mensen die de coronaregels overtreden vandaag „direct een bekeuring” krijgen.

De afgelopen dagen en eerder tijdens het winterweer zijn omwille van de drukte meermaals mensen weggestuurd uit het Kronenburgerpark. Daar is inmiddels ook een speciale politiepost ingericht voor extra surveillance.

gem_Nijmegen Gemeente Nijmegen Het is weer druk in het Kronenburgerpark. Hou afstand en bij grote drukte: zoek een ander mooi plekje in de stad. Als het net als gisteren te druk wordt in het park krijgen mensen die de coronaregels overtreden vandaag direct een bekeuring. Je mag er ook geen alcohol drinken. https://t.co/VR6ZMy999M 25 februari 2021 @ 13:18

Volgen

Proefconcerten en -festivals binnen 20 minuten uitverkocht, ruim 116.000 geïnteresseerden

De kaarten voor de proefconcerten en -festivals waarmee de regering wil testen hoe evenementen coronaproof georganiseerd kunnen worden, waren donderdagmiddag binnen twintig minuten uitverkocht. Dat meldt Fieldlab, dat de testevenementen organiseert met de branche en de overheid. Er waren 116.133 mensen die interesse lieten blijken in de vier ‘Back to Live’-evenementen. Voor het concert, het muziekoptreden, het dancefestival en het muziekfestival, verspreid over vier verschillende dagen in maart, werden in totaal 5.600 kaartjes verkocht.

Fieldlab waarschuwt inmiddels geen doorverkochte kaarten voor de proefevenementen te kopen. Op Marktplaats verschenen de eerste kaartjes voor de proefevenementen, sommigen voor zo’n 300 euro per stuk. „Het heeft geen nut”, laat Fieldlab weten aan persbureau ANP. „Alle kaarten staan op naam.” Alle bezoekers moeten daags voorafgaand aan het evenement een PCR-test af laten nemen en zijn enkel met een negatieve testuitslag welkom. Deze testen zijn gekoppeld aan het BSN-nummer van de betreffende bezoeker. „En dat gaan we checken.”

Tijdens het eerste evenement, een dancefestival op zaterdag 6 maart, treden onder meer Sunnery James en Ryan Marciano op in de Ziggo Dome in Amsterdam. De dag daarna geven André Hazes jr., een ondersteunende act en een special guest een concert op dezelfde locatie. Het weekend erna, op zaterdag 13 en zondag 14 maart, wordt het Lowlands-terrein in Biddinghuizen opengesteld voor twee festivals. Zaterdag organiseert Fieldlab een dancefestival en zondag een muziekfestival, daar komen onder meer Joris Voorn, Chef’Special, Maan en Froukje optreden.

De Ziggo Dome verwelkomt 1.300 mensen per concert, in Biddinghuizen zijn per festival 1.500 bezoekers welkom. In de Ziggo Dome worden bezoekers verdeeld in vijf bubbels van 250 personen en één bubbel van vijftig personen. De bezoekers van de festivals in Biddinghuizen worden in groepen van 500 mensen verdeeld. Naast de negatieve PCR-test moeten bezoekers ook meedoen aan verschillende onderzoeken met betrekking tot de evenementen. Eerder organiseerde Fieldlab bij wijze van proef onder meer een congres en een voetbalwedstrijd met publiek.

RIVM: 5.048 nieuwe positieve tests, 33 doden

Bij het RIVM zijn de afgelopen 24 uur 5.048 nieuwe meldingen binnengekomen van positieve coronatests, dat zijn er 645 meer dan een dag eerder.

Het aantal sterfgevallen als gevolg van Covid-19 die bij het RIVM zijn gemeld, steeg met 33. Niet al deze mensen kwamen het afgelopen etmaal om het leven, aangezien sterfgevallen soms met vertraging worden doorgegeven. Afgelopen woensdagen werden kwamen er 63 meldingen van van sterfgevallen binnen, dinsdag waren dat er 94.

Het aantal vaccinaties staat volgens de laatste berekening van de overheid intussen op 1.112.536. Het daadwerkelijk door de GGD en het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) gemelde aantal vaccinaties staat nu op 862.964.

België grijpt in tegen feestende jeugd, Finland gaat in lockdown

Een greep uit het corona-gerelateerde nieuws in het buitenland:

• In de Belgische stad Gent heeft de gemeente de coronamaatregelen aangescherpt om groepsvorming van jongeren te voorkomen. Belgische media melden dat er een glasverbod komt op de drukke plekken. Het is daarnaast verboden om versterkte muziek af te spelen op openbare plekken. Ook in Brussel zullen agenten extra controleren op groepsvorming. De Belgische verscherpingen zijn volgens de autoriteiten nodig omdat donderdag en woensdag veel jongeren samenkwamen op openbare plekken; op het Sint-Pietersplein in Gent kwamen naar schatting duizend mensen samen voor een feest.
• Finland gaat op 8 maart voor drie weken in lockdown om het toenemende aantal coronabesmettingen in te perken. Premier Sanna Marin stelde volgens persbureau Reuters dat er geen avondklok komt, maar dat restaurants wel moeten sluiten. Scholieren van dertien jaar aan ouder moeten onderwijs op afstand volgen. Als de beperkingen het aantal besmettingen niet laten dalen, is Marin van plan de noodtoestand in het land af te kondigen.
• Tijdens het joodse Poerim-feest geldt van donderdag tot en met zaterdag een avondklok in Israël. Dat heeft premier Benjamin Netanyahu woensdag besloten. Mogelijk is de maatregel zondagavond ook nog van kracht - daar moet de regering nog over besluiten. Vorig jaar gingen de feestelijkheden wel door en toen raakten veel Israëliërs besmet. Om dat dit jaar te voorkomen, heeft de regering besloten dat Israëliërs tussen 20.30 uur en 5.00 uur ‘s ochtends niet verder dan duizend meter rond hun huis mogen komen.

Ziekenhuizen verplegen een handvol méér coronapatiënten

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is opnieuw min of meer gelijk gebleven. Er liggen nu 526 mensen op de Nederlandse IC’s, blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiëntenspreiding (LCPS). Dat is een afname van zeven. Op andere afdelingen liggen 1.361 coronapatiënten. - dat zijn er juist elf méér dan een dag eerder.

De ziekenhuizen namen gisteren 29 coronapatiënten op op de intensive care en 196 op andere afdelingen van de ziekenhuizen. Die cijfers zijn beide wat hoger dan gisteren, maar schommelingen komen in deze dagcijfers vaker voor. Het LCPS zei gisteren bij de cijfers dat er sprake lijkt van een stabilisering, maar noemde het nog te vroeg om hier conclusies aan te verbinden.

Later vanmiddag komt het LCPS met een nieuwe toelichting op de ziekenhuiscijfers. Dan publiceert ook het RIVM gegevens over het aantal mensen dat positief is getest op corona en het aantal sterfgevallen dat de voorbije dag is gemeld.

DNB kreeg minder bankbiljetten door teruggelopen toerisme en meer oppotten

Het gebruik van bankbiljetten is tijdens de coronacrisis zo sterk teruggelopen dat De Nederlandsche Bank (DNB) vorig jaar meer briefjes uitgaf dan terugkreeg van de banken. Dat was al sinds 2003 niet meer voorgekomen, aldus de centrale bank. DNB zegt dat de daling te verklaren kan zijn doordat het toerisme is stilgevallen en de winkels zijn gesloten, maar ook door „het oppotten van contant geld”.

DNB gaf vorig jaar ruim 20 miljoen meer briefjes uit dan zij terugkreeg. Die waren samen goed voor een waarde van bijna 2 miljard euro. Toeristen uit het buitenland nemen meer contant geld mee naar Nederland dan dat Nederlanders op vakantie meenemen naar het buitenland. Vooral in Amsterdam is nu goed te zien dat die stroom grotendeels is opgedroogd. Toch is dit niet de enige verklaring. Er werd ook 37 procent minder vaak geld opgenomen bij de pinautomaat. Hoewel de bedragen die werden opgenomen wat hoger waren, viel het totale gepinde bedrag vorig jaar 27 procent lager uit dan vorig jaar.

Inwoners van eurolanden hebben vorig jaar veel meer briefjes in hun zak gehouden. Hoe dat komt is niet helemaal duidelijk, maar DNB gaat ervan uit dat dat vooral met de coronacrisis te maken had. Mogelijk wilden mensen om hygiënische redenen minder contant geld gebruiken. Het is ook moeilijker geworden om het geld uit te geven doordat winkels gesloten moesten blijven of geen cash meer aannamen. DNB acht het aannemelijk dat er ook na de coronacrisis minder contant betaald zal worden.

Rijksoverheid hoopt op inspiratie uit digitale ideeënbus

De Rijksoverheid heeft een online ideeënbus opgezet voor manieren om uit de coronacrisis te komen. Op de website Watisjouwidee.nl kunnen burgers hun suggesties voor oplossingen aandragen en zich aanmelden voor online vergaderingen over maatschappelijke thema’s. Aan die zogenoemde dialoogtafels kunnen ruim 1.500 mensen deelnamen, van wie vierhonderd burgers. Ook maatschappelijke organisaties, wetenschappers en denkers zijn uitgenodigd.

Het idee is dat er tachtig dialoogtafels worden opgericht, waar een aantal mensen en organisaties mag plaatsnemen. Twintig van die tafels zijn bedoeld voor maatschappelijke organisaties, tien voor wetenschappers en denkers. De rest is voor burgers. Ze bespreken zeven hoofdthema’s: geluk en ontspanning, natuur en milieu, gezondheid, onderwijs en werk, wonen en verkeer, ‘samen leven’ en welvaart. Een deel van de gesprekken is al gevoerd, de rest staat gepland tot eind maart.

Met het initiatief hoopt de overheid te horen waar mensen bezorgd over zijn, welke oplossingen ze zien en waar mensen naartoe willen met de samenleving. Het project wordt geleid vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid, maar er wordt ook samengewerkt met onder meer het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de planbureaus, provincies en gemeenten en het RIVM. In hoeverre de suggesties van invloed zullen zijn op het beleid moet nog blijken. Ze zijn vooral bedoeld ter „inspiratie”, is op de pagina’s te lezen.

Voetballers Inter en Franse rugbyteam in quarantaine na uitbraken binnen selectie

Een overzicht van het corona-nieuws uit de sportwereld:

• Door een uitbraak van het coronavirus, gaat de hele selectie van de Italiaanse voetbalclub Internazionale, waar Oranje-verdediger Stefan de Vrij onder contract staat, in quarantaine. De spelers mogen de komende dagen niet buiten hun zogeheten bubbel komen, zo heeft de club laten weten. De directieleden Alessandro Antonello, Giuseppe Marotta, Piero Ausilio en clubadvocaat Angelo Capellini zijn besmet met virus. Ook een lid van de technische staf is positief getest. Inter speelt zondag een thuiswedstrijd tegen Genoa.
• De voorjaarscompetitie voor zo’n 20.000 Nederlandse golfers gaat dit jaar niet door. De Nederlandse Golffederatie (NGF) heeft een streep gezet door het wedstrijdprogramma, dat aanvankelijk in maart en april op de agenda stond. Door de coronamaatregelen is het voor de golfers onmogelijk om de wedstrijden af te werken. NGF-voorzitter Caroline Huyskes schrijft in een brief aan de clubs dat de kans „nihil” was dat de golfers eind maart weer de baan op hadden gekund, zo had ze geconcludeerd na overleg met de overheid en sportkoepel NOC-NSF.
• Het is nog twijfelachtig of de rugbywedstrijd tussen Schotland en Frankrijk zondag door kan gaan. Bij de Franse ploeg zijn elf coronabesmettingen vastgesteld. De Franse rugbyfederatie heeft daarom besloten om de training donderdag te schrappen, zo meldt persbureau Reuters. Het team van de Fransen heeft zichzelf afgezonderd. Woensdag leek het erop dat de wedstrijd door kon gaan, nadat de Fransen twee dagen verstoken bleven van nieuwe besmettingen. Dat besluit wordt mogelijk heroverwogen. De wedstrijd is onderdeel van het toernooi Six Nations.

Horecaondernemers dreigen opnieuw met heropening zonder toestemming

Horecaondernemers van 65 lokale afdelingen van brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) zeggen dat ze vanaf dinsdag de terrassen zullen heropenen, en roepen collega’s op hetzelfde te doen. De groep activistische ondernemers stelt dat heropening in de buitenlucht veilig kan, al denkt het kabinet daar anders over. De ondernemers willen hun gasten wel anderhalve meter afstand laten bewaren.

De groep ondernemers wordt geleid door Johan de Vos. Hij is de vicevoorzitter van KHN in Breda en kreeg al eerder een grote groep KHN-afdelingen zo ver om heropening van de horeca aan te kondigen. Begin december zei hij dat cafés en restaurants half januari hun deuren zouden openen als er geen perspectief kwam. Daar zag de groep uiteindelijk toch vanaf omdat de besmettingscijfers en druk op de ziekenhuizen te ver was opgelopen. Toen lagen er ruim 2.600 mensen met corona in het ziekenhuis, van wie 700 op de IC’s - respectievelijk 761 en 175 patiënten meer dan nu.

De opening op 2 maart gaat wél door, bezweert De Vos tegenover Omroep Brabant: „Want wij weten zeker dat we veilig en verantwoord onze zaken kunnen openen. Om te beginnen buiten met de terrassen. Uiteraard wel op anderhalve meter.” De grote drukte in de parken van gisteren speelt daarin ook een rol. De landelijke tak van KHN zegt die reactie in een verklaring te begrijpen, maar heeft zich niet bij de oproep aangesloten om zonder toestemming te heropenen. Wel is KHN naar de rechter gestapt.

De Tweede Kamer heeft het kabinet gevraagd te kijken of heropening van de terrassen mogelijk is. Demissionair premier Mark Rutte (VVD) ziet dat niet zitten omdat hij vreest voor een aanzuigende werking, waardoor afstand houden nog moeilijker wordt. KHN stelt dat horecaondernemers juist in staat zijn gebleken om het aantal gasten te reguleren en strenge maatregelen en protocollen na te leven. De organisatie voert vanmiddag spoedoverleg met minister Bas van ’t Wout (EZK, VVD) en staatssecretaris Mona Keijzer (EZK, CDA).

Ook Oostenrijk pleit voor Europees vaccinatiepaspoort

Een greep uit het corona-gerelateerde nieuws in het buitenland:

• De Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz pleit voor een Europees vaccinatiepaspoort. Zo’n digitaal document moet het vrij reizen tussen Europese burgers weer mogelijk maken. Kurz noemde in Oostenrijkse media Israël als voorbeeld, waar gevaccineerden met een speciaal document naar Griekenland en Cyprus kunnen reizen zonder quarantaineverplichtingen. Voorafgaand aan een EU-top zei Kurz voor een Europees reisdocument te zijn voor „iedereen die is ingeënt, net corona heeft gehad en daardoor immuun is of negatief is getest”. Mocht er binnen de Europese Unie geen steun zijn voor het plan, dan gaat hij dat „landelijk” regelen, aldus Kurz, die benadrukte dat een Europees paspoort „een goede basis zou zijn om de zomer goed door te komen”. Eerder lieten Griekenland, Portugal en Spanje blijken voor een Europees vaccinatiereisdocument te zijn.
• Het organisatiecomité van de Olympische Spelen in Tokio heeft donderdag bekendgemaakt onder welke voorwaarden het de fakkeltocht met de olympische vlam wil houden. Bij de estafette zal beperkt publiek aanwezig zijn. De toeschouwers mogen de atleten uitsluitend aanmoedigen door te klappen - schreeuwen is vanwege besmettingsgevaar verboden. Als er te veel mensen dreigen af te komen op het evenement zal het alsnog worden afgelast, aldus het comité.
• Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft donderdag ontkend dat Amerikaanse diplomaten is gevraagd anale coronatests te ondergaan. Een woordvoerder van het Chinese ministerie zei tegen persbureau Reuters dat China „nooit anale uitstrijktests uitvoert” bij Amerikaanse medewerkers. Onder meer Vice stelde dat de Amerikaanse diplomaten hun beklag deden over die testmethode. Volgens de Amerikaanse autoriteiten zijn de anale tests „per ongeluk” afgenomen bij het diplomatieke personeel, terwijl die daarvoor zijn uitgezonderd. In bepaalde delen van China wordt de anale test gebruikt voor inkomende reizigers.

Trimbos: geestelijke gesteldheid bij veel Nederlanders verslechterd

Een groeiende groep Nederlanders ondervindt in de coronalockdown psychische klachten. In een onderzoek van Trimbos en I&O Research zegt bijna een kwart van de volwassenen dat hun geestelijke gesteldheid is verslechterd. In een enquête onder volwassenen zeiden tussen eind januari en begin februari (na een verzwaring van de coronamaatregelen) dat ze meer last hebben gekregen van depressie- en angstklachten en geven mensen hun leven een lager rapportcijfer dan bij het vorige onderzoek uit oktober.

De angst voor het virus zelf bleef onveranderd, stellen de onderzoekers vast. Wel namen allerlei andere klachten toe, zoals slaapproblemen, emotionele eenzaamheid en stress door zowel het virus als de maatregelen daartegen. Ook hebben meer mensen een emotioneel belastende ervaring gehad, zoals het overlijden van een naaste of baanverlies. Uit het onderzoek blijkt dat mensen van 20 tot 35 meer klachten ondervinden dan andere volwassenen. Trimbos had dit najaar al gewaarschuwd dat de geestelijke gezondheid van mensen dreigde te verslechteren.

De 1.297 respondenten in het onderzoek is ook gevraagd wat er goed gaat en wat beter kan. 60 procent zei nog positieve kanten te zien aan de crisis. Zij ervoeren bijvoorbeeld meer rust en meer saamhorigheid, aldus de onderzoekers. Om de crisis goed door te komen, wordt vooral vaak genoemd dat men behoefte heeft aan perspectief op verbetering en meer mogelijkheden om sociale contacten te hebben. Trimbos heeft een informatiesite opgezet met tips om de coronaperiode geestelijk zo goed mogelijk door te komen.

NS lijdt 2,6 miljard verlies in coronajaar 2020

NS heeft vorig jaar een nettoverlies geboekt van 2,6 miljard euro. Het spoorbedrijf leed op al zijn bedrijfsonderdelen verlies: de exploitatie van de treinen, de winkelomzetten op de stations en spooractiviteiten in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Dat blijkt uit het deze donderdag gepresenteerde jaarverslag over 2020. In dit coronajaar daalde het reizigersaanbod drastisch; op het dieptepunt van de crisis bedroeg het nog geen 10 procent van het gebruikelijke aantal reizigers. Op jaarbasis kwam de daling uit op zo’n 40 procent.

NS kan zonder verdere staatssteun de dienstregeling niet garanderen, blijkt uit het jaarverslag. Ook geplande investeringen in nieuw materieel en nieuwe treinverbindingen lopen dan gevaar.

Lees hier het hele artikel: NS lijdt 2,6 miljard verlies in coronajaar 2020

Kabinet werkt aan steunplan voor bedrijven met belastingschulden

Het kabinet kijkt of ondernemers die getroffen zijn door de coronacrisis financiële verlichting geboden kan worden. In interviews met De Telegraaf, BNR en NPO Radio 1 zegt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën, D66) dat gezocht wordt naar een oplossing voor de enorme belastingschuld die de ondernemers hebben opgebouwd. De fiscus heeft van 250.000 bedrijven samen nog 17 miljard euro tegoed.

Vijlbrief ziet het niet zitten om de belastingschulden zomaar kwijt te schelden. Dat zou voor problemen zorgen in de uitvoering bij de Belastingdienst en bovendien oneerlijk zijn voor ondernemers die op een of andere manier wel de belasting konden betalen. Wat volgens hem wel zou kunnen is de terugbetaling uitstellen, het mogelijk maken om langer terug te betalen en de rente laag te houden, zegt hij in De Telegraaf. Hij zegt daarbij dat er dan wel iets geregeld moet worden met andere schuldeisers, zodat het vrijgekomen geld niet alsnog bij de ondernemers wegvloeit.

Hoe de steun aan de ondernemers er precies uit zal zien, wordt nog nader bestudeerd, maar er zal volgens Vijlbrief hoe dan ook iets geregeld moeten worden. Zo niet zitten bedrijven, als ze straks weer open mogen, zonder geld om te kunnen ondernemen, omdat ze al hun tegoeden hebben moeten aanwenden om hun hoofd boven water te houden. „We hebben natuurlijk niet die ondernemers gered om te zeggen: ga nu maar failliet.”

Vanaf donderdag Vondelpark beperkt open

De ingangen aan de zijkant van het Vondelpark blijven met ingang van donderdag voor onbepaalde tijd gesloten. Dat heeft de driehoek van burgemeester, Openbaar Ministerie en politie besloten na de drukte in het park op woensdag, meldt het ANP. Bij de ingangen die nog open zijn wordt gelet op de toestroom tot het park, om te voorkomen dat het opnieuw te druk wordt. Ook de gemeente van Tilburg overweegt maatregelen te treffen.

Woensdag was het op verschillende plaatsen in Nederland zo druk dat mensen naar huis werden gestuurd. Zo ontruimde de politie het Vondelpark, waar „duizenden” bezoekers waren. Daarbij zijn twee mensen aangehouden, voor respectievelijk belediging van een politieagent en vanwege het gooien met een fles. Iemand raakte gewond door rondvliegend glas en is naar het ziekenhuis overgebracht.

Als het ondanks de maatregelen toch nog te druk wordt in het Vondelpark, wordt dit mogelijk volledig afgesloten. „De driehoek heeft begrip voor Amsterdammers die de buitenruimte opzoeken tijdens dit vroege voorjaar, maar accepteert geen doelbewuste overtreding van de regels met alle risico’s voor de volksgezondheid die daarop volgen”, stelt de gemeente.

Niet alleen in Amsterdam werden mensen naar huis gestuurd, ook in onder meer Maastricht en Groningen was het drukker dan de coronaregels toelieten. Politie en gemeenten drongen erop aan dat mensen drukte blijven mijden, ook met lekker weer. In Tilburg gaat de gemeente in overleg met de directie van het Spoorpark, waar de drukte het grootst was. Burgemeester Theo Weterings zegt tegen Omroep Brabant te willen bespreken hoe herhaling voorkomen kan worden. De komende dagen wordt meer bewolking verwacht dan gisteren.

Welkom in dit blog

Hier houdt NRC de laatste ontwikkelingen omtrent de coronapandemie bij. We beginnen met een overzicht van het belangrijkste nieuws van woensdag 24 februari.

• De eerste effecten van de vaccinatiecampagne beginnen volgens het Outbreak Management Team zichtbaar te worden in de ziekenhuisopnames en het aantal sterfgevallen. De cijfers nemen harder af onder 60-plussers die wel zijn gevaccineerd dan groepen die dat niet zijn. Ook in verpleeghuizen zijn de eerste effecten te zien.
• Het aantal positieve coronatests is opnieuw toegenomen ten opzichte van dinsdag. Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis is iets gedaald, ook op de IC lagen woensdag iets minder patiënten met Covid-19 dan dinsdag. Jaap van Dissel van het RIVM noemt de situatie in Nederland op dit moment „kwetsbaar”.
• De politie heeft woensdag in meerdere steden parken ontruimd vanwege een te groot aantal bezoekers. Onder meer in Amsterdam, Tilburg, Maastricht en Groningen gebood de politie mensen te vertrekken omdat het vanwege de drukte niet meer mogelijk was voldoende afstand te houden. Bij de ontruiming in Amsterdam ontstond enige onrust, daar zijn twee arrestaties verricht en is een persoon gewond geraakt door rondvliegend glas.
• In verschillende Europese landen zijn de coronamaatregelen aangescherpt. Zo is in de regio rondom het Franse Duinkerken een weekendlockdown ingevoerd en moeten onlangs heropende winkelcentra, hotels en scholen in het noordoosten van Polen hun deuren weer sluiten.
• Hongarije heeft woensdag als eerste EU-land inwoners gevaccineerd met het vaccin Sinovac van de Chinese farmaceut Sinopharm. Het middel is nog niet goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

Lees hier het hele blog van woensdag terug: Gewonde en aanhoudingen bij ontruiming Amsterdams Vondelpark