‘Zeker 6.750 gastarbeiders omgekomen in Qatar in aanloop naar WK’

Er zijn 6.750 arbeidsmigranten omgekomen in Qatar sinds de Golfstaat in 2010 werd aangewezen als organisator van het WK voetbal. De gesneuvelde gastarbeiders komen uit India, Pakistan, Nepal, Bangladesh en Sri Lanka. Dat schrijft de Britse krant The Guardian dinsdag op basis van overlijdensregisters uit die landen. Elke week zouden gemiddeld twaalf gastarbeiders zijn gestorven sinds in december 2010 bekend werd dat Qatar het toernooi in 2022 zou gaan organiseren. Waarschijnlijk zijn veel gastarbeiders gestorven bij de infrastructurele projecten.

Er waren al langer schattingen van mensenrechtenorganisaties over duizenden overleden arbeidsmigranten in Qatar. Volgens The Guardian ligt het daadwerkelijke dodental nog hoger dan 6.750, aangezien er geen gegevens van gastarbeiders uit de Filippijnen en Kenia zijn meegenomen in het onderzoek. Daarnaast zijn de overledenen uit de laatste maanden van 2020 niet geregistreerd. De arbeidsmigranten werkten in Qatar onder meer aan de bouw van zeven nieuwe voetbalstadions, een nieuwe luchthaven, wegennetwerk, openbaar vervoersvoorzieningen en hotels.

Kritiek

Volgens een schatting van Amnesty International wonen er zo’n 2 miljoen arbeidsmigranten in Qatar. Het Qatarese regime krijgt al langer forse kritiek op de gebrekkige bescherming van deze groep. Eerder spraken mensenrechtenorganisaties van „moderne slavernij” omdat gastarbeiders lange dagen in de hitte moesten doorwerken. Niet alleen de werkomstandigheden waren beroerd: ook sliepen ze in kleine hutjes en kregen velen te laat of niet betaald.

Qatar is niet helemaal doof gebleven voor de kritiek en maakte het wettelijk mogelijk voor arbeidsmigranten om makkelijker van baan te veranderen, werden hogere vergoedingen beloofd en kregen ze meer juridische rechten bij misbruik of mishandeling. De naleving van die beloften schiet echter nog altijd tekort, stelde Amnesty vorig jaar november.

Lees ook: Werken voor het WK van 2022 in Qatar, zonder salaris

KNVB

Daarnaast verzocht Amnesty twintig nationale voetbalbonden, waaronder de Nederlandse KNVB, om publiekelijk afstand te nemen van de mensenrechtenschendingen die plaatsvinden in aanloop naar het WK. De mensenrechtenorganisatie heeft nooit gepleit om het voetbaltoernooi te boycotten, maar wilde dat de bonden meer invloed zouden uitoefenen op het Qatarese regime. Daarom riep de mensenrechtenorganisatie de mondiale voetbalbond FIFA om meer druk uit te oefenen op de toernooi-organisator.

In reactie op die oproep organiseerde de KNVB een symposium om met mensenrechtenorganisaties te discussiëren over het omstreden toernooi. Daar werd onder meer besloten om samen met de overheid een convenant te sluiten om zoveel mogelijk politieke en diplomatieke druk uit te oefenen.

De KNVB ziet geen heil in een boycot, omdat die de situatie van gastarbeiders volgens de bond juist zou verslechteren. Ook heeft de voetbalbond ervoor gepleit om het onderdeel mensenrechten op te nemen als criterium waar landen aan moeten voldoen om een eindtoernooi te mogen organiseren. Daarnaast gaat de KNVB in gesprek met de spelers van het Nederlands Elftal – die zich overigens nog wel moeten kwalificeren voor het WK in Qatar – over de mensenrechtensituatie in de Golfstaat.